De Oekraïense president Volodymyr Zelensky vraagt al maanden om die moderne gevechtsvliegtuigen. Meerdere landen hebben gezegd dat zij aan dat verzoek willen meewerken.
Maar voor leveringen is groen licht vanuit de Verenigde Staten nodig. De gevechtsvliegtuigen worden in de VS gemaakt en bevatten gevoelige Amerikaanse technologie. Biden wil bovendien zelf geen vliegtuigen leveren, omdat hij bang is dat de VS dan direct betrokken raakt bij de oorlog.
Hooggeplaatste functionarissen binnen de Biden-regering melden aan Reuters, CNN en NBC News dat andere landen de vliegtuigen wel mogen gaan leveren. De VS zal die verzoeken niet in de weg staan.
Wanneer vliegtuigen naar Kyiv gaan en welke landen ze gaan leveren, is nog niet bekend. CNN schrijft dat daarover nog wordt overlegd. De gevechtsvliegtuigen komen hoogstwaarschijnlijk te laat voor het tegenoffensief dat Oekraïne wil opstarten.
Gezamenlijke training Oekraïense piloten voor gebruik F-16's
Biden sprak zelf bij aanvang van de G7-top in Japan. Daar sprak hij zijn steun uit voor het trainen van Oekraïense piloten in het gebruik van gevechtsvliegtuigen, waaronder F-16's. Die training zal waarschijnlijk volledig plaatsvinden in Europa. Wel zal Amerikaans personeel samen met bondgenoten in Europa aan de training deelnemen. De verwachting is dat het enkele maanden in beslag zal nemen.
Premier Mark Rutte schrijft op Twitter verheugd te zijn over de Amerikaanse steun voor de trainingen. "De details worden de komende weken uitgewerkt."
Ook zijn Britse, Deense en Belgische collega's "verwelkomen" het nieuws vanuit de VS, schrijft Rutte. "Oekraïne kan blijven rekenen op de niet-aflatende steun van Nederland en zijn internationale partners."
Coalitiepartij VVD noemt het besluit van de VS een "belangrijke doorbraak. Afhankelijk van hoe het Oekraïense offensief de komende tijd verloopt, kan straks snel worden geleverd", zegt VVD-Kamerlid Ruben Brekelmans op Twitter. Hij prijst de "voorname rol" die Nederland hierin achter de schermen vervult. Ook CDA-Kamerlid Derk Boswijk noemt het op Twitter een "belangrijke stap".
Vredestop voor Oekraïne
De landen van de zeven machtigste westerse landen hebben op de top ook plannen gemaakt voor een vredesconferentie voor Oekraïne. Zo willen zij verzekeren dat Oekraïense vredesvoorwaarden niet ondersneeuwen nu landen als China en Brazilië zich als vredesbemiddelaar opwerpen, zeggen ingewijden.
De vredestop kan mogelijk in de zomer worden gehouden. Die top moet volgens bondgenoten van Oekraïne het 'tienpuntenvredesplan' dat Kyiv afgelopen najaar presenteerde als uitgangspunt nemen. Dat plan houdt onder meer in dat Rusland zich helemaal uit Oekraïne terugtrekt. Maar de G7-landen zijn het er wel over eens dat er ruimte moet zijn voor de inbreng van andere landen en bemiddelaars, zeggen diplomaten.
Volg dit onderwerp
Extra sancties tegen Rusland
De G7-landen kwamen vrijdag ook overeen om extra sancties tegen Rusland in te voeren. Het gaat om export van machines, gereedschap en andere technologie die bestemd is voor de "Russische oorlogsmachine" en zou kunnen bijdragen aan de oorlog in Oekraïne.
Ook willen Canada, Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Italië, Japan, de VS en de EU de Russische handel in metalen en diamanten aan banden leggen. Hoe die sancties er precies uit gaan zien is nog niet bekend. Vooral in diamantstad Antwerpen wordt gespannen afgewacht. Branchevereniging Antwerp World Diamond Centre (AWDC) zei eerder al dat tienduizenden banen van de handel met Rusland afhankelijk zijn.
Zelensky roept Arabische Liga op zich achter Oekraïne te scharen
Zelensky zal na een lange week vol diplomatieke ontmoetingen dit weekend afreizen naar de Japanse stad Hiroshima om de G7-bijeenkomst bij te wonen. Maar voordat hij dat doet, was hij in Jeddah in Saoedi-Arabië waar de Arabische Liga bijeen kwam.
In zijn speech verweet Zelensky sommige Arabische leiders dat zij "de verschrikkingen van de Russische invasie" van Oekraïne negeren. Hij riep hen op "eerlijk te kijken" naar de oorlog in Oekraïne. "Helaas zijn er nog altijd sommigen in de wereld, en hier bij jullie, die een oogje dichtknijpen als het gaat om illegale annexaties", zei Zelensky. De Oekraïense president vroeg de Arabische delegaties ook om met Oekraïne samen te werken, zonder tussenpersonen.
Saoedi-Arabië heeft de boodschap van Zelensky in de wind geslagen. De Saoedische minister van Buitenlandse Zaken gaf vrijdagavond aan dat het koninkrijk zich "actief neutraal" zal opstellen richting de Russische oorlog in Oekraïne.
Greenpeace vertrekt uit Rusland
De Russische afdeling van Greenpeace heeft vrijdag besloten de deuren te sluiten nadat Rusland de milieuorganisatie eerder op de dag had bestempeld als "ongewenst".
"De activiteiten van de internationale niet-gouvernementele non-profitorganisatie Greenpeace International op het grondgebied van de Russische Federatie zijn als ongewenst erkend", schreef het parket van de procureur-generaal in een verklaring.
Op Telegram verklaarde Greenpeace Rusland: "Deze beslissing maakt het onwettig voor welke Greenpeace-activiteit dan ook om in Rusland door te gaan. Daarom ziet de Russische tak van Greenpeace zich gedwongen te sluiten."