1000 onderzoekers en experts roepen op tot actie: Vlees is belangrijk voor onze gezondheid

Een grote internationale groep onderzoekers heeft een verklaring ondertekend waarin ze afraden om vlees volledig uit ons dieet te schrappen.

Mensen eten al meer dan 3 miljoen jaar vlees, maar de laatste jaren gaan er steeds meer stemmen op om vlees geleidelijk af te schalen en te streven naar een vegetarisch of veganistisch dieet.

Een van de argumenten is dat meerdere onderzoeken een verband leggen tussen vleesconsumptie en bepaalde gezondheidsproblemen.

Een groep onderzoekers en experts verzet zich hiertegen in een gemeenschappelijke verklaring. Daarin schrijven ze dat een vleesloos dieet niet moet worden aanbevolen aan de algemene bevolking, omdat vlees belangrijk zou zijn voor de gezondheid.

Het grootste deel van de wetenschappers die deze verklaring, de The Dublin Declaration of Scientists on the Societal Role of Livestock, hebben ondertekend, doet onderzoek naar vee, al dan niet gefinancierd door de vleesindustrie.

Sommige ondertekenaars zitten daarnaast in het bestuur van organisaties die belangen hebben in de vleesindustrie.

Ze zijn dus geen deskundigen op het gebied van menselijke voeding, maar beweren toch dat vlees een bron is van essentiële voedingsstoffen, waar we met een plantaardig dieet te weinig van zouden binnenkrijgen.

De verklaring is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Animal Frontiers, samen met negen collegiaal getoetste wetenschappelijke papers, die de rol van vlees in de samenleving en onze algehele gezondheid bestuderen en het bestaande onderzoek op dit gebied kritisch bekijken.

Een van de zorgen van de ondertekenaars is dat alleen mensen met voldoende middelen genoeg eiwitten en voedingsstoffen tot zich kunnen nemen als ze geen, of slechts heel weinig, vlees, zuivel en eieren eten.

Daarom vinden ze dat een dieet zonder vlees niet op grote schaal moet worden aanbevolen – vooral niet voor groepen met speciale behoeften, zoals jonge kinderen, vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven en ouderen.

Onderzoekers: ‘Geen wetenschappelijk bewijs’

Vijf onderzoekers die de verklaring hebben ondertekend, hebben daarnaast een kritische, collegiaal getoetste analyse uitgevoerd van de onderzoeken die worden gebruikt als argument om rood vlees onder de meest schadelijke voedingsmiddelen te scharen.

Een zo’n onderzoek werd in 2019 gepubliceerd in een van de meest gerenommeerde wetenschappelijke tijdschriften ter wereld, The Lancet. De conclusie was onder meer dat een dieet met veel rood vlees verantwoordelijk is voor bijna 900.000 sterfgevallen per jaar.

In hun analyse concluderen de vijf onderzoekers dat er geen wetenschappelijk bewijs is dat rood vlees schadelijk is bij een consumptie van minder dan 75 gram per dag.

Ook zeggen ze dat er zelfs bij een consumptie van meer dan 75 gram per dag beperkt bewijs is voor een hoger risico op ziekte en overlijden.

Een laatste conclusie van de onderzoekers is dat er niet per se een causaal verband is tussen vlees en een verhoogde kans op ziekten.

Volgens hun analyse lijkt het hoge risico dat in verband gebracht wordt met de consumptie van rood vlees, te verdwijnen als het vlees onderdeel is van een gezond voedingspatroon.

Daarom stellen ze vast dat het risico mogelijk te wijten is aan de samenstelling van het dieet en niet aan het vlees zelf.

Grote onderzoeken spreken dit tegen

De meeste voedingswetenschappers zijn er echter nog steeds van overtuigd dat er meer gezondheidsvoordelen te behalen zijn met een plantaardig dieet.

In een grote studie, die in augustus 2022 werd gepubliceerd in het European Journal of Nutrition, bekeken wetenschappers van het Imperial College London bijvoorbeeld een groot aantal bevolkingsonderzoeken met ongeveer 850.000 mensen, die veganist of vegetariër waren of wel vlees en vis aten.

Een van de conclusies was dat vegetariërs ongeveer 15 procent minder kans op hart- en vaatziekten hebben dan mensen die wel vlees en vis eten.

Ook het risico op ischemische hartziekten leek bijzonder laag te zijn. Dit zijn hartaandoeningen die worden veroorzaakt door vernauwing van de slagaders die het hart van bloed en zuurstof voorzien.

Het Voedingscentrum adviseert om niet meer dan 500 gram vlees per week te eten, waarvan maximaal 300 gram rood vlees, zoals rundvlees en varkensvlees. Dit is inclusief vleeswaren.

Binnen de Schijf van Vijf draait het om afwisseling tussen dierlijke en plantaardige producten.

Het advies is om één keer per week vis te eten en een of meerdere dagen per week vegetarisch. Als vleesvervanger kun je peulvruchten, tofu, tempé, ei of ongezouten noten nemen.

Dit artikel is geactualiseerd op 27 september 2023.