Tweede stemronde Turkije noodzakelijk: Erdogan haalt net geen meerderheid
UpdateDe Turkse presidentsverkiezing gaat een tweede ronde in. De zittende president Recep Tayyip Erdogan kreeg zondag meer stemmen dan zijn grootste concurrent Kemal Kilicdaroglu, maar niet genoeg om meteen te winnen.
Bij Kilicdaroglu weten ze minder goed wat ze aan hem hebben
De Hoge Kiesraad maakt bekend dat Erdogan na het tellen van alle stemmen 49,5 procent van de kiezers achter zich krijgt, Kilicdaroglu komt uit op 44,9 procent. De extreemrechtse kandidaat Sinan Ogan haalt 5,2 procent, dat is beduidend meer dan vooraf werd voorspeld. Op zondag 28 mei stemmen de Turken opnieuw omdat niemand 50 procent van de kiezers achter zich wist te krijgen. Turkse Nederlanders mogen al van 20 tot en met 24 mei naar de stembus. De parlementsverkiezingen worden niet overgedaan. De huidige coalitie, onder aanvoering van Erdogans AKP, behoudt een meerderheid in het parlement.
Het zou een nek-aan-nekrace worden tussen de huidige president en Kilicdaroglu, leider van de centrumlinkse CHP én tevens aanvoerder van het oppositieblok van zes partijen. Volgens de peilingen zou de oppositie zelfs een voorsprong hebben op de AKP, maar die prognose is allerminst uitgekomen. De dramatische aardbeving in februari en de enorme inflatie lijken Erdogan minder te raken dan was voorspeld.
Sterke man
,,Veel Turken hebben uiteindelijk toch gekozen voor zekerheid. Ze weten wat ze hebben aan Erdogan en als puntje bij paaltje komt, kiezen ze voor de sterke man. Bij Kilicdaroglu weten ze minder goed wat ze aan hem hebben. Dat is toch meer een avontuur voor veel kiezers en in tijden van instabiliteit, zeker in het buitenland, is het moeilijk voor de oppositie om het te winnen van de huidige machthebbers’’, legt Turkijedeskundige Dirk Rochtus uit. Hij doceert internationale politiek aan de Katholieke Universiteit Leuven en is auteur van het boek Turkije: de terugkeer van de sultan.
Het is volgens Rochtus moeilijk in te schatten wie op 28 mei aan het langste eind trekt. ,,Belangrijk zijn de stemmen die nu naar ultranationalist Sinan Ogan zijn gegaan. Als Ogan zijn achterban oproept om over twee weken op Erdogan te stemmen, dan is de overwinning voor de huidige president. Maar het kan ook zo zijn dat Ogan de steun uitspreekt voor de oppositie.’’
Twijfelachtig
Of dat laatste gaat gebeuren is twijfelachtig. Ogan moet bijvoorbeeld niks hebben van de pro-Koerdische HDP, de partij die het oppositieblok steunt. ,,Kilicdaroglu is voor een goed resultaat ook afhankelijk van de HDP-aanhang. Kiezers die niks moeten hebben van de extreemrechtse Ogan. Kilicdaroglu zal de HDP niet snel uitsluiten, daar zijn ze te belangrijk voor.’’
Het feit dat de coalitie onder leiding van de AKP een ruime meerderheid behoudt in het parlement, werkt volgens Rochtus ook in het voordeel van Erdogan. ,,Veel kiezers zullen bevreesd zijn dat er een patstelling ontstaat als de president een andere politieke kleur heeft en dat er veel besluiten zullen worden geblokkeerd. Dat kan ook een reden zijn om alsnog op de AKP te stemmen.’’
De oppositie werd vandaag dan ook wakker met een grote kater. Tijdens de campagne was er veel hoop dat de macht van Erdogan na 20 jaar kon worden doorbroken. Daar lijkt het vooralsnog niet op en dat is een grote teleurstelling voor met name seculiere Turken. Erdogan deed er de afgelopen weken veel aan om kiezers aan zich te binden. Hij verhoogde de lonen en pensioenen en schold een deel van de studieschulden kwijt. Daarnaast heeft zijn AKP de staatsmedia onder controle, waardoor deze partij veel meer zendtijd krijgt dan de oppositie.
Erdogan groette zijn aanhangers in afwachting van de uitslag:
Respecteren
Zowel Erdogan als Kilicdaroglu hebben gezegd een tweede stemronde te zullen respecteren. Over het algemeen zijn de verkiezingen goed verlopen. Er zijn geen meldingen gedaan van grootschalige fraude, wel werd er in delen van het land geklaagd dat de AKP hertelling eiste in stembureaus waar de oppositie de meeste stemmen kreeg.
Turkse Nederlanders hebben opnieuw in meerderheid voor Erdogan gestemd. Op basis van ruim 88 procent van de stemmen blijkt dat 68,75 procent de AKP trouw is. Kilicdaroglu kreeg 28,52 procent van de stemmen en Ogan 2 procent. In Nederland kan tussen 20 en 24 mei worden gestemd voor de tweede ronde.
Turkse verkiezingen niet eerlijk en niet democratisch
Waarnemers van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) en de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa (PACE) stellen dat de verkiezingen niet eerlijk en niet democratisch zijn verlopen. Met name de vervolging van politieke oppositie en censuur van de media zorgden voor een ‘ongerechtvaardigd voordeel’ voor de zittende regering van Erdogan.
De OVSE noemt onder meer de aanhoudende pogingen van de regering om de linkse pro-Koerdische Democratische Partij van de Volkeren (HDP) te ontbinden. Zo werd HDP-presidentskandidaat Selahattin Demirtas in aanloop naar de verkiezingen van 2018 gevangengenomen. Hij zit nog steeds vast. Hoewel er op papier ‘echte politieke alternatieven’ waren voor de Turkse kiezers, stelt de OVSE dat de vervolging van politici daadwerkelijke diversiteit tegenhoudt.
Eerste Kamerlid Farah Karimi (GroenLinks) beaamde het gebrek aan diversiteit. Karimi leidde de waarnemersmissie van de OVSE in Turkije. ,,Helaas waren vrouwen bij deze verkiezingen ondervertegenwoordigd”, aldus Karimi. Ook was het volgens Karimi voor honderdduizenden Turken moeilijk om hun stemrecht uit te oefenen. Voor de slachtoffers van de aardbevingen in Turkije was bijna geen hulp opgezet om het mogelijk te maken om te gaan stemmen.
‘Grote, grote winst’
De voorzitters van de Europese Commissie en de Europese leiders zijn wel blij dat zoveel Turken zijn gaan stemmen. Daaruit blijkt wel hoe zij ,,de democratische instellingen waarderen”, zegt commissievoorzitter Ursula von der Leyen.
De opkomst is in Turkije meestal wel hoog, maar kwam ditmaal volgens staatspersbureau Anadolu zelfs uit op bijna 89 procent. Dat is ',,grote, grote winst”, vindt Von der Leyen. Vooraf waren er twijfels of bijvoorbeeld bewoners van door de recente aardbevingen verwoeste gebieden erin zouden slagen hun stem uit te brengen.
Wat merken wij nou precies van de macht van Erdogan?
Bekijk onze meest bekeken nieuwsvideo’s in onderstaande playlist:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUMbelastingaangifte
Dit zijn aftrekposten waar de Belastingdienst dit jaar extra op controleert (en zo vul je ze goed in)
-
Uitgespuugde kauwgom leidt na 44 jaar tot veroordeling in Amerikaanse moordzaak
Een uitgespuugd stuk kauwgom heeft in de Verenigde Staten geleid tot een veroordeling in een moordzaak uit 1980. In het snoepje werd het dna gevonden van de nu 60-jarige Robert Plympton, hij werd veroordeeld voor de moord op de destijds 19-jarige studente Barbara Tucker. -
PREMIUMTurkije
Gemengde gevoelens over de verkiezingen: ‘Nog steeds lichamen onder het puin’
Zelfs in de Turkse stad Hatay, die het zwaarst werd getroffen door de aardbevingen, gaan de presidentsverkiezingen zondag gewoon door. Van de 4053 stemgerechtigden in een wijk zijn er nog 2980 in leven. ,,Ze gedragen zich alsof er vijftig kippen zijn doodgegaan.” -
Amerikaanse oud-senator Joe Lieberman (82), voormalig running mate van Al Gore, overleden
De voormalige Amerikaanse senator en vicepresidentskandidaat Joe Lieberman is overleden. Volgens zijn familie werden complicaties na een val hem fataal. Hij werd 82 jaar oud. -
PREMIUM
In China leren deze studenten Nederlands: ‘Verknocht aan stroopwafels!’
Waarom zou je als Chinees voor een studie Nederlands kiezen? Voor de een zijn het de lekkere stroopwafels, voor de ander is het de politiek. Een enkeling noemt zelfs de Keukenhof. Vandaag krijgen de studenten van de talenschool BFSU in Peking hoog bezoek: demissionair premier Mark Rutte komt ze toespreken tijdens zijn bezoek aan China.
-
PREMIUM
Omega 3 kan hart- en vaatziekten voorkomen, maar je lichaam maakt het zelf niet aan: in deze voeding zit het
-
-
-
PREMIUM
Isis-K benutte oorlogschaos voor infiltratie in West-Europa: ze deden zich voor als asielzoekers
Isis-K zaaide vrijdag dood en verderf in Moskou. Maar de groep heeft ook al voet aan de grond gekregen in West-Europa. Daar gebruikten ze, onder meer, de chaos van de oorlog in Oekraïne voor. Met het EK voetbal en de Olympische Spelen in aantocht is het alarmfase 1. -
Verongelukte Flixbus Duitsland: onderzoek naar nalatigheid chauffeur en ‘ruzie’ met collega
De chauffeur van de Flixbus die woensdag door nog onbekende oorzaak van de snelweg A9 bij Leipzig raakte, kantelde en waarbij vier doden vielen, wordt verdacht van dood door schuld (niet opletten) en lichamelijk letsel door nalatigheid. Dat verklaarde het Openbaar Ministerie (OM) donderdag.
-
PREMIUM
Duitsland kampt met crackgolf: het wemelt op straat van de ‘crackzombies’
-
Moskou sloeg waarschuwing over aanslag in de wind en was daardoor mogelijk slecht voorbereid
De Verenigde Staten waarschuwden begin maart al voor een terreuraanslag in Moskou. De Russische autoriteiten deden het af als westerse propaganda. Mogelijk waren de antiterreureenheden daardoor niet voorbereid op de aanslag in Crocus City Hall. -
-
PREMIUMhuisarts vertelt
Meneer Bolkestein hapt naar adem, maar de coassistent en ik horen niets bij de longen