Consumenten moeten eraan wennen dat ze de komende jaren vaker last zullen hebben van knipperende lichten of zelfs stroomuitval. Het stroomnet zit zo vol, dat het tijdelijk te zwaar belast moet worden om zoveel mogelijk mensen te voorzien van energie, waarschuwt netbeheerder Liander. Klanten met zonnepanelen kunnen hun zelfopgewekte zonnestroom in de toekomst daardoor minder vaak terug leveren.
De problemen op het stroomnet zijn het gevolg van de snelle verduurzaming van woningen. De warmtepompen die mensen aanschaffen zorgen er weliswaar voor dat er veel minder gas wordt verbruikt, maar ze vreten stroom. En ook elektrische auto's doen vragen veel van het stroomnet. Te veel, zo blijkt.
Net vol
Bij de presentatie van de jaarcijfers van moederbedrijf Alliander, kwam CEO Maarten Otto met een waarschuwing richting consumenten: het elektriciteitsnetwerk van netbeheerder Liander loopt tegen de grenzen van de groei aan. Dat geldt voor bedrijven en nu ook voor consumenten.
Door het veelvuldig plaatsen van zonnepanelen, warmtepompen en laadpalen voor elektrische auto's moeten consumenten rekening houden met langere wachttijden voor een netverzwaring. In 2022 ontving Liander ruim 43.000 aanvragen van consumenten voor een zwaardere elektriciteitsaansluiting.
Ook kunnen consumenten op zonnige dagen minder vaak zonnestroom terugleveren aan het stroomnetwerk. Op die momenten zouden consumenten zélf meer opgewekte zonnestroom moeten gebruiken en de wasmachine, vaatwasser en droger een keertje extra laten draaien.
Consumenten moeten volgens Liander de komende jaren rekening houden met:
- Langere wachttijden voor een nieuwe aansluiting of uitbreiding van je meterkast voor verduurzamingsmaatregelen zoals plaatsing van zonnepanelen, warmtepomp of laadpaal
- Zonnestroom kan op dagen dat er veel aanbod is, niet meer teruggeleverd worden aan het stroomnetwerk
- Je kunt vaker last krijgen van knipperende verlichting
- In het uiterste geval kun je te maken krijgen met stroomstoringen
Europees koploper
Bij 760.000 woningen en kleine bedrijven die zijn aangesloten bij Liander liggen zonnepanelen op het dak. Nederland is Europees koploper als het gaat om het aantal zonnepanelen per inwoner. In 2022 werd 13,8 procent van ons stroomverbruik opgewekt door zonnestroom.
Inmiddels zijn er in Nederland bovendien één miljoen warmtepompen geïnstalleerd en is het aantal elektrische auto's in tweeënhalf jaar tijd verdriedubbeld.
Ons elektriciteitsnetwerk is aangelegd om stroom naar bedrijven en huizen te brengen. Inmiddels wordt er echter ook zoveel stroom gevraagd en teruggeleverd dat er een heuse file ontstaat, ook wel netcongestie genoemd. De huidige stroomkabels zijn te dun voor deze toename aan vraag en aanbod van stroom.
Investering van 5 miljard
Daarom wil Alliander tot 2030 zo’n 5 miljard euro investeren in het laagspanningsnetwerk, de stroomvoorziening in woonwijken. In 2022 werd er al 1,2 miljard euro geïnvesteerd in de uitbreiding van het gas- en elektriciteitsnet.
Eén op de drie straten in het verzorgingsgebied van Liander moet open voor een netverzwaring en er worden 20.000 nieuwe transformatorhuisjes bijgebouwd in woonwijken.
Maarten Otto, CEO van Alliander zegt: "Het elektriciteitsnet in woonwijken is op veel plaatsen nog niet berekend op de snelheid waarmee consumenten hun huis verduurzamen. Dat betekent dat we in de nabije toekomst helaas tijdelijk niet alle consumenten en bedrijven met een kleinverbruiksaansluiting direct kunnen helpen wanneer het net in de wijk volraakt."
Energierekening van paar euro per jaar
Niet meer kunnen terugleveren van zonnestroom is een probleem voor Lex van den Hondel. Hij kocht drie jaar geleden een huis in Hoofddorp en investeerde fors in verduurzaming. Zijn gasloze woning verbruikt op jaarbasis zo’n 6000 kWh aan stroom, maar hij betaalt hooguit een paar euro per jaar aan zijn energierekening.
In de zomer wekt Lex veel meer stroom op dan hij zelf verbruikt. Deze stroom wordt nu nog volledig teruggeleverd aan het stroomnetwerk en mag hij in de wintermaanden gratis afnemen als zijn zonnepanelen minder opbrengen (salderen). Dit verandert zodra hij niet langer altijd zijn zonnestroom kan terugleveren.
'Gaat enorm veel geld kosten'
"Als we niet meer kunnen terugleveren gaat ons dat enorm veel geld kosten. Als Liander de zonnepanelen even uitzet is het niet zo erg, maar als het om langere gaat dan is onze investering zonde van het geld geweest", zegt Van den Hondel.
"In de zomer gooien we zonnestroom weg en in de winter moeten we dure stroom kopen. Dat is heel nadelig voor onze energierekening. We zitten ruim boven het prijsplafond van 2900 kWh."
Ook problemen voor zakelijke klanten
En niet alleen consumenten hebben een probleem. Zakelijke klanten moeten al langer wachten op een nieuwe aansluiting of uitbreiding van hun stroomverbruik. Liander vroeg gisteren aan ondernemers om een inschatting te maken voor hun energieverbruik voor de komende tien jaar.
De schaarste op het net is het gevolg van de groeiende economie, de digitalisering van de samenleving, het bouwen van huizen en het verduurzamen van de energievoorziening. Deze ontwikkelingen zorgen voor een explosieve vraag naar elektriciteit waardoor het knelt.
