Rector Islamitische Universiteit moet nu écht op zijn woorden letten

Hij krijgt dan te maken met een wet die vandaag is aangenomen door de Eerste Kamer en die bestuurders van particuliere instellingen opdraagt om ‘maatschappelijk verantwoordelijkheidsbesef’ te tonen. Doen ze dat niet, dan kan niet alleen de rector, maar ook de instelling daarvoor worden gestraft.

Ze moeten zich dan verantwoorden voor een speciale overheidscommissie. Die kan de accreditatie van hun studies intrekken, wat betekent dat studenten hun studiefinanciering verliezen en dat nieuwe diploma’s niet rechtsgeldig zijn. In oktober werd de wet al aangenomen door de Tweede Kamer.

Landverraders

Het idee voor de wet komt van minister Bussemaker (Onderwijs). Zij moest afgelopen jaren toezien hoe Akgündüz op Twitter, op zijn blog en in Turkse talkshows meermaals van leer trok tegen andersgelovigen en tegenstanders van de Turkse president Erdogan. Koerden noemde hij honden, de meeste Turks-Nederlandse parlementariërs vond hij landverraders. Alevitische moslims waren niet te vertrouwen: ‘Wat zij slachten, kan men niet eten’.

Ook de demonstranten die in 2013 in Istanbul grote protesten hielden tegen het beleid van hun president, werden aangesproken. Dat zouden ‘goddelozen’ zijn, en ‘aanhangers van Assad die moslims doden’.

Een maas in de wet

Bussemaker sprak een paar keer haar ongenoegen uit, maar kon weinig tegen Akgündüz beginnen. De Islamitische Universiteit is een particuliere instelling en niet afhankelijk van financiering door de overheid. Bestuurders van reguliere hbo’s en universiteiten moesten de afgelopen jaren al blijk geven van maatschappelijke verantwoordelijkheid, maar voor particuliere instellingen gold die eis niet. Een ‘maas in de wet’, noemde Bussemakers woordvoerder het eerder al. Dat wordt nu dus afgedekt.

Of Akgündüz zich nu gedeisd houdt, valt nog te bezien. In 2014 beloofde de IUR nog dat hij geen uitspraken meer zou doen ‘die maatschappelijke commotie veroorzaken’, maar nog geen jaar later was het opnieuw raak. Op Twitter fulmineerde hij dat Turkse opposanten ‘homo’s en Armeniërs’ waren. 

Tijdens de colleges zou van die harde lijn trouwens weinig te merken zijn. De Onderwijsinspectie hield de IUR drie jaar geleden tegen het licht en constateerde dat educatief alles in orde was.

Geen universiteit meer

Eén ding raakt de IUR sowieso kwijt: zijn naam. De vandaag aangenomen wet maakt van ‘hogeschool’ en ‘universiteit’ beschermde titels, wat betekent dat opleidingsinstituten zich alleen nog zo mogen noemen als ze het daadwerkelijk zijn. Aangezien de Islamitische Universiteit Rotterdam alleen hbo-trajecten aanbiedt, moet het op zoek naar een nieuwe naam. Hetzelfde geldt voor twintig andere instellingen die de termen gebruiken.

Een handvol instellingen is uitgezonderd: vorig jaar heeft Bussemaker al op verzoek van de Tweede Kamer vastgelegd dat de Volksuniversiteit, de Volkshogeschool, de Vrije Hogeschool en de Evangelische Hogeschool niets hoeven te veranderen. Zij bestaan al zo lang dat de overheid zo’n verandering wat Bussemaker betreft niet van hen kan verwachten.