Minister van Defensie van Oekraïne op de wip na corruptieschandaal in eigen land

Oleksii Reznikov.

Oleksii Reznikov. Foto: ANP

Plots ligt zijn hoofd toch op het hakblok. De Oekraïense minister van Defensie, een van dé gezichten van Zelenski’s oorlogsregering, wordt fel bekritiseerd wegens een corruptieschandaal op zijn ministerie. Parlementariërs lijken zelfs voor te sorteren op het ontslag van deze Oleksii Reznikov.

Twee dagen nadat Rusland zijn troepen vanuit Wit-Rusland op Kiev had afgestuurd, ging de telefoon van de Oekraïense minister van Defensie, zo vertelde Reznikov aan The Washington Post . Het was zijn Wit-Russische ambtgenoot met een aanbod van de Russische defensieminister Sjojgoe: als Oekraïne zou capituleren, stopte Moskou de invasie. Reznikov antwoordde met een tegenbod: „Ik ben klaar om de Russische capitulatie te accepteren.”

Maar nu ligt Reznikov zelf onder vuur. Een pijnlijk moment voor Oekraïne, zegt Oost-Europaexpert Bob Deen van Instituut Clingendael. „Hij heeft die relaties opgebouwd met het Westen. Degene die op Rammstein (militaire basis in Duitsland) onderhandelt met alle westerse partners over nieuwe wapenleveranties, komt intussen binnenlands in de problemen.”

Corruptieschandaal

Reznikovs ministerie kwam afgelopen maand namelijk onder vuur te liggen door een ouderwets Oekraïens corruptieschandaal. Een journalist onthulde dat het leger eind 2022 een contract had afgesloten waarin het eieren, aardappels en augurken inkocht voor een veelvoud van de winkelprijs.

De minister van Defensie wilde eerst van geen kwaad weten en dreigde bovendien dat degene die de inkoopcontracten had gelekt vervolgd zou moeten worden. Reznikov stak zijn hand in het vuur voor de viceminister die verantwoordelijk was voor de inkopen, maar die niet veel later het veld ruimde.

In de nasleep van dat schandaal plaatst Clingendael-onderzoeker Deen ook het feit dat Reznikov nu aan zijn eigen positie moet twijfelen. „Hij verdedigde zijn viceminister best wel stevig.” Later erkendede defensieminister wel dat er tekortkomingen waren in de militaire inkoopprocedures en beloofde hij beterschap. Deen denkt dat die aanvankelijke reactie zowel binnen de regering als ook in de samenleving onvrede heeft veroorzaakt.

Hamerstuk

„De oorlog dicteert het personeelsbeleid”, schreef David Arachamia, de fractievoorzitter van Zelenski’s partij, zondag op Telegram. Het Oekraïense parlement moet ministerwissels goedkeuren, maar omdat de presidentiële partij daarin een meerderheid bezit, zou dit een hamerstuk moeten zijn.

Maandag keerden Arachamia en andere parlementariërs terug op hun schreden: deze week zal er geen personeelswisseling zijn op defensie. Als reden wordt genoemd dat Reznikov volgende week een ontmoeting heeft met NAVO-bondgenoten, in het zogenaamde Rammstein-formaat, en ook dat de minister van Defensie in Oekraïne een burger moet zijn en geen militair.

Volgens fractievoorzitter Arachamia moeten in oorlogstijd de diensten die het land verdedigen niet onder leiding staan van politici, maar juist van mensen met een achtergrond in defensie of de veiligheidsdiensten. Daarmee doelt hij op Reznikov, een jurist die in 2014 de definitieve overstap maakte naar de politiek.

Inlichtingenbaas

Reznikov, die drie maanden voor de Russische invasie aantrad, moet volgens Arachamia vervangen worden door Kyrylo Boedanov, de huidige inlichtingenbaas van het ministerie van Defensie. De 37-jarige Boedanov is een veteraan uit de oorlog in Oost-Oekraïne met de rang generaal-majoor.

Reznikov zou op zijn beurt een nieuwe post als minister van Strategische Industrieën moeten krijgen.

Deen sluit niet uit dat die verklaring – een veteraan erin, een voormalig jurist eruit – hout snijdt. „Dat past ook wel in het moment waar deze oorlog zich bevindt, maar zijn vervanger moet wel iemand zijn die de relaties met het Westen kan onderhouden”, zegt de Oost-Europaexpert. „Reznikov was ook nooit helemaal bedoeld om in oorlogstijd te functioneren.”