Haalt Boskalis het hoofdkantoor echt weg uit Nederland? ‘Veel expertise ligt in Papendrecht’

Het zou een flinke klap zijn voor de regio én Nederland. Boskalis geldt als een oerhollands bedrijf, al zijn de aandelen inmiddels volledig in handen van HAL, statutair gevestigd op Curaçao. Vijf vragen en antwoorden van het AD aan Berdowski, over de kwestie die hij in HetFinancieele Dagblad en in een interview op Radio 1 aankaartte.

Lees ook: Succes Boskalis slaat over op regio: 'Nederlands trots' spekt kas van tientallen lokale bedrijven

Wat behelst de gewraakte wet die Boskalis de grens over zou ‘jagen’?

Het gaat om de wet Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Die zorgt voor extra verplichtingen voor bedrijven op het gebied van verantwoord ondernemen. Zij moeten schendingen van mensenrechten, onacceptabele arbeidsomstandigheden en milieuschade in het buitenland als gevolg van hun activiteiten tegengaan. Ze moeten zich er eveneens van verwittigen dat zich bij toeleveranciers en klanten geen misstanden afspelen. Er is ook Europese, minder vergaande wetgeving in aantocht, maar daar wil een aantal Tweede Kamerleden in Nederland niet op wachten.

Waar zit voor Boskalis de pijn?

Bij Boskalis vrezen ze heel kwetsbaar te worden als de nieuwe wet er komt. De vrees bestaat dat iedereen in de wereld dan beschuldigingen kan uiten over misstanden bij (internationale) projecten waar Boskalis bij betrokken is, met een omgekeerde bewijslast. Dat houdt in dat het bedrijf zijn onschuld moet bewijzen in plaats van dat de beschuldiging moet worden gestaafd met bewijzen. Bovendien kunnen bestuurders van het bedrijf persoonlijk worden veroordeeld door de Nederlandse rechtbank als deze constateert dat de wet is overtreden.

Een vertrek zou voor Nederland als maritiem cluster een aderlating zijn

Hoe is er gereageerd op de kritiek van topman Peter Berdowski?

Van diverse kanten krijgt Boskalis kritiek; het zou te weinig doen aan duurzaamheid en een leefbare planeet niet boven de belangen van het bedrijf stellen. Maar Berdowski kan ook rekenen op instemming. Hoogleraar Harm-Jan de Kluiver, gespecialiseerd in ondernemingsrecht, noemde het wetsvoorstel op Radio 1 ‘een van de slechtste die ik de laatste jaren heb gezien’. Hij verwees daarbij naar het onafhankelijk advies van de Raad van State. De hoogste bestuursrechter vindt grote bezwaren kleven aan de wet op het gebied van onder meer rechtszekerheid, uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid.

Is de kans reëel dat Boskalis het hoofdkantoor daadwerkelijk verplaatst?

Henk Volberda, hoogleraar strategie en innovatie aan de Universiteit van Amsterdam, denkt van wel. ,,Gezien de uitlatingen van Berdowski sluit ik dat zeker niet uit’’, zegt hij. ,,Een vertrek zou voor Nederland als maritiem cluster een aderlating zijn.’’ Londen ligt volgens Volberda het meest voor de hand als nieuwe vestigingsplaats, omdat het Verenigd Koninkrijk geen deel meer uitmaakt van de EU en Boskalis dan dicht bij Nederland en België blijft. Shell en Unilever zetten die stap eerder al.

,,Maar een vertrek heeft ook nadelen. Boskalis heeft veel expertise in Nederland en hier ook relaties met ingenieursbureaus en technische universiteiten. Uiteindelijk moet ook Boskalis een omslag maken naar duurzaamheid. Dat leidt tevens tot kansen, kijk maar naar alle windparken op zee.’’

Lees ook: PwC: meer topbestuurders bedrijven bezorgd om toekomst eigen organisatie

Wat zijn in dat geval de gevolgen voor de werknemers?

Volberda verwacht niet dat een eventuele verhuizing van het hoofdkantoor grote gevolgen heeft voor het personeel. ,,Vermoedelijk blijft het beperkt tot enkele concern-stafafdelingen die verhuizen zoals financiën, personeelsbeleid en juridische zaken. Op de werkgelegenheid van Boskalis in Papendrecht zal het weinig invloed hebben.’’