Alarmerend – hoogste oversterfte in 2022 bij jonge mensen onder de vijftig jaar

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) was er in 2022 een oversterfte van 9,3 procent in Nederland. Er was vrijwel het hele jaar door oversterfte in alle leeftijdsgroepen. Opvallend en alarmerend is dat de hoogste oversterfte (dertien procent) was bij mensen onder de vijftig.

"De sterfte is een beetje van slag,” zegt woordvoerder Ruben van Gaalen van het statistiekbureau. “In het begin van de pandemie liepen de coronapieken min of meer parallel aan de oversterfte. Dat veranderde iets in het laatste deel van 2021 en in heel 2022. De sterftes zijn nu wat meer uitgesmeerd over het jaar."

Onlangs moest het CBS echter bekend maken dat de oversterfte in de laatste weken van december was opgelopen tot maar liefst 25 procent, een trend die zich ook in de eerste weken van het nieuwe jaar lijkt voort te zetten en momenteel in veel landen zichtbaar is. In Groot-Brittannië bijvoorbeeld sterven momenteel per week bijna 3.000 mensen meer dan normaal, meer dan in 'pandemiejaar' 2020. Euromomo, het Europese statistiekbureau, maakte deze week bekend dat de 'onverklaarbare' oversterfte in EU-landen momenteel razendsnel toeneemt, vooral ook bij kinderen van 0-14 jaar.

Oorzaak onbekend

Hoewel de oorzaak dus onduidelijk is, ‘vermoedt’ het CBS dat de oversterfte in Nederland deels komt door griep. Die dook vorig jaar na twee jaar afwezigheid ineens weer op. Ook corona en uitgestelde zorg zouden mogelijk een rol hebben gespeeld, beweert het CBS.

De griepgolf was afgelopen jaar echter maar enkele maanden. En volgens Worldometers, waar wereldwijde statistieken over corona worden bijgehouden, was het aantal overledenen dat positief testte op COVID in Nederland maar een fractie van de jaren ervoor. Voor de groep met de hoogste oversterftecijfers, mensen onder de vijftig, lijken de door het CBS genoemde mogelijke oorzaken helemaal onwaarschijnlijk.

De kans dat jonge mensen aan griep of corona overlijden is statistisch gezien verwaarloosbaar klein. Uitgestelde zorg valt af omdat jongeren normaal gesproken veel minder vaak behandeld hoeven te worden voor ernstige ziektes als kanker of hartaandoeningen. Bovendien werd zorg voor levensbedreigende aandoeningen tijdens de verschillende lockdowns helemaal niet uitgesteld. Het afschalen gold alleen voor kleine ingrepen.

'Niet de vaccins'

Hoewel de woordvoerder van het CBS niet weet wat de oversterfte veroorzaakt, kan hij al wel een oorzaak uitsluiten: de vaccins tegen COVID. “Daar is geen enkel bewijs voor,” zegt hij. Ook de media blijven volhouden dat er geen verband is. “Nog altijd overlijden in Nederland meer mensen dan gemiddeld. Mogelijk zijn de gevolgen van corona daar een van de oorzaken van (maar de vaccins in elk geval niet),” schrijft Nu.nl, dat deze claim onderbouwt met de resultaten van het onderzoek van RIVM en CBS naar de oversterfte in 2021. Andere media, zoals RTL Nieuws, het Algemeen Dagblad en de NOS, noemen de vaccins ondanks de maatschappelijke onrust zelfs helemaal niet als mogelijke oorzaak.

Ook de Telegraaf rept vandaag in het artikel niet over vaccins. Wel pakte de krant afgelopen weekend uit met een artikel over twee pagina's van journalist Wierd Duk getiteld '"Gifspuit" of Covid? Zonder afdoende verklaring oversterfte wordt mysterie aangejaagd’. Dinsdag werd in de Telegraaf de column van Leon de Winter gepubliceerd. De Winter – die zelf gevaccineerd is tegen COVID – vindt het onbegrijpelijk dat de mogelijke rol van de vaccins bij de oversterfte niet met de hoogste prioriteit onderzocht wordt.

“Het is volstrekt onaanvaardbaar dat niet per direct diepgravend wordt gezocht naar de oorzaak van de oversterfte van vele duizenden Nederlanders, ofwel de grootste catastrofe sinds de Tweede Wereldoorlog. Als de oversterfte niet het gevolg is van de vaccins, dan ben ik gelukkig, want in mijn naaste omgeving is bijna iedereen, net als ik, gevaccineerd. Waarom wil onze overheid ons niet met harde data geruststellen?” aldus De Winter.