President Erdogan heeft stemmen uit de Turkse diaspora hard nodig
Voor de zoveelste keer walst de Turkse president Erdogan dwars door de westerse vorm van diplomatie heen. Veel Turken daarentegen zien een principiële leider die niet met zich laat sollen. Waarom zoekt Erdogan de confrontatie iedere keer weer op?
“Als ik wil, dan kom ik!” Onder daverend applaus haalde de Turkse president Erdogan afgelopen zondag hard uit naar Duitsland en Nederland. Beide landen zijn tegen de komst van Turkse AKP-politici om campagne te voeren voor een presidentieel systeem in Turkije. Erdogan beschuldigde Duitsland van nazisme, dubbele standaarden en steun aan PKK-terroristen. Nederland zette hij neer als een volgzame, Duitse satelliet. “De zielepieten. Ze handelen niet naar eigen wil.”
De stem van de Turkse diaspora zou wel eens doorslaggevend kunnen zijn bij het referendum over de grondwet
De harde toon gebruikt Erdogan bewust. Er staat voor de Turkse president veel op het spel. Op 16 april stemmen de Turken over een grondwetswijziging die Erdogan ongekende uitvoerende machten zou geven. Veel peilingen wijzen voorlopig op een nek-aan-nekrace, waardoor de stem van de Turkse diaspora wel eens doorslaggevend zou kunnen zijn. Alleen al in Nederland wonen immers zo’n 250.000 Turkse stemgerechtigden. Tijdens de laatste Turkse verkiezingen stemde een kleine 70 procent van die groep op de AKP, aanzienlijk meer dan de 49 procent in Turkije zelf.
Trots
Maar Erdogan hoopt ook dat zijn kritiek op het buitenland een gunstig effect heeft op de kiezers in zijn eigen land. Terwijl Europese landen verbaasd toekijken hoe Erdogan hen van ondemocratische praktijken of zelfs nazisme beschuldigt, viert de Turkse pers feest. Angela Merkel en Lodewijk Asscher sieren de Turkse krantenkoppen. Veel Turken zijn er trots op dat hun president zich niet de les laat lezen.
Veel Turken zijn er trots op dat hun president zich niet de les laat lezen
Volgens hen hanteert Europa namelijk een ‘dubbele standaard’. Terwijl Europese landen Turkije vaak wijzen op ondemocratische praktijken, treden ze zelf onvoldoende op tegen gewelddadige organisaties als de PKK, is hun achterliggende gedachte. “De PKK organiseert bijeenkomsten op de mooiste plekken in Europese steden”, zei Erdogan zondag nog. “En dan zegt Europa nu dat ze geen Turkse binnenlandse politiek willen importeren.”Bovendien maken veel Turken zich oprecht zorgen over een toenemend islamofoob klimaat in Europa. Erdogan suggereerde dat Duitslands besluit om de Turkse ministers te weren gebaseerd is op gevaarlijke vooroordelen.
Onrechtvaardig
Erdogans uitspraken als hypocriet wegzetten, is juist koren op de molen van de Turkse president. Hij speelt namelijk bewust in op een gevoel van slachtofferschap, in het Turks ook wel mağduriyet genoemd, wat letterlijk “onterechte behandeling” betekent. Dat hij zich onrechtvaardig behandeld voelt, daar laat Erdogan geen misverstand over bestaan. En dat gevoel gaat dieper dan deze laatste diplomatieke rel.
De Turkse president ziet zichzelf namelijk als verdediger van een conservatieve moslimmeerderheid die in Turkije lange tijd onder een streng seculier bewind heeft moeten leven. Erdogan vermoedt dat Europa liever zou zien dat het land terugkeert naar een seculier bestuur. En dus blijft hij in de verdedigingsmodus. Al is Erdogan de machtigste man van Turkije, in de ogen van zijn aanhang blijft hij een dappere underdog.