Klimaatactivisten als Katja Herbers hebben per definitie gelijk

Titelfoto: Let’s change – End Fossil Fuels now ! door Alisdare Hickson, CC BY-SA 2.0.

🔊 Beluister dit artikel

Nou is het alweer oud nieuws, ik weet het; maar dat interview, en haar responses op Twitter toen ze kritiek kreeg – het hield me gewoon bezig. Zoals u weet heb ik een bloedhekel aan hypocrisie, en in Katja zie ik de samengevatte hypocrisie van de hele klimaathysterische deugwereld terug, inclusief mensen als Dolf Jansen en Sigrid Kaag, beiden bekend om hun moreel verheven gepreek enerzijds en hun meer dan gemiddeld vervuilende gedrag anderzijds.

Imperfect

Katja is ‘imperfect’. Ze benadrukt dat uit en te na in het interview. Ze is nu eenmaal een mens en heeft toevallig ‘een baan’ in New York – stiekem in ‘Hollywood’, want dat is meer een idee dan een locatie. Ze speelt de hoofdrol in een televisieserie en dat is blijkbaar zo vreselijk belangrijk dat ze het klimaat ervoor op de tweede plaats zet: als je in de VS werkt maar je hele verdere leven ligt in Nederland, dan zie je nogal eens een vliegtuig van binnen. Katja is daarop geen uitzondering, vandaar haar verontschuldiging: ze is ‘imperfect’.

Spoke to Trouw about being an imperfect rebel: I still fly but am asking for systemic change. My hope is that my imperfection will make other imperfect people see there’s a place for them too in climate activism. Please join #weneedabillionclimateactivists https://t.co/ULTkZW3VjJ

— Katja Herbers (@katjaherbers) December 24, 2022

Ze is in elk geval eerlijk over haar feilbaarheid, dat moet ik haar nageven. Ze smeekt ons zowat haar haar onvolmaaktheden te vergeven, ze kan er niets aan doen, ze stelt zich kwetsbaar op en is ook maar een mens. Het is knap hoe ze van iets alledaags iets uitzonderlijks weet te maken: alsof ze de enige feilbare mens ter wereld is. Alsof ze een aangeboren last draagt waar ze ook niet om heeft gevraagd: perfect zijn is nu eenmaal voor haar onhaalbaar.

Twittertrollen

Dat anderen evengoed niet perfect zijn, dat begrijpt Katja niet. En haar stelling dat je niet perfect hoeft te zijn om te strijden voor verandering is er eentje die niet verder komt dan de lengte van haar neus. Zodra anderen hun strijd oppakken en bijvoorbeeld haar kritiek geven en wijzen op haar hypocrisie, zijn het voor haar ‘Twittertrollen’. ‘Mannen die zelf in de kelder bij hun moeder wonen ofzo – weet ik veel wie het zijn,’ zegt Katja er even snel over. En hoppa, met die ongelofelijk generaliserende, discriminerende, vernederende en lompe zelfbedachte typering is voor haar de kous af. Dat dit, net zoals zij, echte mensen zijn die net zo ‘imperfect’ zijn als zij, die net zo hard strijden voor verandering als zij doet, dat dringt niet door.

Mislukte mannen

Haar feilbaarheid moeten wij vergeven en er kritiek op hebben zou dus een teken van ons gebrek aan empathie zijn; mensen die zij als ‘imperfect’ ervaart worden door haar op de meest infantiele en smerige manier neergesabeld. Allemaal idioten, mislukte mannen (blijkbaar krijgt ze nooit kritiek van vrouwen – of het valt haar niet op) die zich de blaren zitten te typen op het internet terwijl ze te bang of incompetent zijn het moederlijke nest te verlaten. In de kelder zitten ze zelfs; als bange mollen verscholen onder de grond.

Mentale luiheid

Ja, zo kan ik het ook, elke vorm van kritiek met gemak op armlengte houden en mezelf elke keer weer gelijk geven: gewoon elke criticus gek verklaren. Hoef ik ook nooit echt na te denken over wat ik allemaal geloof, wel zo makkelijk. Katja’s reacties op Twitter van de laatste dagen tonen exact dezelfde mentale luiheid en zelfliefde: we mogen haar werkelijk niets verwijten, terwijl zij maar met verwijten en lompe veroordelingen strooit. Ze bezweert ons dat het interview niet over haar, maar over het klimaat gaat; zij is niet zo belangrijk.

Misschien lukt het je om je minder op mij te focussen maar op de boodschap? Ik ben niet zo belangrijk verder in deze. Hopelijk werkt dat! Merry x-mas. https://t.co/aOSPVO4jmx

— Katja Herbers (@katjaherbers) December 25, 2022

Maar het woordje ‘ik’ komt 105 keer in de tekst voor, en doorgaans in relatie tot haar acteerloopbaan of tot hoe ongelofelijk deugend ze is en was, als kind al. Ze heeft een hekel aan onrecht, zegt ze, maar zit er niet mee hele groepen mensen vernederend over één kam te scheren, al zegt ze in een ander interview dat ze ‘meer het soort activist is dat graag wil bemiddelen’. Jezelf bedotten is voor sommigen een kunstvorm, blijkbaar.

Slappe smoezen

Het mooiste is nog wel dat ze zegt ‘niet zo veroordelend’ te zijn – maar daar komt ze mee als haar gevraagd wordt hoe ze het rijmt dat iemand als Leonardo DiCaprio enerzijds zegt voor het klimaat te strijden, en tegelijkertijd vervuilende jachten gebruikt om zijn vrije tijd op door te brengen. Dan ineens wil Katja niet veroordelen. Dan ineens is het al mooi dat ‘iemand iets goeds doet’. Ze verdedigt haar eigen hypocrisie dan ook met de meest kromme logica die ik, eerlijk gezegd, nog steeds niet snap: dat het juist goed is voor de strijd tegen klimaatverandering als mensen doorgaan met vervuilen maar wel zeggen dat ze het heel erg vinden, of zoiets. Die mensen zouden dan een voorbeeld zijn voor anderen en dat zou dan weer leiden tot systeemverandering. Ik zie weinig meer dan slappe smoezen van een elitaire groep die eigen manier van leven tot in details wil kunnen houden zoals het is, terwijl men eist dat anderen alles inleveren. Katja houdt van haar baan en jammer dan van het klimaat. Is geweldig goed voor het klimaat. Snapt u ‘m?

Fossiel

Wat haar betreft moet de ‘fossiele industrie’ weg. Misschien dat Katja’s empathie echt niet bestaat, want het is mooi dat zij van haar baan houdt, maar heeft ze enig idee hoeveel mensen er werken in de fossiele brandstoffen-industrie, die waarschijnlijk ook erg van hun baan houden? Voor Katja, die een hekel heeft aan onrecht, bestaan deze mensen niet. Of zitten ze ergens bij hun moeder in de kelder, waar zij ze pas opmerkt als ze het vermetele lef hebben ook van zich te laten horen.

Snelwegblokkade

Ze was bij de snelwegblokkade van afgelopen 26 november: de A12 in Den Haag moest plat van de actievoerders. Als de interviewer haar vraagt waarom ze achter dat soort acties staat en er aan meedoet, antwoordt ze kort: ‘Omdat andere manieren van demonstreren niet werken.’ Mijn wenkbrauwen schoten bij deze passage tegen mijn haarlijn aan van verbazing: ik kan me nog iets herinneren van een groep ‘blokkeer-Friezen’ die hetzelfde deden op de A7, en door heel deugend Nederland werden veroordeeld omdat het een lompe en gevaarlijke actie was – een snelweg bezetten, ben je nou helemaal gek geworden. Dezelfde veroordelende meute zweeg als vanzelfsprekend bij deze snelwegblokkade. Het antwoord van Katja maakt overigens duidelijk waarom ook de Friezen tot dat middel overgingen destijds: omdat het zinloos is iets aan de regering te vragen, hoe aardig of volhardend je het ook doet. Dat als je aandacht voor je zaak wilt, je herrie zult moeten schoppen.

Gods werk

Katja kijkt op een merkwaardige, tunnelige manier naar de wereld: als zij kritiek ontvangt van strijders die voor andere idealen strijden dan zij, dan zijn het idioten, maar als zij en haar makkers strijden is het niet meer dan normaal dat je de levens van anderen vult met ergernis en overlast. Als die anderen dat afkeuren zijn het opnieuw idioten. Want mensen als Katja hebben altijd gelijk. Katja doet dan ook Gods werk, dus wie zijn wij?

Nee, dat zei ze dan weer niet zelf. Dat zei Robert King, haar werkgever. King en zijn echtgenote zijn ook de makers van de televisieserie The Good Fight, over een advocatenkantoor in Chicago, een serie waarin de rabiate haat jegens Trump die dit productieteam destijds voelde niet te ontwijken valt. Mijn vriend kijkt graag naar dit soort entertainment en volgde de serie een tijdje, maar hij werd het Trump-bashen zo beu dat-ie er maar mee stopte. Het standpunt van haar devote werkgever is dus duidelijk: die staat aan de linkerkant van de wereld, en steekt dat niet onder stoelen of banken. En blijkbaar denkt King dat God ook links van politieke kleur is. De mate van zelffelicitatie bij deze mensen is niet meer te meten.

Bang voor kritiek

Maar geen van hen, zowel in de VS als hier in Nederland, durft werkelijk in gesprek met iemand die het anders ziet dan zij, of serieus in te gaan op kritiek, anders dan met een ‘Je kletst uit je nek’ in zoveel variaties. Geen van hen durft hun critici zelfs te erkennen als echte mensen. Het zijn een soort van ondermaatse levensvormen, als je hoort hoe er over sommige groepen in dit land wordt gesproken. Untermenschen. Want ze hangen het verkeerde geloof aan. Ook Katja is, in haar reacties op Twitter, vol van verbazing of irritatie, maar werkelijk ingaan op de kritiek van anderen, of eens toegeven dat een criticus ook een zinnig argument inbrengt, dat zit er dan weer niet in.

Het Absolute Gelijk

Katja moet en zal Absoluut Gelijk hebben, de noodzaak is hoog en de spanning knalt er vanaf. En anders geeft ze gewoon geen antwoord, negeert ze het hele punt – de inmiddels overbekende manier van ontwijken van feiten die niet in het narratief van het sektelid passen. Want hoe moet je dit nog anders zien dan als sektarisch gedrag? Als de devotie van iemand die zichzelf in een piepkleine gedachtewereld heeft opgesloten, zich enkel omringt met gelijkgestemden en de rest van de wereld agressief en angstig afwijst als ‘op weg naar hel en verdoemenis’?

De griezelige agenda van #ExtinctionRebellion. Door Alma van Hees @Alma00011 https://t.co/ginIkjwavn pic.twitter.com/AmovGsASFz

— OpinieZ.com (@OpiniezMagazine) November 21, 2019

Methode deugt niet

Dan zwijg ik nog over de vraag of al die strijd überhaupt nodig is – het gaat me enkel om de methoden die deze activisten hanteren. Die deugen niet. Als je het nodig hebt om mensen te vernederen omdat je ze met argumenten niet kunt overtuigen, dan heb je gewoon geen goeie argumenten. Als je het niet aandurft om je eigen standpunten in een eerlijke discussie eens naast die van een ander te zetten en in te zien dat niemand ooit altijd gelijk heeft, dan geloof je misschien zelf ook niet zo stevig in je eigen idealen, denk ik dan.

Dan zijn mensen als Katja, die het nodig hebben andersdenkenden te zien als ‘mislukt’, misschien veel meer simpele meelopers in plaats van lichtende voorbeelden. Dan doet Katja het wellicht stiekem niet voor het klimaat, maar voor zichzelf. Zoals iedereen dat ook feilloos aanvoelt in die interviews.

Vond je dit artikel goed? Steun Ines van Bokhoven via inesvanbokhoven.backme.org

Over de auteur

Ines van Bokhoven

Schrijfster van historische romans, vrouw met een mening en liefhebber van 'common sense’.

Recent gepubliceerd

Archief

• Antisemitisme22 april 2024Timmermans doet verkapte oproep tot geweld tegen Wilders
• Antisemitisme10 april 2024#BringThemHomeNow: zo waardig kan een solidariteitsdemonstratie zijn
• Antisemitisme3 april 2024Kom ook op 7 april naar het Museumplein: #BringThemHomeNow
• Antisemitisme22 maart 2024In ons land ontstaat een Apartheidscultuur