Emoties lopen bij spelers en fans van Iran hoog op, tranen op het veld en onrust rond het stadion

Uit volle borst ging het niet, maar een aantal spelers van Iran mompelde mee met het volkslied. Sommigen hielden zich stil. Op de tribunes klonk boegeroep. Veel supporters zijn woedend over de gebeurtenissen in hun thuisland. Sommige fans stonden met tranen in hun ogen.

Sinds de dood in september van de 22-jarige vrouw Mahsa Amini na arrestatie door de zedenpolitie zijn er overal demonstraties. Die worden met harde hand neergeslagen door het regime in Teheran. Er zijn honderden doden gevallen en duizenden arrestaties verricht. Ook zijn er terdoodveroordelingen uitgesproken.

De protesten en het neerslaan daarvan zijn in Qatar een erg gevoelig thema, zowel bij de spelersgroep als onder de supporters. Een official van de nationale ploeg zegt in de wandelgangen van het Ali Bin Hamad stadion dat de ploeg een zware druk voelt vanwege de situatie in het thuisland, en dat het veel moeite kost de focus op het voetbal te houden.

Onder supporters heerst verdeeldheid. Sommigen lopen met proteststickers en -vlaggen rond, waarop de tekst Woman - Life - Freedom geschreven staat, of dragen shirts van afbeeldingen van spelers die tegen het regime zijn. Zoals Azadeh, die met haar man Ali in Canada woont, maar afkomstig is uit Iran. ,,Ik ben hier niet om het team te supporten, maar om de wereld te laten zien wat er in ons land aan de hand is. Mensen leven in een islamitische dictatuur. Dat moet ophouden.”

Sommige mannen reageerden boos op de vlaggen en stickers en scandeerden ,,de Islamitische Republiek Iran” tegen vrouwen die interviews gaven aan buitenlandse media. De regeringsaanhangers hebben meerdere vrouwen geïntimideerd door hen te omsingelen en te filmen met hun telefoon.

De Iraanse aanvoerder Ehsan Hajsafi veroordeelde het geweld afgelopen week op politiek correcte wijze, maar ook met een, voor het streng gereguleerde land, moedige toon. Hij kreeg steun van bondscoach Carlos Queiroz, de ervaren Portugees, die zei dat de spelers ‘vrij zijn te protesteren’ voor vrouwenrechten. Bij het volkslied in de openingswedstrijd zong daarom niemand, maar tegen Wales was het anders.

Hoewel het niet-meezingen in Iran een zeer gevoelig statement is, vinden niet alle inwoners van het land dit voldoende. Een deel van het volk keerde zich al voor het WK af van het team, omdat de spelers in hun ogen te laat en onvoldoende afstand namen van het regime. Ze noemen het team nu niet ‘team Melli’ - de gebruikelijke bijnaam - maar ‘team Mullah’, een verwijzing naar het islamitische regime.

De Iraans-Nederlandse publicist Damon Golriz is ervan overtuigd dat de Iraanse fans die pro-regeringsleuzen scandeerden, met opzet door Teheran naar Qatar zijn gestuurd. ,,Het regime bedreigt overal ter wereld Iraniërs die kritiek hebben. Het protest tijdens dit WK willen ze niet over hun kant laten gaan. Teheran heeft nauwe banden met de regering in Qatar, dus ik denk dat het niet al te lastig was om zogeheten fans die voor het regime zijn, het stadion binnen te krijgen.’’

Ook Golriz stelt dat het elftal het, ondanks de winst op Wales, bij veel Iraniërs heeft verbruid. ,,De reacties op sociale media zijn niet mals voor het team. Veel mensen vinden dat ze veel meer kunnen doen om zich af te keren van het regime. Ze vonden het eenmalig niet meezingen een teken van minimaal verzet. Ze verwachtten veel meer, maar dat valt ze vies tegen. Het voetbalelftal wordt niet langer gezien als team van het volk.’’

Azadeh kan zich er iets bij voorstellen, maar vraagt tegelijk begrip voor de situatie waarin de spelers zich bevinden. ,,Elk statement dat zij maken kan consequenties hebben, ook voor hun families. Dat is echt heel moeilijk, zoals het voor iedereen in Iran moeilijk is.”

Het interview met de Iraanse wordt verstoord door een supporter die er expres toeterend naast gaat staan. Het toont nog maar eens aan dat ook de Iraniërs zelf het niet altijd eens zijn. De man zegt desgevraagd dat er in het buitenland veel ‘nepnieuws’ over Iran verspreid wordt, zonder toe te lichten wat hij daarmee bedoelt.

Voor- en tegenstanders van het Iraanse regime botsten rond het stadion op meerdere plekken over de politieke onrust in hun land. Regeringsgezinde fans schreeuwden naar de demonstranten en pakten hun vlaggen af.

In het stadion was de sfeer voor de wedstrijd tegen Wales wat gespannen, met af en toe gefluit en boegeroep. Tijdens de wedstrijd verenigden de Iraanse supporters zich echter luidkeels achter hun team. Ze waren in het stadion veruit in de meerderheid.Check hier alles over het WK voetbal in Qatar, met het laatste nieuws en het speelschema van Oranje, het speelschema, de premiumverhalen, columns, video’s en podcasts.