Klimaatdoel 2030 wordt niet gehaald, minister Jetten erkent dat er ‘een schepje bij’ moet

Over 8 jaar moet de uitstoot van schadelijke broeikasgassen 49 tot 55 procent lager zijn dan in 1990. Op basis van de concreet uitgewerkte plannen tot nu toe komt Nederland niet verder dan 39 tot 50 procent in 2030.

Er zijn problemen met het vinden van voldoende arbeidskrachten om Nederland ‘groener’ te maken, het verkrijgen van vergunningen gaat stroperig, grondstoffen zijn moeilijk te krijgen en ons elektriciteitsnetwerk kan de verduurzaming nauwelijks bijbenen.

Een ander probleem is dat veel plannen nog onvoldoende zijn uitgewerkt. Het effect op het klimaat is daardoor nauwelijks te berekenen en dus zijn ze ook niet meegenomen in deze berekening. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om de plannen voor het rekeningrijden, nieuwe energiebelastingen, en het terugbrengen van de uitstoot van stikstof waar boeren al maanden fel tegen protesteren.

Nederland heeft volgens minister Jetten van Klimaat en Energie jaren achter de feiten aangelopen bij het opschalen van duurzame energieopwekking. ,,Een paar jaar geleden liepen we echt nog hopeloos achter als het ging op onze klimaatambities”, aldus de bewindsman. En hoewel het doel van 55 procent minder CO2-uitstoot in 2030 ten opzichte van 1990 nog niet in zicht is, komt het volgens Jetten wel ‘steeds dichterbij’.

Jetten tekent aan dat in het coalitieakkoord al afspraken zijn gemaakt die nog niet zijn verwerkt in deze cijfers. Maar hij erkent dat er ‘echt een schepje bij’ moet. Daar is ook nog tijd voor, bezweert hij.

De KEV stelt vast dat een aantal plannen nog niet concreet zijn, maar toch al wel zover zijn uitgewerkt, dat de te verwachten winst voor het klimaat is te berekenen. Denk daarbij aan afspraken met grote vervuilers, productie van groene waterstof in de industrie, het opleggen van normen voor het gebruik van warmtepompen en het maken van afspraken met woningbouwcorporaties om huizen te verbeteren. Maar ook als deze cijfers worden meegenomen, is dat nog niet genoeg.

Volgens de KEV moeten er snel concrete stappen genomen worden om het Nederlandse klimaatdoel te halen. Zeker als het gaat om grote infrastructurele projecten, zoals windparken op zee. Op dit moment verwacht de KEV dat de helft van de nu al geplande windparken, pas na 2030 opgeleverd gaan worden. Ook andere maatregelen zoals nog meer wind op zee, de bouw van nieuwe kerncentrales en het openhouden van de kerncentrale in Borssele, heeft pas na 2030 effect. Zinloos is dat niet; het draagt in elk geval wel bij aan het uiteindelijke doel om in 2050 volledig klimaatneutraal te zijn.

Overigens gaat het wel langzaam vooruit. Bij het vorige rapport in 2021 was de verwachting dat de uitstoot in 2030 zou dalen met 38 tot 48 procent ten opzichte van 1990. Dat ging over het concreet uitgewerkte beleid. Een belangrijk deel van de vooruitgang is te danken aan de ongekend hoge energieprijzen. Door de hoge prijzen en het mooie weer dit voorjaar lag de uitstoot 9 megaton CO2 lager dan in 2021. “De energieprijzen liggen na 2025 waarschijnlijk lager dan afgelopen zomer, maar naar verwachting blijven ze beduidend hoger dan in het verleden werd aangenomen.”

De Klimaat- en Energieverkenning is een jaarlijkse rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving, in samenwerking met onder meer het CBS, RIVM en TNO.

Milieudefensie vindt het onacceptabel dat het kabinet het gestelde klimaatdoel vooralsnog niet haalt. ,,Het doel ligt ver buiten bereik”, zegt Milieudefensie. ,,De tijd van ‘een schepje erbovenop’ is echt voorbij. Een fundamentele koerswijziging is nodig om deze trend te breken en de noodzakelijke reductie te behalen.”

Directeur Andy Palmen van Greenpeace vindt dat “oude energieverspillende industrieën” niet langer overeind gehouden moeten worden. “Daar is geen plaats meer voor in Nederland”, aldus Palmen.

Wie zijn de mensen achter klimaatbeweging Extinction Rebellion en waarom doen ze wat ze doen?