Blijdschap nu asielboten jaar langer in Rotterdam blijven liggen: 'Mensen zijn hier aardig en verwelkomend'

Bij elkaar gaat het dus om vijf schepen bij de Maashaven, Parkhaven, De Delfshavense Schie, de Spoorweghaven en Schiehaven. Sommige locaties zijn specifiek voor asielzoekers, terwijl andere schepen voor erkende vluchtelingen, ofwel statushouders, bedoeld zijn.

De schepen zouden eigenlijk tot 1 november 2022 blijven liggen. Die regeling is nu verlengd tot 1 november 2023. Op sommige plekken komt er wel een ander schip te liggen, omdat het bestaande onderkomen voor andere doeleinden nodig is.

Twee weken geleden besloot de Europese Unie dat de soepele opvangregels voor Oekraïense vluchtelingen met een jaar verlengd zullen worden. Het besluit van de gemeente Rotterdam is daar een uitwerking van.

Eén van de schepen waar vluchtelingen worden opgevangen is de MS Switzerland, aan de Feijenoordkade in Rotterdam-Zuid. Daar verblijven inmiddels zo’n 130 Oekraïners, vertelt bedrijfsleider op de boot Pieter Gilde. “We hebben capaciteit voor zo’n 150 mensen. De boot bestaat uit twee verdiepingen met 75 slaapplaatsen per verdieping.”

Op het schip zitten Oekraïense vluchtelingen die de oorlog ontvlucht zijn. “Ze zijn hier welkom zo lang als ze willen”, zegt Gilde, glimlachend. Op de MS Switzerland krijgen de vluchtelingen drie fatsoenlijke maaltijden per dag, is er ruimte voor hulp en vermaak en wordt een alternatief thuis geboden. “Mensen lopen ’s avonds in huispakken rond. Dat betekent dat ze zich thuis voelen.”

Zo kunnen mensen er fitnessen, is er een tafelvoetbaltafel, pingpongtafel, een spelletjeshoek en een tv-corner. Daar staat Oekraïens nieuws op aan – mensen blijven immers graag op de hoogte van de ontwikkelingen in hun thuisland.

Op de MS Switzerland is ook een team van het Leger des Heils aanwezig, om de Oekraïners te begeleiden in hun dagelijks leven. Jantine Prins is een van hen. Het Leger des Heils helpt mensen vooral met de basisbehoeften, vertelt ze: ze helpen met werk zoeken, leggen uit waar ze bepaalde faciliteiten in Rotterdam kunnen vinden, zorgen dat kinderen naar school kunnen. “We helpen ze het leven oppakken in Nederland zoals ze dat in Oekraïne ook hadden.”

Natuurlijk komen er regelmatig emoties vrij, mensen komen immers uit een stressvolle situatie, maar het gaat prima. Prins ziet dat Oekraïners graag werken en dat ze dankbaar zijn dat ze hier terecht kunnen. “Een groep mensen wil terug naar Oekraïne om het land op te bouwen, waar ze hun leven hadden. Een ander deel is bang voor de oorlog en weet niet wanneer ze terug durven, daarom willen die hier wat opbouwen.”

Prins en consorten bieden ‘psychosociale zorg’, gaan het gesprek aan met iedereen die dat nodig heeft en bieden mensen een dagstructuur – dat helpt in het omgaan met de stress, weet Prins. Dat geldt in ieder geval voor de 49-jarige Viktoria, die in maart vanuit Irpin naar Nederland vluchtte. Ze vertelt in haar beste Engels, met een tolk naast haar, die sporadisch een woordje Oekraïens met haar praat.

“De eerste vijf maanden heb ik iedere dag gehuild”, zegt ze. Ze heeft bijna alles moeten achterlaten in Oekraïne: “Ik weet niet of ik nog een huis heb.” Ouders had ze al niet meer, haar broer vecht in het leger. Haar zus woont ook in Nederland, in Krimpen aan den IJssel. “Zij woont te klein, ik kan niet bij haar wonen.”

Ze heeft een duidelijke structuur in haar leven: ze werkt een paar dagen in de week in een massagesalon in het centrum van Rotterdam, daarnaast heeft ze een paar dagen tijd voor hobby’s – ze is schilder. Nederland is ze dankbaar voor de warme opvang. Wel hoopt ze ooit terug te kunnen naar Oekraïne. “Dan wil ik werken in een rehabilitatiecentrum voor soldaten.”

Een andere bewoners van de SS Switzerland is Mohammad. Hij is 27 jaar en komt oorspronkelijk uit Jemen: dat land moest hij ontvluchten vanwege de oorlog, dus besloot hij naar Charkov te vertrekken. De noord-Oekraïense stad zit vlakbij de Russische grens, dus kwam al snel onder vuur te liggen. Daar maakte hij wéér bombardementen mee. “We zagen de dood daar”, zegt hij.

Dus besloot hij naar Nederland te gaan, naar Rotterdam, met slechts een rugzak aan bagage. Hier hoopt hij zijn leven op te pakken. “Ik voel me veilig op het schip”, zegt hij. Mohammad is bezig met het worden van influencer. Ten minste, dat hoopt hij: in Rotterdam bezoekt hij musea en toeristische bestemmingen. Die toont hij aan de wereld op TikTok en Instagram. “Veel mensen in Jemen zullen nooit de kans hebben die plekken te zien, dus ik laat het ze zien.”

Of hij in Nederland wil blijven? Dat weet hij niet. Hij wil ergens wonen waar hij als ‘content creator’ aan de slag kan. “Misschien Dubai. Dat is wel de stad van de content creators.” Maar voor nu is hij gelukkig op de MS Switzerland. “Mensen zijn hier aardig en verwelkomend. Dat waardeer ik echt.”