Terug naar de krant

Poollicht en ringen op detailrijke foto van Jupiter

Leeslijst achtergrond

Astronomie Nieuwe beelden van Jupiter bieden een ander perspectief op de planeet. Ze komen van de ruimtetelescoop James Webb.

Leeslijst Leeslijst

De nieuwe, krachtige ruimtetelescoop James Webb (JWST) trakteerde de wereld maandag op dit gedetailleerde beeld van planeet Jupiter en zijn omgeving. Deze foto van Jupiter is uniek, omdat er tegelijkertijd heldere details van Jupiter én zwakkere details uit zijn omgeving staan afgebeeld op één foto. De foto is genomen met de near-infrared camera aan boord en is bewerkt door amateurastronoom Judy Schmidt.

JWST is de grootste en krachtigste ruimtetelescoop ooit gebouwd en is het resultaat van een samenwerking tussen De VS (NASA), Europa (ESA) en Canada (CSA). Door zijn grote spiegel (breedte van 6,5 meter) is JWST nog gevoeliger dan zijn voorganger Hubble.

JWST levert zó veel details, dat ook de donkere ringen van Jupiter te zien zijn. Het licht van die ringen is een miljoen keer zo zwak als dat van de planeet zelf. Ook twee van de tientallen manen van Jupiter zijn te zien: Amalthea en Adrastea, twee witte stippen links op de foto. Adrastea is slechts twintig kilometer in diameter. De zwakke, witte stippen aan de onderkant zijn vermoedelijk verre sterrenstelsels.

Chemische samenstelling

Aan beide polen is poollicht te zien. De witte draaikolk rechts onder de evenaar van Jupiter staat bekend als De Grote Rode Vlek, een wervelstorm die zo groot is dat hij in theorie de aarde zou kunnen opslokken. De storm is op deze foto wit door reflectie van zonlicht. De kleine, witte ovale vlekken zijn kleinere stormen.

Hoewel De Grote Rode Vlek en andere stormen al vaker zijn afgebeeld, biedt JWST planeetwetenschappers een nieuw perspectief. JWST fotografeert met infraroodlicht. Dat kunnen mensen niet met het blote oog zien. Door in infraroodlicht naar poollicht, De Grote Rode Vlek en andere stormen te kijken, leren planeetwetenschappers iets over de chemische samenstelling en temperatuur ervan.

Portret van Jupiter, bewerkt door amateurastronoom Judy Schmidt
Foto EPA/NASA, ESA, CSA, Jupiter ERS Team

Op het portret van Jupiter hierboven, samengesteld uit meerdere foto’s van JWST, is poollicht te zien als een oranje gloed aan beide polen. Gele en groene gebieden zijn nevels die rondom de polen hangen.

De heldere gebieden op de foto liggen hoger dan donkere. De helderwitte strepen en vlekken zijn vermoedelijk hoge wolkentoppen. Donkere gebieden, zoals net boven de evenaar, zijn waarschijnlijk weinig bewolkt.

Om details goed naar voren te laten komen in de foto, gaf amateurastronoom Judy Schmidt onechte kleuren aan de foto.

Een versie van dit artikel verscheen ook in de krant van 24 augustus 2022.

Mail de redactie

Ziet u een taalfout of een feitelijke onjuistheid?

U kunt ons met dit formulier daarover informeren, dat stellen wij zeer op prijs. Berichten over andere zaken dan taalfouten of feitelijke onjuistheden worden niet gelezen.

Maximaal 120 woorden a.u.b.
Vul je naam in