Estland en Finland willen Russische toeristen weren uit EU: ‘Bezoek aan Europa is een voorrecht, geen mensenrecht’

‘Een bezoek aan Europa is een voorrecht, geen mensenrecht,’ aldus de Estse premier Kaja Kallas op Twitter. ‘Het is tijd om Russisch toerisme per direct een halt toe te roepen.’

Ze sluit zich daarmee aan bij haar Finse ambtsgenoot Sanna Marin. Die zei maandag tegen de Finse omroep Yle dat het ‘niet in de haak is dat Russen een normaal leven kunnen leiden, in Europa kunnen reizen, toerist kunnen zijn, terwijl Rusland een wrede agressieoorlog in Europa aan het voeren is’.

Het is voor Russen sinds de oorlog lastiger, maar zeker niet onmogelijk om naar Europa te komen. De Europese Unie besloot als reactie op de oorlog het luchtruim te sluiten voor vliegtuigen afkomstig uit Rusland, maar Russen kunnen bijvoorbeeld alsnog een Nederlands toeristenvisum krijgen.

Vrij reizen binnen Schengen

Russische inwoners die over land naar buurlanden Finland of Estland reizen of die de Europese Unie via een land dat geen sancties tegen Rusland heeft ingevoerd binnenkomen, kunnen vervolgens met een toeristenvisum vrij reizen binnen het Schengengebied.

En daar wringt de Estse premier de schoen. De Baltische staten hebben, net als Polen, deze maand al op eigen houtje besloten niet langer toeristenvisa aan Russen te verstrekken. Maar doordat andere Europese lidstaten nog visa verstrekken aan Russen, zadelen ze Estland, Letland en Finland volgens haar met de Russische reizigers op.

De kwestie zal volgens de Finse omroep Yle op 31 augustus worden besproken door de ministers van Buitenlandse Zaken van de EU. Om effect te hebben zullen álle Schengenlanden moeten stoppen met het afgeven van visa. Het Schengengebied bestaat uit 22 Europese lidstaten plus IJsland, Liechtenstein, Noorwegen en Zwitserland.

Of een Europabreed inreisverbod kans van slagen heeft is zeer de vraag. Binnen de Europese Unie heerst steeds meer verdeeldheid over de vraag hoe ver de sancties tegen Rusland moeten gaan, die ook hier economisch pijn doen. 

Draagvlak om hard op te treden

In Finland, Estland, Letland, Litouwen en ook Polen is het draagvlak om harder op te treden tegen Rusland vaak groter dan elders in Europa. Maar met name Hongarije, dat nog altijd warme banden met Rusland onderhoudt, zal zich vermoedelijk tegen een dergelijke maatregel verzetten.

Dan is er nog de vraag of het juridisch haalbaar is, of zelfs wenselijk. Een Oekraïense activist waarschuwde deze week op Twitter dat een inreisverbod Russen die tegen het regime van Poetin zijn in gevaar zou kunnen brengen. Russen die in hun eigen land vervolging riskeren zouden dan immers moeilijker kunnen wegkomen.

Vanuit Rusland is afkeurend gereageerd op de plannen. Kremlinwoordvoerder Dmitri Peskov zei te hopen dat ‘gezond verstand’ uiteindelijk zal zegevieren in Europese landen die oproepen tot een inreisverbod voor Russen.