Lees hier het Oekraïne-liveblog van dinsdag 9 augustus terug
Rusland claimt vernieling van Himars-munitiedepot in Oekraïne
Rusland legt kernwapenakkoord met VS tijdelijk stil en schort inspecties op
Poolse scholen klaar om 200 tot 300 duizend Oekraïense kinderen te onderwijzen
Live
Dit liveblog is gesloten
Dit was het belangrijkste nieuws over de oorlog in Oekraïne van dinsdag 9 augustus:
• Op een militaire vliegbasis op de door de Russen bezette en geannexeerde Krim hebben meerdere explosies plaatsgevonden. Het Russische ministerie van Defensie ontkent dat er sprake is van een Oekraïense aanval op de basis. De Oekraïense autoriteiten kunnen de oorzaak van de explosies niet vaststellen.
• Het risico op een nucleair incident bij de door Rusland bezette kerncentrale in Zaporizja is ‘zeer hoog’. Dat heeft de directeur van het Oekraïense staatsbedrijf dat eigenaar is van de centrale dinsdag gezegd.
• Rusland heeft een opschorting van het New Start-kernwapenakkoord met de Verenigde Staten aangekondigd. Hiermee leggen zij de inspecties van Russische kernwapens door de VS stil.
• Estland heeft zich, in navolging van Letland en Finland, achter de oproep van de Oekraïense president Zelensky geschaard om een reisverbod voor alle Russische toeristen in de EU in te stellen.
Oekraïne: ‘Russen komen ondanks herhaaldelijke aanvallen niet verder in oosten’
Het Russisch leger heeft vandaag meerdere aanvallen uitgevoerd in Oost-Oekraïne, maar volgens de legerleiding van Oekraïne hebben de Russen vrijwel geen terreinwinst geboekt.
In totaal zou het Russisch leger tien Oekraïense plaatsen in de provincie Donetsk onder vuur hebben genomen maar volgens de Oekraïners dus zonder succes. Na een aanval op het plaatsje Spirne zouden de Russen zijn teruggedrongen waarna een ‘chaotische’ aftocht volgde.
De informatie van het Oekraïense leger is niet onafhankelijk geverifieerd.
Ook het Britse ministerie van Defensie ziet dat Rusland nauwelijks terreinwinst weet te boeken in Oost-Oekraïne. In de afgelopen dertig dagen zou het Russisch leger slechts tien kilometer verder zijn gekomen.
Hessel von Piekartz
Oekraïense soldaten vuren een houwitser af aan het oostelijke front in de provincie Donetsk. Beeld AP Opvang Oekraïners in Nederland onder druk, terwijl nog velen het land ontvluchten
Iedere week komen ruim duizend Oekraïners in Nederland aan, en er zijn steeds minder opvangplekken beschikbaar. Voor gemeenten is het lastiger om geschikte ruimte te vinden. Nog steeds ontvluchten vele Oekraïners hun thuisland vanwege de oorlog.
Lees hier het hele artikel.
Nina Eshuis en Sjors Hofstede
Een Oekrainer in de opvanglocatie in Harskamp.Beeld ANP Oekraïne: ‘Risico op nucleair incident bij bezette kerncentrale Zaporizja zeer hoog’
Het risico op een ernstig nucleair incident bij de door Russen bezette kerncentrale in het Oekraïense Zaporizja is ‘zeer hoog’. Daarvoor waarschuwt Petro Kotin, de directeur van het Oekraïense staatsbedrijf dat eigenaar is van de kerncentrale, in een interview met persbureau Reuters.
De afgelopen dagen beschuldigen Oekraïne en Rusland elkaar van beschietingen van de kerncentrale, een van de tien grootste nucleaire centrales ter wereld en de grootste van Europa. De centrale raakte vrijdag en zaterdag al beschadigd. Er zouden onder meer raketten zijn neergekomen in de buurt van een opslagplek voor verbruikte, zeer radioactieve, splijtstof. De reactors hebben nog geen schade opgelopen.
Als de opslag wordt geraakt zou volgens Kotin radioactief materiaal vrijkomen waardoor er een ‘radioactieve wolk’ kan ontstaan. ‘Het weer bepaalt dan welke richting die op gaat’, zei hij.’ ‘Het risico daarop is erg hoog’.
Momenteel wordt de centrale volgens de directeur bezet door zo’n vijfhonderd Russische soldaten die het gebouw gebruiken als basis. Er zouden onder meer tanks, wapens en andere voertuigen zijn ondergebracht. Om de veiligheid te garanderen zouden zij het gebied moeten verlaten en vredestroepen moeten toelaten, zei Kotin.
Vanwege het hoge risico op een incident eisen de Verenigde Naties toegang tot de kerncentrale. Secretaris-generaal van de VN António Guterres benadrukte dat een aanval op een kerncentrale ‘een zelfmoordactie’ is. De Russen zijn bereid om mee te werken aan een internationale waarnemingsmissie, maar concrete toestemming is er vooralsnog niet.
Hessel von Piekartz
Explosies op militaire vliegbasis op door Rusland geannexeerde Krim, zeker een dode
Op een militaire vliegbasis op de door de Russen bezette en geannexeerde Krim hebben vanmiddag meerdere explosies plaatsgevonden. Het Russische ministerie van Defensie bevestigt de explosies, maar ontkent dat er sprake zou zijn van een Oekraïense aanval op de basis.
Tegen The New York Times zegt een hooggeplaatste functionaris dat het Oekraïense leger achter de explosies zit. Het is onduidelijk welk wapen er in dat geval zou zijn gebruikt. De Oekraïense autoriteiten hebben gezegd dat ze de oorzaak van de brand nog niet hebben vastgesteld.
Volgens de Russen waren de explosies het gevolg van een ongeluk in de munitiedepots. Er zou onder meer vliegtuigmunitie zijn ontploft. Het ministerie van Defensie zegt dat er geen gewonden of dodelijke slachtoffers zijn gevallen, maar volgens lokale autoriteiten op de Krim is er zeker een persoon omgekomen en. Eerder meldden de autoriteiten al vijf gewonden, onder wie een kind.
Op sociale media circuleren beelden van de explosies en grote rookpluimen die opstijgen van het vliegveld. Getuigen zeggen tegen persbureau Reuters dat ze zeker twaalf explosies hebben gehoord rond 15.30 uur lokale tijd.
Vliegbasis Saky wordt gebruikt door de Russische marine. Het vliegveld ligt aan de kust van de Krim in de buurt van Novofjodorovka op zo’n 200 kilometer hemelsbreed van het front in het zuiden van Oekraïne.
Het is onduidelijk hoe groot de schade aan de basis is, volgens het Russische ministerie van Defensie is er geen materieel beschadigd geraakt bij de explosies. Als het vliegveld onbruikbaar is geworden, heeft dat mogelijk gevolgen voor de oorlogsvoering van de Russen die de basis gebruiken om luchtaanvallen uit te voeren op het zuidelijke front.
Hessel von Piekartz
Rook stijgt op na explosies op de Russische militaire vliegbasis in de buurt van Novofjodorovka op de Krim. Beeld via REUTERS Rusland blokkeert voor het eerst sinds de Koude Oorlog kernwapeninspecties door de VS
Rusland heeft reguliere Amerikaanse inspecties van het Russische kernwapenarsenaal stilgelegd. Het is de eerste keer sinds de Koude Oorlog dat de controle op Russische kernkoppen stopt. Daarmee komt het laatst overgebleven akkoord over nucleaire wapenbeheersing op losse schroeven te staan.
Lees hier het hele artikel.
Tom Vennink
Gezondheidsinitiatief Unitaid doneert 220 draagbare beademingsapparaten aan Oekraïne
Het wereldwijde gezondheidsinitiatief Unitaid liet vandaag aan persbureau Reuters weten 220 draagbare beademingsapparaten (bCPAP) aan Oekraïne te doneren. De apparaten kunnen worden gebruikt om de levens van prematuur geboren baby’s te redden, met name in ziekenhuizen aan de frontlinie zonder elektriciteit.
Herve Verhoosel, woordvoerder van Unitaid, vertelde in een persconferentie dat de oorlog veel stress veroorzaakt bij zwangere vrouwen, wat tot een hoger aantal vroegtijdige geboortes leidt. In sommige regio's is dit aantal zelfs verdrievoudigd, aldus Verhoosel.
Twitter bericht wordt geladen...
De Russische invasie in Oekraïne heeft tot gevolg dat veel ziekenhuizen beschadigd zijn, waardoor vroeggeboren baby’s een hoger risico lopen te overlijden of gehandicapt te raken door zuurstoftekort. De nieuwe beademingsapparatuur kan offline gebruikt worden en is daardoor cruciaal in de behandeling van deze baby's. De apparaten zijn nu beschikbaar op 25 medische locaties in Oekraïne.
Unitaid werkt voor dit project samen met Vayu Global Health, een non-profitorganisatie gespecialiseerd in betaalbare medische apparatuur voor ontwikkelingslanden. Samen leverden de organisaties de bCPAP’s, die ongeveer 500 dollar per stuk kosten, evenals 125 lucht-zuurstofmengers.
Eva Selderbeek
Ook in de collegezaal is de oorlog terug: ‘Plotseling zie je dat studenten hierin geïnteresseerd zijn’
Oorlogvoering krijgt weinig aandacht aan Nederlandse universiteiten. Maar de situatie in Oekraïne betekent de terugkeer van oorlog in Europa, waardoor dat voorzichtig verandert. De Nederlandse Defensie Academie biedt al tien jaar de masteropleiding ‘war studies’. ‘Het klinkt een beetje gek, maar het is een jongensdroom.’
Lees hier verder.
Arnout Brouwers
Rusland claimt vernieling van Himars-munitiedepot in Oekraïne
Het Russische ministerie van Defensie meldde vandaag dat de Russische strijdkrachten een munitiedepot nabij de centrale Oekraïense stad Oeman hebben vernield. Hier zouden Himars-raketten en M777-houwitsers zijn opgeslagen.
In haar dagelijkse nieuwsupdate stelde het Russische ministerie dat meer dan 300 raketten verwoest zijn in de aanval. Deze informatie kon niet onafhankelijk worden geverifieerd.
Redactie / Reuters
Een lanceerwagen vuurt een Himars-raket af tijdens een oefening.Beeld AP Estland, Letland en Finland scharen zich achter Oekraïense oproep tot ban Russische toeristen
Estland heeft zich vandaag, in navolging van Letland en Finland, achter de oproep van de Oekraïense president Zelensky geschaard om een reisverbod voor alle Russische toeristen in de EU in te stellen.
In een interview met The Washington Post riep Zelenksy de EU-leiders op om Russen te verbieden vrij door de EU te reizen. Hij stelde dat ‘Russen gedwongen zouden moeten worden in hun eigen wereld te leven totdat ze hun filosofie veranderen.’
Nu spreken Baltische leiders hun steun uit aan deze oproep. ‘Stop met het uitgeven van toeristenvisa aan Russen. Europa bezoeken is een privilege, geen mensenrecht’, tweette de Estlandse premier Kaja Kallas vandaag.
Twitter bericht wordt geladen...
Kallas benadrukt dat de meeste Russische toeristen via de Baltische staten de EU binnengaan. Dit legt volgens haar een grote druk op Estland, Letland en Finland als ‘voornaamste toegangspunt.’ Ook de Finse premier Sanna Marin zei gisteren dat het haar ‘persoonlijke standpunt is dat toerisme uit Rusland beperkt moet worden’ en dat ze verwacht dat het onderwerp op de volgende EU-top zal worden besproken.
Het Kremlin heeft vandaag op de oproep van Zelensky gereageerd, en stelt dat een westerse ban op alle Russische reizigers ‘irrationeel’ is, en dat Europa zich moet afvragen of het ‘de uiteindelijke prijs van Zelensky’s bevliegingen wil betalen.’
Eva Selderbeek
Poolse scholen klaar om 200 tot 300 duizend Oekraïense kinderen te onderwijzen
Poolse scholen maken zich gereed om vanaf september 200 tot 300 duizend Oekraïense kinderen toe te laten en onderwijs te verschaffen. Dat heeft Przemysław Czarnek, de Poolse minister van Onderwijs en Wetenschap, vandaag tegen het Poolse radiostation Szczecin gezegd.
‘Wij zijn ons hier systematisch op aan het voorbereiden’, meldde Czarnek. Hij stelde hierbij dat mogelijke problemen zouden kunnen ontstaan in grote steden als Warschau en Krakau, indien er te veel aanmeldingen komen. ‘Dan zullen we mensen doorverwijzen naar andere scholen waar het wel mogelijk is Oekraïense kinderen aan te nemen.’
Volgens data van het Poolse ministerie zijn er op dit moment 700 tot 800 Oekraïense kinderen in de schoolgaande leeftijd in Polen. 500 tot 600 van hen leren online op afstand nog bij hun Oekraïense scholen, aldus Czarnek.
Eva Selderbeek
Twitter bericht wordt geladen...
Rusland stript straalvliegtuigen voor onderdelen als gevolg van bijtende sancties
Russische vliegmaatschappijen, waaronder het door de staat gecontroleerde Aeroflot, ontmantelen en strippen straalvliegtuigen om onderdelen te vergaren, zo meldden vier anonieme bronnen aan persbureau Reuters. Deze onderdelen kan Rusland als gevolg van de westerse sancties niet meer in het buitenland kopen.
Ten minste één Russische Sukhoi Superjet 100 en een Airbus A350, beiden in bezit van Aeroflot, staan op dit moment aan de grond en worden ontmanteld, aldus een anonieme bron. Aangezien het grootste deel van de Russische vliegtuigvloot bestaat uit westerse passagiersvliegtuigen, wordt de noodzaak voor het vergaren van deze onderdelen steeds groter nu de vliegtuigen niet voor onderhoud naar het Westen kunnen. Ook de Russische Sukhoi Superjets zijn in grote mate afhankelijk van westerse onderdelen.
Het is ‘slechts een kwestie van tijd’ voordat meer in Rusland gestationeerde vliegtuigen worden ‘gekannibaliseerd’, zei een westerse bron uit de luchtvaartindustrie tegen Reuters. Nieuwere straalvliegtuigen hebben technologie die constant moet worden geüpdatet. Binnen een jaar vanaf de invoer van de sancties zal het voor Rusland ‘een grote uitdaging worden om de moderne jets operationeel te houden', aldus de bron.
Redactie/Reuters
Russische MiG-29 en Su-30SM gevechts-straalvliegtuigen vliegen in formatie over een monument tijdens de repetitie van de herdenking van de overwinning op Nazi-Duitsland in de Tweede Wereldoorlog.Beeld REUTERS Rusland legt kernwapenakkoord met VS tijdelijk stil en schort inspecties op
Rusland heeft gisteren een opschorting van het New Start-kernwapenakkoord met de Verenigde Staten aangekondigd. Hiermee leggen zij de inspecties van Russische kernwapens door de VS stil. Moskou beweert dat het door de westerse sancties op het uitgeven van visa en reisbeperkingen geen soortgelijke inspecties kan uitvoeren op Amerikaanse faciliteiten, wat zou leiden tot ‘eenzijdige voordelen’ voor de VS, aldus het Russische ministerie.
Het New Start-verdrag is het enige kernwapenakkoord dat nog van kracht is tussen Rusland en de VS. In dit verdrag zijn de afspraken vastgelegd die in 2010 door president Obama en zijn Russische ambtgenoot Medvedev gemaakt zijn. Hierin staat onder andere dat beide landen niet meer dan 1.550 operationele kernkoppen mogen bezitten. Het voorziet ook in inspecties op locatie om te controleren of de landen het akkoord naleven.
Dit is de eerste keer dat het Kremlin het New Start-verdrag niet nakomt. Het Russische ministerie van Defensie beweert dat het stilleggen van het akkoord tijdelijk is, en is toegestaan ‘in uitzonderlijke situaties.’ Nadat de problemen die het akkoord ‘in de weg staan’ zijn opgelost, kunnen de inspecties worden hervat, aldus het Russische ministerie.
Eva Selderbeek
Twitter bericht wordt geladen...
Eerste graanexport vanuit Oekraïne geweigerd door koper Libanon
De Razoni, het eerste schip dat sinds de Russische invasie in Oekraïne een Oekraïense haven verliet, heeft zijn lading niet kunnen lossen in Libanon. De Razoni vertrok op 1 augustus na een door de VN en Turkije bemiddeld akkoord. Libanon, de beoogde afnemer van het graantransport, weigerde de lading onder het mom van vertraging. Nu de levering vijf maanden te laat is, weigert de koper de vracht te accepteren, aldus de verlader.
De verlader is nu op zoek naar een andere afnemer voor de graanvracht. 'Dat kan in Libanon zijn, in Tripoli of in een ander land of andere haven’, meldt de Oekraïense ambassade in Libanon.
De weigering van het graan door Libanon is opvallend, gezien de aanhoudende graancrisis als gevolg van de lang stilgelegen export vanuit Oekraïne. Toen het schip op 1 augustus de haven van Oekraïne verliet, sprak de Oekraïense minister van Infrastructuur, Alexander Koebrakov, nog van een ‘eerste stap om de honger in de wereld te voorkomen.’ Wat precies de reden is achter Libanons weigering, afgezien van verlate levering, is niet bekend.
Eva Selderbeek
Lees ook: Eerste schip met mais vertrokken uit Odesa, ‘nieuwe stap om honger in de wereld te voorkomen’
Rusland versterkt verdediging in zuiden van Oekraïne, aanval op Oost-Oekraïne houdt aan, aldus VK
Afgelopen weekend versterkte het Russische leger zijn verdediging in Zuid-Oekraïne, zo meldt het Britse ministerie van Defensie vandaag in de dagelijkse nieuwsupdate. Daarnaast zou Rusland volgens de Britten de aanval op Kyiv voortzetten.
De Oost-Oekraïense stad Bachmoet is de afgelopen dertig dagen de belangrijkste strategische standplaats voor de Russische troepen geweest. Toch heeft het Russische leger slecht tien kilometer terreinwinst weten te boeken in die regio, aldus het Verenigd Koninkrijk.
‘Op andere plaatsen in de Donbas waar Rusland tracht een doorbraak te forceren, hebben de troepen niet meer dan drie kilometer terreinwinst behaald gedurende de afgelopen dertig dagen’, zo luidde de nieuwsupdate. ‘Dat is hoogstwaarschijnlijk significant minder dan gepland.’
Eva Selderbeek
Twitter bericht wordt geladen...
FT: Westen overweegt sancties tegen Erdogan
Het Westen overweegt sancties tegen Turkije. Dat schrijft The Financial Times op basis van gesprekken met vertrouwelijke bronnen. Westerse leiders maken zich zorgen over de ogenschijnlijk dieper wordende band tussen de Russische president Vladimir Poetin en de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.
De flirt tussen de regeringsleiders begon vorige maand in de Iraanse Teheran, en werd gevolgd met een ontmoeting afgelopen vrijdag in de Russische kuststad Sotsji. Volgens The Washington Post zou het Kremlin aan Ankara verzocht hebben te helpen om de Westerse sancties te omzeilen. In dat geval zou Turkije als een doorgeefluik Westerse producten importeren, en die vervolgens naar Rusland sturen.
De Turkse president presenteert zich vanaf de start van de invasie als een buitenstaander onder de Navolidstaten. Erdogan weigert duidelijk de kant van Oekraïne te kiezen en wil graag bemiddelen tussen beide landen, zoals bij de onlangs ondertekende graandeal. Ook ligt Turkije dwars bij het ratificeren van het Navo-lidmaatschap van Zweden en Finland.
Redactie
Putin zwaait naar Erdogan na hun ontmoeting in Sotsji.Beeld ANP / EPA Welkom in het liveblog van dinsdag 9 augustus
Dit was het belangrijkste nieuws over de oorlog in Oekraïne van maandag 8 augustus:
Bij de Oekraïense kerncentrale Zaporizja zijn voor de tweede keer in twee dagen tijd beschietingen geweest. Een medewerker van de kerncentrale raakte daarbij gewond en drie stralingsmeters bij een opslag voor gebruikte kernbrandstof werden beschadigd.
De Verenigde Staten sturen hun grootste wapenlevering aan Oekraïne tot dusver. Het nieuwste pakket aan militaire hulp heeft een waarde van één miljard dollar en omvat vooral extra wapenmunitie.
De Oekraïense Veiligheidsdienst (SBU) heeft twee personen gearresteerd die bezig zouden zijn geweest met de voorbereidingen op minstens drie liquidaties. De verdachten worden beschuldigd van het willen vermoorden van de minister van Defensie (Oleksi Reznikov) en het hoofd van de inlichtingendienst (Kyrylo Boedanov) van het land.
Lees hier het liveblog van maandag 8 augustus terug.
Nick de Jager
