Hoogleraar integriteit over Tichelaar: 'Nepotisme, dat is wat het is'

Hoe beoordeelt u het optreden van de Drentse commissaris van de koning Jacques Tichelaar bij het toekennen van de provinciale ontwerpopdracht aan zijn schoonzus?

'Als ik lees hoe dit allemaal is verlopen, getuigt het van grote knulligheid. De ambtelijke dienst valt onder de verantwoordelijkheid van een directeur. Een commissaris van de koning hoort dit soort zaken helemaal niet te weten en hoort zich er al helemaal niet mee te bemoeien. Er moet een glazen wand staan tussen de ambtelijke dienst en het provinciebestuur.

'Als zo'n herinrichting stroperig verloopt, zoals in de brief van het provinciebestuur staat, dan is dat een kwestie voor een directeur. Een directeur hoort het ambtelijk apparaat hier op aan te spreken. Het is dus heel vreemd dat hij zich er überhaupt mee bemoeit. Dat is uit den boze. Door in de zaak te gaan rommelen heeft Tichelaar de kwestie alleen maar verergerd. En dan beschuldigt hij ook nog een ambtenaar. Dat is nogal wat. Een cruciale fout.

'De betrokkenheid van een familielid bij deze opdracht had de commissaris er absoluut van moeten weerhouden deze zaak ook maar aan te raken, zich op wat voor manier dan ook met deze zaak te bemoeien. Laat staan dat hij haar zelf had moeten voordragen. Nepotisme, dat is wat het is.

'Het optreden van Tichelaar is volkomen in strijd met de integriteitscode. Die code is niet zomaar een papiertje. Daar staat de handtekening van de commissaris van de Koning onder. Dat is een code met de kracht van een wet.

'Een bestuurder van het kaliber van de heer Tichelaar hoort te weten dat hij verre moet blijven van dit soort kwesties. Het is bovendien niet de eerste keer. Er is sprake van recidive. De commissaris was gewaarschuwd.'

Morgen is er in Drenthe een spoeddebat over de kwestie. Welke middelen heeft Provinciale Staten?

'Provinciale Staten kunnen debatteren. En dan? Ze doen een plas en gaan over tot de orde van de dag? Dat helpt dit gedrag de wereld niet uit. Dit soort zaken hoeft het volk niet te pikken. En Statenleden zijn de volksvertegenwoordigers.

'Een motie van wantrouwen kun je naast je neerleggen. Beter is een motie van ontslag. Dan moet je de minister van Binnenlandse Zaken vragen om de commissaris uit zijn functie te ontheffen.

'De Staten moeten een duidelijk signaal afgeven dat dit gedrag niet kan. Bestuurders moeten volstrekt onkreukbaar zijn. Bestuurders moeten verre blijven van belangenverstrengeling. Dus geen familie of bekenden op wat voor manier dan ook bevoordelen. En dat is in deze casus overduidelijk gebeurd.

'Formeel zou je moeten zeggen: het provinciebestuur is autonoom. Maar ik kan me voorstellen dat binnen zijn partij wordt gezegd: Jacques, denk eens na over je positie. En ik kan me zelfs voorstellen dat andere CdK's een belletje plegen. Dit is schadelijk voor het aanzien van het provinciebestuur in alle provincies. En voor het vertrouwen in de politiek in het algemeen. De politiek heeft sowieso te maken met een niet al te goed imago.'

Wat vindt u ervan dat Tichelaar vooruitlopend op het spoeddebat achter de schermen probeert vertrouwen te winnen?

'Dat doet denken aan vervlogen tijden. Achter het ijzeren gordijn was dit gebruikelijk. In de huidige samenleving past dit gedrag niet.'

Wat zou uw advies zijn aan de commissaris van de koning?

'Mijn advies aan Tichelaar zou zijn: dit is de zoveelste uitglijder, dus - laat ik het vriendelijk zeggen - ik zou mijn biezen pakken. Al dit geblunder, de hele kwestie en er dan eerst ook nog over liegen en een rookgordijn optrekken, dat is slecht voor de democratie in Drenthe en slecht voor het imago van Drenthe. De heer Tichelaar heeft Drenthe en het vertrouwen in de politiek een slechte dienst bewezen.'