ASSCHER VS KLAVER: Het eerste lijsttrekkersdebat met Rutte, maar zonder Wilders, gistermiddag op de radio, zorgde alleen op links voor een spannende confrontatie. Asscher en Klaver zaten tegenover elkaar, met in hun midden de onzalige Henk Krol, en waren het heel erg met elkaar eens. Totdat de GroenLinks-leider wilde dat de vicepremier letterlijk zijn hand schudde op een progressief kabinet. Maar Asscher noemde dat “een trucje” en “een tikje arrogant”, waarmee hij Klaver wegzette. “U bent vooral bezig met strategietjes. Wat de inhoud betreft heb ik op GroenLinks nog te weinig vat.” Al wilde hij na het debat wel met Klaver gaan formeren.
Rutte vs redelijkheid: Rutte kon tegenover Roemer, die zich in zijn bozige stand goed staande hield, zijn rol als premier spelen. Maar werd wel door Kees van der Staaij in de verdediging gedrukt om hoe weinig de VVD in Defensie wil investeren. Buma en Pechtold strijden om de titel van redelijk alternatief voor Rutte. Bij het rechtse en gitzwarte beeld dat de CDA’er van Nederland schetste, stak de D66-leider makkelijk optimistisch af.
Trucje: Het trucje van de middag kwam overigens uit onverwachte hoek. Kees van der Staaij had zich in de voorbereiding versproken en de SP-leider ‘Kroemer’ genoemd. Die referentie aan Krol werd door zijn medewerkers zo grappig gevonden, volgens de NOS, dat hij die in het debat herhaalde. De livechecks van claims van de lijsttrekkers leerden ons dat zij de cijfers over het algemeen goed uit hun hoofd hebben geleerd.
OP NAAR RTL: Het RTL-debat morgenavond is historisch beslissender dan het radiodebat. Het is door de opzet van zelfgekozen één-op-één confrontaties over redactionele stellingen ook dynamischer. Nu Wilders en Rutte zich daarvoor hebben afgemeld, staan drie posities op het spel, schrijven politiek redacteuren Annemarie Kas en Thijs Niemantsverdriet: die van de anti-Wilders, de leider op links en het beste alternatief voor Rutte. De vraag is of de lijsttrekkers voor hun confrontaties vooral hun directe concurrenten of juist hun verste opponenten zullen uitzoeken. Het CDA richt zich vooral tegen de tegenstanders die er niet zijn en zond gisteren een reclamespot uit waarin de PVV- en VVD-lijsttrekkers worden neergezet als laffe kinderen.
DECENTRALE SCHADE: Vervelend nieuws voor verschillende lijsttrekkers komt deze week uit de periferie.
- PvdA: De Drentse PvdA-commissaris van de koning Jacques Tichelaar zou, niet voor het eerst, een familielid hebben bevoordeeld. Hij zorgde dat zijn schoonzus een klus kreeg voor de herinrichting van een rijksmonument in Assen, schrijven de Volkskrant en het Dagblad van het Noorden. Een klus van niks blijkbaar, want ze kreeg er 3.105 euro voor. De oorspronkelijke ontwerpster moest met 3.500 euro worden afgekocht. Maar sprake van belangenverstrengeling lijkt er zeker.
- CDA: In het Brabantse Leende is een groot xtc-lab opgerold op het erf van de penningmeester van de lokale CDA-afdeling. Ook hij raakte al eerder in opspraak. In 2012 brandde een stalling op zijn terrein uit waar een hennepkwekerij in had gezeten. Hij werd daar niet voor veroordeeld en mocht van het CDA blijven.
- D66: Bij D66 scheurde deze week de Haagse fractie. Ingrid van Engelshoven moest haar wethouderschap opgeven omdat ze de Kamer in gaat en de partijtop wees Saskia Bruines, wethouder in Leidschendam-Voorburg, aan als opvolger. Maar gemeenteraadslid Rachid Guernaoui vond zichzelf geschikter en ging er met zijn zetel vandoor.
- VVD: De vooraankondiging van een profiel van Annemarie Jorritsma, nu VVD-fractievoorzitter in de senaat, op de site Follow de Money suggereert dat zij als burgemeester van Almere en senator niet al haar nevenfuncties netjes heeft geregistreerd en dat sprake was van belangenverstrengeling.
WAT WIJ LEZEN: Het rommeltje bij de speciale dienst die onder meer PVV-leider Wilders beveiligt is nog veel groter, zo bleek gisteren. Verdachte Faris K. bleek al eerder veroordeeld voor lekken. Maar hij wordt nu niet (meer) verdacht van het delen van informatie met een Marokkaans-Nederlandse bende, maar „in de privésfeer”, aldus het OM. Ook twee broers die Wilders direct bewaakt hebben, zouden fraude hebben gepleegd. Het bewijst niet dat Wilders extra gevaar heeft gelopen, maar wel dat de Dienst Bewaken en Beveiliging een groot probleem heeft. De PVV leider zet zijn campagne voorlopig nog steeds alleen op Twitter voort. Waar hij sinds 2009 gestaag radicaliseert, analyseerde journalist Clara van de Wiel.
Veel lijsttrekkersinterviews in de weekendkranten:
- Rutte staat voorop het FD, maar in het gesprek is met de beste wil van de wereld geen enkele prikkelende quote te vinden. De premier laat zich niet uitdagen, concluderen de interviewers, als ze tegen zijn muur van evergreens oplopen.
- Asscher drijft zijn Telegraaf-interviewers helemaal tot wanhoop. De journalisten verwijten hem een typisch Asscher-antwoord als hij geen stelling wil nemen. “U spreekt ook met Asscher”, is dan zijn stoïcijnse repliek. Nieuwtje hier: als de PvdA niet de grootste is, gaat Asscher de Kamer in en niet het kabinet. Alhoewel: ,,eeeeh… Ik vind dit… ik kan dit niet honderd procent voorspellen. Maar het is wel het meest waarschijnlijke, ja.”
- Pechtold wordt in de Volkskrant wel concreet, over wat hij zou doen als hij premier “van alle Nederlanders” zou worden: zijn moeder en Merkel bellen, dan het onderwijs verbouwen. Opvallend: Pechtold vertelt dat hij nog wel een privéleven heeft. “Twee weken geleden bijvoorbeeld, zijn we zomaar naar Lille gegaan met het gezin, met z’n vieren.” In de Twentse krant Tubantia staat een portret van Pechtolds woordvoerder en speechschrijver Daan Bonenkamp. Die is “zonder geslijm, degene die het dichtst op mijn politieke en persoonlijke leven zit hier in Den Haag. Hij kent me nog net niet beter dan mijn vrouw, maar het zit er dicht tegenaan”, zegt Pechtold.
- Klaver staat in NRC. Het leukste citaat daar is naar aanleiding van de desastreuze verkiezing van 2012, toen Klaver zelf campagneleider was en als nummer vier met moeite in de Kamer kwam. „Ik heb er zóveel van geleerd”, zegt de 30-jarige GroenLinks leider. Maar hij wil er niet teveel over zeggen. “Ik bewaar het meeste voor mijn memoires.”
WAT WIJ LUISTEREN: Een goed weekend dus voor de stelling van politiek columnist Tom-Jan Meeus, dat je politici beter kan profileren dan interviewen. Luister daaom ook onze nieuwe podcast over Klaver. Meeus schrijft in zijn column vandaag over wantrouwen en gebrek aan twijfel in Den Haag. De enorme aantallen weifelende kiezers “leggen bloot dat sprake is van veel meer dan de cliché-kloof tussen burger en politiek. De opkomst van de identiteitspolitiek relativeert maatschappij-analyse en wereldbeeld bij onze stemkeuze. Het gaat niet meer om wat we hebben, het gaat om wie we (willen) zijn. De enige harde keuze die dan resteert is: Wilders of een van de anderen. (…) Dus proberen die andere partijen nu even hard te schreeuwen als Wilders, dit zal ze nooit lukken, maar het is hun enige kans, met een richtingloos land als resultaat.”
WAT WIJ VOLGEN: Naast het ‘vicepremierdebat’ morgenavond bij RTL is er morgenochtend ook een ‘vrouwendebat’ bij WNL, met de meeste nummers 2 op de kandidatenlijsten.
Carnaval: De Slimste Klaas had al aangekondigd dat hij het RTL-debat zondag volledig aan zich voorbij zou laten gaan vanwege carnaval. Dankzij het AD weten we ook ongeveer hoe hij erbij loopt. “Ik ga met vrienden als de cast van Bassie en Adriaan. Wie ik ben? Dat zeg ik niet, dan herkent iedereen me. Ik ben in elk geval niet Bassie”, zegt de staatssecretaris. Wij zijn natuurlijk ontzettend benieuwd wie dan wel. Wie de VVD’er in Breda tegenkomt en een in De Haagse Stemming publiceerbare foto maakt, kan een sanseveria winnen. Foto’s van andere verklede politici zijn natuurlijk ook zeer welkom.
QUOTE VAN DE DAG
“Vaak stellen mensen de herinvoering van de dienstplicht voor omdat ze iets willen doen aan probleemjongeren die op straat hangen. (…) Maar de krijgsmacht is er niet om onze jongeren op te voeden.”
Defensieminister Jeanine Hennis (VVD) in de Volkskrant.