Zeker negen grote zorgorganisaties in Zuid-Holland hebben vorige maand tegen de afspraken in alle verpleeghuismedewerkers uitgenodigd voor een vaccinatie. Alleen zorgverleners die direct in contact komen met bewoners mogen met voorrang worden gevaccineerd. Een van de organisaties, Argos Zorggroep, vaccineerde zelfs thuiswerkers die geen zorgtaken hebben, blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws.
Onder de medewerkers die van Argos een uitnodiging kregen voor een vaccinatie zijn bijvoorbeeld koks, medewerkers van de salarisadministratie, data-analisten en inkoopmedewerkers. Veel van hen werken thuis en zien geen cliënten.
Dat dit gebeurde komt niet door een interpretatiefout, maar door bewust beleid. Het gaat ook niet om vaccins die na het prikken van bewoners over waren: medewerkers konden bij de GGD een vaccinatie halen, nog vóór bewoners er een kregen.
Geen registratie
Bij Argos werken zo'n 2300 mensen. De organisatie heeft elf verpleeghuizen, maar biedt ook zorg bij ouderen thuis. Hoeveel medewerkers de prik hebben geaccepteerd, is niet bekend. Werkgevers mogen niet registreren of een medewerker is gevaccineerd. Het is ook niet bekend hoeveel vaccins naar medewerkers zijn gegaan, die daar eigenlijk niet voor in aanmerking mochten komen.
Of ook de leden van de Raad van Bestuur een uitnodiging voor vaccinatie kregen, wil een woordvoerder van Argos niet zeggen. Bestuurder Edwin Wulff reageerde ook niet op vragen van RTL Nieuws hierover.
Begin januari begon het vaccineren van medewerkers in ziekenhuizen en in de verpleeghuiszorg. Vooraf is bepaald welke zorgmedewerkers precies in aanmerking komen voor zo'n vervroegde vaccinatie.
Standaard uitnodiging
Voor de verpleeghuiszorg zijn dat volgens die regels medewerkers die in direct contact staan met bewoners. Dat benadrukten niet alleen de Rijksoverheid en GGD-GHOR, maar ook brancheorganisatie Actiz. Die heeft zorgorganisaties hier in december al over geïnformeerd.
Daarnaast verspreidde Actiz onder haar leden een sjabloonbrief waarmee werkgevers hun medewerkers konden uitnodigen voor een vaccinatie. Daarin stond heel duidelijk vermeld dat de vaccinatie bedoeld is voor medewerkers 'die direct contact hebben met cliënten'.
Op haar website heeft Actiz ook expliciet benoemd dat het gaat om een specifieke groep zorgmedewerkers. "Hieronder vallen niet: faciliterende en ondersteunende medewerkers. Zoals schoonmakers en medewerkers die maaltijden serveren, vrijwilligers en mantelzorgers."
'Alle mensen nodig'
Desondanks blijft Argos achter haar beleid staan. "Als we hier straks code rood hebben, worden medewerkers van de administratie ook ingezet op andere taken binnen de zorg, zoals het inschenken van koffie. Wij hebben mensen nodig om de zorg te kunnen bieden. Je moet soms alle zeilen bij zetten." Volgens Argos is dit tijdens de eerste en tweede coronagolf ook gebeurd.
Niet alleen Argos ging ruimhartig om met vaccinaties. Alle acht andere grote zorgorganisaties die zijn aangesloten bij het samenwerkingsverband Conforte in Zuid-Holland hebben ruimer gevaccineerd dan de bedoeling is.
'Indirect ook in contact'
"Alle medewerkers die werken in de verpleeghuizen hebben een uitnodiging gehad. Niet alleen zorgmedewerkers die direct in contact staan, maar ook medewerkers die indirect in contact staan met bewoners", zegt een woordvoerster.
Volgens Conforte gaat het dan bijvoorbeeld om receptionisten en koks die de maaltijden bereiden. "Die komen indirect toch ook in contact met bewoners. Zij staan namelijk in contact met medewerkers die weer direct in contact staan met de bewoners."
Minister Hugo de Jonge keurt de ruimhartige toekenning van vaccinaties af. "Het is niet de tijd om de toffe peer uit te hangen en te denken: ik nodig mijn hele personeelsbestand uit. Elk vaccin dat wordt toegediend bij iemand die het niet hard nodig heeft, gaat ten koste van iemand die het veel harder nodig heeft. Dan dring je gewoon voor. We moeten zuinig zijn."
'De groeten. Zo werkt het niet'
Voor het verweer van Argos dat iedereen noodzakelijk is in de zorg, heeft de minister geen begrip. "De groeten. Zo werkt het niet. De afspraak is heel erg goed gemaakt met werkgevers en iedereen weet daarvan." De minister zegt contact op te nemen met de zorgorganisaties waarvan bekend is dat zij ruimhartiger vaccineren.
Voordringen bij vaccinaties maakt wachtenden boos
Nicole Tromp wacht met smart op een vaccin. Ze valt binnen de groep 18-60-jarigen met een medische indicatie, omdat ze de spierziekte SMA heeft. "Ik word hier heel erg boos van. Je moet nu wachten op gezonde mensen die gevaccineerd worden. Ik zou juist eerst mensen beschermen die er aan kunnen overlijden. Ik word 24 uur per dag beademd en zou, als ik een luchtweginfectie krijg via het virus, hoe dan ook op een ic belanden. Je weet nooit hoe je dan daar dan uit komt."
Ook Annelies Hilgersom wacht nog op een vaccinatie-uitnodiging. Zij valt na een transplantatie aan haar nier binnen de hoogrisico-groep. Dat anderen voordringen, maakt haar boos. "Dit is vreselijk. Ik zit al een jaar thuis met mijn gezin. Als ik corona zou krijgen, is de kans een op vijf dat ik overlijdt. En als ik het overleef, is de kans groot dat ik niet meer kan functioneren."
Ook ruimhartig met avondklokvrijstelling
Conforte stelt in een reactie dat Argos Zorggroep als enige binnen het samenwerkingsverband alle medewerkers voor vaccinatie heeft uitgenodigd. Argos heeft ook alle medewerkers voorzien van een werkgeversverklaring voor de avondklok. Ook de mensen die thuiswerken.
Branchevereniging Actiz zegt dat hun communicatie naar zorginstellingen duidelijk was. "We hebben te maken met schaarste aan vaccins. Het is zaak dat zorginstellingen zorgvuldig omgaan met het inzetten van vaccins." Actiz stelt dat zij geen signalen heeft dat op grote schaal misbruik is gemaakt van voorrang bij vaccinatie.
Heb je naar aanleiding van dit verhaal tips over misbruik van vaccinaties? Mail dan naar yoeri.vugts@rtl.nl.
