Partijen kibbelen over Kieswijzer: is iedereen wel eerlijk?

Om de keuze bij de Tweede Kamerverkiezingen makkelijker te maken, lanceerde deze site vorige week de Kieswijzer. De politieke redactie legde dertig stellingen voor aan achttien lijsttrekkers. Al 250.000 Nederlanders vulden de online Kieswijzer in, om te ontdekken met welke lijsttrekker hun politieke opvattingen het meest overeenkomen.

De stellingen zijn niet met een simpel ‘ja’ of ‘nee’ te beantwoorden: in de Kieswijzer wordt het standpunt aangegeven door een specifieke positie te kiezen op een balk. De politieke partijen hebben dat óók gedaan. En dat geeft ruimte voor discussie, zo blijkt. Verschillende concurrenten meldden zich bij deze krant met kritiek op de manier waarop andere lijsttrekkers de Kieswijzer hebben ingevuld.

,,De VVD belooft dat de huren de komende vier jaar niet omhoog gaan’’, zegt een CDA-bron. Dat klopt: op een schaal van ‘0’ (eens) tot ‘100’ (niet eens) zet VVD-lijsttrekker Mark Rutte zijn mening op ‘20’ bij de stelling dat de huren de komende vier jaar niet omhoog gaan. Maar volgens het CDA is dat vreemd. De VVD zou de huren willen verlagen voor slechts een kleine groep sociale huurders.

Probeert de partij van Rutte álle huurders hier een worst voor te houden? Nee, zegt een VVD-woordvoerder. ,,In ons verkiezingsprogramma geven we aan dat we voorstander zijn van lagere huren. In de doorrekening van ons programma bevriezen we de huren voor de sociale sector. Daarnaast hebben we de huurstijgingen voor de private sector beperkt tot maximaal de inflatie plus 1 procent.’’

Opvallend: geheel onverwachts heeft de VVD dinsdagmiddag vóór een SP-motie gestemd om de sociale huur dit jaar te bevriezen. Tot nu toe waren de liberalen altijd tegen zo’n voorstel. De koerswijziging valt slecht bij coalitiegenoot CDA.

,,Platter en opportunistischer krijg je het niet’’, reageerde CDA-Kamerlid Julius Terpstra. ,,Tientallen keren stemde de VVD, terecht, tegen huurbevriezing. Maatwerk is de oplossing voor huurders in de knel. We moeten juist meer bouwen! Nu een maand voor de verkiezingen stemt de VVD plots voor huurbevriezing.’’

Er wordt ook gesteggeld over de vraag of de herdenking van de slavernij een feestdag moet worden en de vraag of er weer een basisbeurs voor studenten moet komen. Zo laat de VVD in de Kieswijzer in het midden of de basisbeurs moet terugkomen, terwijl het in de toelichting zegt vóór behoud van het leenstelsel te zijn. ,,Maar studenten uit gezinnen met een laag inkomen moeten worden gesteund met subsidies’’, zegt de VVD over het standpunt in de Kieswijzer.

D66 krijgt, net als enkele andere partijen, de kritiek dat de AOW-leeftijd volgens hun standpunt in de Kieswijzer slechts een beetje hoeft mee te stijgen met de levensverwachting. Terwijl uit de steun van D66 voor het pensioenakkoord blijkt dat de AOW ‘meer dan een beetje’ mee stijgt. ,,In het pensioenakkoord is de koppeling aan de levensverwachting verzacht’’, zegt een D66-woordvoerder over het standpunt. ,,Wij willen dat handhaven.’’