Meer vrijheden voor gevaccineerden met een coronapaspoort? Dan zitten de fitte 25-jarigen straks thuis terwijl de ouderen gezellig een cruise maken

Nu steeds meer mensen worden gevaccineerd tegen corona, klinkt ook de roep om meer vrijheden luider en luider. Zo zouden vaccinatiepaspoorten en privileges voor horeca, cultuur en evenementen ‘de geprikten’ in staat moeten stellen eerder terug te keren naar een leven zoals vóór de pandemie. Maar hoe wenselijk is het om sommigen meer rechten te geven, terwijl anderen nog niet eens een oproep hebben gehad voor een coronaprik?

Als het aan de Deense overheid ligt, komt er binnenkort een coronapas waarin iemands testresultaten en vaccinaties worden vermeld. De Deense krant Jyllands-Posten ziet daar in een commentaar geen enkel probleem in: ‘In Denemarken is er geen vaccinatieplicht, iedereen is vrij om zelf te beslissen of hij gevaccineerd wil worden - zelfs als weigeren kan worden gezien als een gebrek aan solidariteit. Ook al wordt er nu druk uitgeoefend op individuen om zich te laten vaccineren, voor de samenleving wegen de voordelen duidelijk op tegen de nadelen. En net zoals individuen de vrijheid hebben om te kiezen of ze al dan niet worden gevaccineerd, hebben individuele luchtvaartmaatschappijen, concertorganisatoren en restaurants de vrijheid om te kiezen of ze eisen stellen aan degenen die ze binnenlaten.’

Commentator Christiane Peitz van het Duitse dagblad Der Tagesspiegel ziet daarentegen weinig in het idee van privileges voor degenen die zijn ingeënt. ’Eindelijk weer vrij zijn, eindelijk vrienden knuffelen, feesten, veilig instappen in een volle metro: het verlangen is groot. Er is nauwelijks een andere verklaring voor het feit dat nu al, als minder dan 1 procent van de Duitse bevolking de noodzakelijke twee doses vaccin heeft gekregen, de discussie over vaccinatieprivileges op gang komt. Alsof je het slakkentempo van de vaccinatie wilt inhalen met een mentale inhaalmanoeuvre. (...)’

‘Het doel is om een enorm vermoeiende en moeilijke periode door te komen. We kunnen dit alleen samen doen, met gecoördineerde lockdowns en versoepelingen, met solidariteit tussen jong en oud, thuiswerkers en buschauffeurs, gevaccineerden en niet-gevaccineerden - ook al is het niet altijd honderd procent eerlijk. Ook is het niet eerlijk dat rokers dezelfde ziektekostenpremie betalen als niet-rokers. Toch probeert niemand serieus dergelijke basisprincipes van het Duitse gezondheidssysteem te ondermijnen.‘

Ook Jens Thurau merkt in een opiniestuk voor Deutsche Welle op dat gevaccineerden ‘geduldig’ moeten zijn en prijst de recente aanbeveling van de Duitse Ethikrat, de adviescommissie voor ethische vraagstukken, om geen vrijheden terug te geven aan mensen die gevaccineerd zijn. ‘De komst van de vaccins na maanden van onzekerheid lijkt een beetje op het spotten van een oase na een lange tocht door de woestijn. Wie mag het eerst drinken? Dit alles heeft iets onaangenaams. Evenementenmanagers en voetbalbazen schreeuwen nu al om hun concertzalen en stadions te mogen openen, waarbij sommigen wijzen op de Verenigde Staten (waar gevaccineerde fans dit weekend de Super Bowl mochten bijwonen). Maar dit zou alleen maar een positieve invloed hebben op hun inkomsten, niet op de solidariteit.’

Maar er is een nog veel praktischer argument, betoogt Ross Clark in de Britse krant The Telegraph. ‘Stel je voor dat we morgen zouden beginnen met de uitgifte van vaccinatiepaspoorten, waardoor mensen meer vrijheden krijgen vanaf drie weken na ontvangst van hun eerste dosis. We zouden plotseling een land van bevrijde tachtigjarigen hebben, terwijl jonge mensen, die sowieso al geen ernstige schade van covid ondervinden, in lockdown zouden blijven. Theepartijtjes zouden weer worden gehouden, cruiseschepen weer zeilen, terwijl fitte en gezonde 25-jarigen nog eens zes maanden te maken krijgen met thuisblijven. De enige echte manier om dit te omzeilen, is door Groot-Brittannië als een enkel wezen te behandelen, dat in aanmerking komt voor zijn vaccinatiepaspoort zodra een bepaald deel van de bevolking zijn prikken heeft gehad.’

Intussen weet nog niemand of vaccinatie overdracht van het coronavirus voorkomt, vooral bij mensen die asymptomatisch de ziekte doormaken, dat wil zeggen veel minder besmettelijk zijn voor anderen dan mensen die symptomen (klachten) hebben, stelt Natalie Kofler, oprichter van het Editing Nature-initiatief, in de Amerikaanse krant Times-Herald. ‘En er is oneerlijke toegang: de rijken en machtigen krijgen vaker een vaccin dan de armen en kwetsbaren. Als werk, concerten, musea, religieuze diensten, restaurants of stembureaus worden beperkt tot degenen die zijn gevaccineerd, worden veel mensen hun rechten ontnomen.’ Sterker nog, schrijven Israel Butler en Linda Ravo op het onlineplatform Liberties: ‘Vaccinatiepaspoorten zullen de kloof vergroten tussen degenen die al een bevoorrechte positie in de samenleving genieten en degenen die zich in de marge bevinden.’

Al moeten we eigenlijk nu al vaststellen dat degenen met meer financiële middelen voordringen bij vaccinaties, politiek bevoordeeld worden om aan een coronaprik te komen of aan vaccinatietoerisme doen. Zij zijn wat The New York Times onlangs heeft omschreven als een ‘nieuwe bevoorrechte klasse’.

Hun privileges? ‘Het meest voor de hand liggende en belangrijkste is natuurlijk bescherming tegen het coronavirus. Maar de voordelen gaan veel verder’, schrijft Rocio Magani in de Argentijnse krant Clarín. ‘Na bijna een jaar sinds het eerste geval van coronavirus in Argentinië, meldden datingapplicaties als Tinder, Bumble en OkCupid een aanzienlijke toename in het aantal keren dat gebruikers de woorden ‘vaccin’ en ‘gevaccineerd’ in hun profielbeschrijvingen vermelden. Daarbij komt nog de trend om selfies te nemen bij het krijgen van een vaccin en die op sociale media te plaatsen of een ‘Ik ben al ingeënt’-sticker toe te voegen aan profielfoto’s. Allemaal om beter voor de dag te komen op internet, waar de keuze tussen matchen of afwijzen van een potentiële liefdeskandidaat in minder dan vijf seconden is genomen.’