Direct naar artikelinhoud
Bij vaccinproductie staat winst voorop
Marcel Levi

Bij vaccinproductie staat winst voorop

Precies dertig dagen nadat de Britse medicijnenautoriteit het AstraZeneca­vaccin had goedgekeurd heeft het EMA dat ook gedaan voor de EU. Waarom dat een maand langer heeft moeten duren, is een compleet raadsel. Immers, het EMA heeft naar exact dezelfde dataset gekeken als het Engelse bureau, er is geen enkel resultaat van een gevaccineerde bijgekomen. Om te overdramatiseren: in die dertig dagen zijn in Europa meer dan honderdduizend doden door het coronavirus gevallen. De EU lijkt elk gevoel van urgentie te ontberen.

De parmantige uitleg van de voorzitter van het Nederlandse College ter Beoordeling van Geneesmiddelen dat in Engeland voor gebruik van vaccins toestemming wordt gegeven terwijl in Europa een vergunning nodig is, drijft elk weldenkend mens tot waanzin. Ga dat maar uitleggen aan familie van een patiënt die de komende periode komt te overlijden aan het coronavirus, wat wellicht voorkomen had kunnen worden door eerder vaccineren.

Nog voordat het AstraZenecavaccin was goedgekeurd door de EU brak al een heuse Europees-Britse oorlog uit over wie de meeste doses geleverd zou krijgen. Daar was al dat brexit­geruzie over drie haringen en een halve makreel in de afgelopen maanden helemaal niks bij. Ursula von der Leyen trok als een ware Maarten Tromp ten strijde tegen de Britse fabrikant. Ze kwam net als de 17de-eeuwse admiraal niet veel verder dan het blokkeren van een paar havens in België en sneuvelde jammerlijk voordat ze zelfs de Noordzee kon oversteken.

Waar niemand het over heeft, is waarom vaccinfabrikanten het zo lastig hebben om de afgesproken hoeveelheden te leveren. Dat heeft helemaal niks met het coronavaccin te maken. Farmabedrijven hebben vrijwel continu leveringsproblemen met talloze geneesmiddelen. Elke ziekenhuis­apotheker kan een serie voorbeelden opnoemen van cruciale geneesmiddelen die in afgelopen jaren plotseling niet of slechts mondjesmaat leverbaar waren. Apotheken moeten de meest bizarre capriolen uithalen om patiënten van minimale hoeveelheden noodzakelijke medicijnen te voorzien. Er zijn voortdurend problemen door gebrekkige planning, fouten in de productie, veiligheidskwesties in fabrieken of haperende logistiek. Het is gewoon weer een andere uiting hoe in deze bedrijfstak alles alleen maar om geld draait. Omdat het zo goedkoop mogelijk moet, wordt onvoldoende aandacht besteed aan zorgvuldige planning en uitvoering van de fabricage. Omdat elk dubbeltje telt, worden de goedkoopste flaconnetjes besteld, die vervolgens kwalitatief niet voldoen. Er wordt zoveel mogelijk uitgeweken naar leveranciers uit lagelonenlanden. Winstmaximalisatie is vrijwel altijd belangrijker dan betrouwbaarheid van levering.

De EU die krokodillentranen huilt over het optreden van grote farmabedrijven heeft kilo’s boter op het hoofd; de systematische weigering van Europa om paal en perk te stellen aan het wangedrag in de bedrijfstak houdt deze praktijken in stand.

Marcel Levi is ceo van University College London Hospitals. Daarvoor was hij bestuursvoorzitter van het AMC. Lees al zijn columns hier terug.

Reageren? m.levi@parool.nl.