Zo gevaarlijk kunnen vliegtuigreizen zijn voor verspreiding coronavirus (ook als er amper passagiers in toestel zitten)

Het onderzoek werd gepubliceerd in het medisch tijdschrift Eurosurveillance, dat uitgegeven wordt door het Europees Centrum voor ziektepreventie en ‑bestrijding (ECDC). De passagiers op de vlucht kwamen allemaal van grote internationale luchthavens op drie verschillende continenten. 

Een eerste groep had tot 12 uur doorgebracht in een transitlounge tijdens een tussenstop en een tweede groep, die van hetzelfde continent kwam, had in een andere transitlounge gezeten. De acht besmette passagiers uit deze twee groepen hadden voor de vlucht sociaal contact. Een derde en een vierde groep had elk apart tot twee uur moeten wachten in een grote vertrekhal. De vlucht zelf duurde 7,5 uur en had 12 crewleden aan boord.

De eerste twee gevallen in groep één kregen binnen de 48 uur na de vlucht symptomen. Later werd ook een asymptomatisch derde geval ontdekt. De drie besmetten zeker dertien anderen, en één van die secundaire gevallen besmette op zijn beurt ook nog een tertiair persoon. Twee gevallen uit groep twee waren goed voor één besmet familielid. Al deze gevallen werden in eenzelfde regio van Ierland gevonden. Drie andere besmette passagiers uit deze twee groepen trokken na de vlucht naar een ander deel van Ierland.

De derde groep - met vier bevestigde besmettingen - werd ontdekt in nog twee andere regio’s van het land. Zij kwamen van een ander continent dan de eerste twee groepen en hadden geen contact met hen voor de vlucht. Ze zaten ook meer dan twee rijen verder tijdens de vliegreis. De vierde groep bestond eigenlijk uit één bevestigd geval. Die persoon was op een derde continent vertrokken, had voor de vlucht geen contact met de andere groepen, maar zat in het toestel wel op dezelfde rij als drie van de bevestigde gevallen van groep één. 

De persoon uit groep vier besmette zeker drie gezinsleden en iemand die bij hem op bezoek kwam uit een andere regio van Ierland. Een van die besmette gezinsleden stak op zijn beurt maar liefst 25 anderen aan, nadat hij met 34 mensen een accommodatie had gedeeld. Eén van die tertiaire gevallen zorgde op zijn beurt nog voor twee quartaire besmettingen. En dat alles in zes verschillende delen van Ierland.

De dertien besmette passagiers waren tussen 1 en 65 jaar en de helft was jonger dan 23 jaar. Twaalf van hen kregen symptomen, net als bijna drie kwart van de mensen die zij besmetten. Zeker negen van de dertien passagiers hadden een gezichtsmasker gedragen tijdens de vlucht.

Vier passagiers of contacten van passagiers moesten later opgenomen worden in het ziekenhuis met een ernstige vorm van Covid-19 en één kwam op de dienst intensieve zorg terecht.

24 andere passagiers op de vlucht die zich lieten testen, bleken negatief. Eén persoon weigerde de test en elf anderen konden niet gecontacteerd worden. Van de crew is niet bekend of die zich liet testen.

Volgens de onderzoekers kunnen de dertien passagiers die een positieve test aflegden, op verschillende manieren blootgesteld zijn: tijdens de vlucht, maar ook ervoor of tijdens een transfer. “Een besmetting aan boord is plausibel voor gevallen in groep één en groep twee, met het oog op de zitplaatsen en het moment dat de symptomen zich manifesteerden”, klinkt het. “Een besmetting aan boord was ook de enige gemeenschappelijke noemer voor vier andere gevallen in groep drie en vier.”

Volgens de studie zijn strikte preventiemaatregelen en controles aan boord van vliegtuigen vitaal om het risico op besmettingen tijdens vliegreizen te verminderen. Hetzelfde geldt voor quarantaine bij aankomst en een doorgedreven contacttracing om de verspreiding van het virus na een vlucht tegen te gaan. 

“Niet essentiële reizen verbieden - hoe vervelend ook - is een effectieve maatregel”, aldus professor Steven Callens, een internist en expert in besmettelijke ziekten aan het UZ Gent, die de studie deelde op sociale media.

Ook viroloog Marc Van Ranst is die mening toegedaan. “Wanneer we al maandenlang zeggen dat vliegtuigreizen gevaarlijk zijn, dan is dat wel degelijk gefundeerd. Internationaal reizen maakte het verspreiden van gevaarlijke varianten veel te eenvoudig”, vult hij aan op Twitter.

Het Overlegcomité heeft vorige week niet-essentiële reizen verboden. Het verbod gaat op woensdag 27 januari in en loopt tot maandag 1 maart. Tijdens de krokusvakantie mag er dus niet gereisd worden.

LEES OOK: 

- Hoe wordt er gecontroleerd? En wat als ik al heb geboekt? Alle vragen over het reisverbod beantwoord (+)

Bekijk ook: