Slechts vijf sneltesten voor corona zijn door de overheid goedgekeurd, waaronder die van fabrikant Abbott. Deze test voldoet niet aan de officiële eisen. Toch heeft het ministerie van VWS er miljoenen setjes van aangeschaft voor de GGD’en, bovendien zonder aanbesteding. Fabrikanten met kwalitatief betere testen krijgen geen voet tussen de deur. Dat is in strijd met het Europees recht, stelt hoogleraar Pieter Kuypers.
De sneltesten van fabrikant Abbott zijn kwalitatief ondermaats, maar dat verhindert de GGD’en niet om de setjes op grote schaal te gebruiken. Want het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft in oktober vorig jaar miljoenen van deze testen gekocht, op advies van het RIVM.
Uit meerdere studies, gepubliceerd door het RIVM, blijkt dat de zogeheten antigeentest van Abbott een lagere gevoeligheid heeft dan de norm die het instituut zelf stelt. Het gevolg is dat meer besmette mensen een vals-negatieve uitslag krijgen dan het RIVM wenselijk acht.
Viroloog Chantal Reusken van het RIVM ontkent desgevraagd dat de Abbott-test niet voldeed, toen het instituut advies gaf. Maar uit de eigen documentatie van 26 oktober blijkt dat de validatie van het UMC Utrecht, die de basis vormde voor het advies, uitkwam op een ‘sensitiviteit’ van 72,6 procent – minder dan de vereiste 80 procent.
Uit het RIVM-rapport ‘Status validatie SARS-CoV-2 antigeen sneltesten’, 26 oktober 2020
Dat heeft serieuze consequenties: stel dat je honderd besmette personen test, dan haal je er met Abbott minder positieven uit dan met beter presterende sneltesten. Er zijn dus meer zogeheten ‘vals-negatieven’. Wie op basis van een vals-negatieve uitslag zijn 92-jarige grootvader knuffelt, neemt een groot risico.
VWS wil niet toelichten waarom het testen kocht die niet voldoen aan de eisen die de overheid zelf stelt. Het departement stelt slechts in algemene zin dat ‘voor de subgroep van mensen die veel virus bij zich dragen de gevoeligheid goed genoeg was’. Ook Reusken verdedigt de aankoop op deze wijze.
Wat is het nut van een antigeentest?
Een antigeentest is over het algemeen minder gevoelig dan een zogeheten PCR-test. Die kan heel kleine hoeveelheid virus aantonen, en zelfs dode virusdeeltjes aan het einde van een infectie leveren een positieve test op. Dit betekent dat iedereen die positief is in de PCR-test wel besmet is, maar niet noodzakelijkerwijs besmettelijk. Immers, bij een heel lage hoeveelheid virus of met dood virus in je lichaam ben je weliswaar geïnfecteerd, maar niet (langer) besmettelijk.
Vorig jaar oktober schreef viroloog Jaap Goudsmid in NRC Handelsblad: ‘Dit maakt dat de PCR heel geschikt is om achteraf, als het kwaad geschied is, bij iemand een infectie vast te stellen, maar ongeschikt om de verspreiding van het virus effectief tegen te gaan. Door alleen mensen te testen die verschijnselen hebben, zoals nu door het RIVM wordt bepleit, zul je altijd achter de feiten aan blijven lopen.’ Veel mensen hebben namelijk geen klachten (ze zijn ‘asymptomatisch’), en laten zich dus niet testen. Zo vormen zij een grote brandhaard van (nieuwe) besmettingen.
Goudsmid bepleit daarom grootschalige inzet van antigeentesten om de samenleving weer open te krijgen: deze testen werken over het algemeen goed bij mensen die veel virus met zich meedragen, en die dus besmettelijk zijn. Het grote voordeel is dat je zo tegen lage kosten besmettelijkheid (en niet infecties) kunt vaststellen. ‘De antigeentest waarbij je genoeg hebt aan een wattenstaafje en een klein teststripje dat in je hand past [..] is de aangewezen test om het hoogste risico op besmetting in horeca, stadions of bij festivals uit te bannen. Het doel van sneltesten moet zijn om negatieve personen vrije toegang te geven. De maatschappij vraagt om deze duidelijkheid.’
Lees verder
Inklappen
Behalve bij Abbott bestelde VWS begin november ook bij de Zwitserse farmareus Roche, en kocht het negen miljoen testen bij het Amerikaanse Becton Dickinson.
VWS beperkt de markt tot vijf fabrikanten
Deze orders zijn niet Europees aanbesteed, waartoe VWS normaal gesproken gehouden is, maar zijn onderhands geplaatst. Concurrenten konden zodoende niet meedingen naar de opdracht, terwijl er een ruim aanbod is. Er had in dit geval wel aanbesteed moeten worden, stelt advocaat en hoogleraar Europees aanbestedingsrecht Pieter Kuypers (Radboud Universiteit) – waarover straks meer.
Er zijn meer dan honderd fabrikanten die sneltesten leveren, waarvan een deel veel beter presteert dan Abbott – je kunt het nalezen in de genoemde RIVM-stukken. Maar deze partijen krijgen in Nederland geen poot aan de grond, blijkt uit onderzoek van Follow the Money. Ze stuiten al sinds oktober op een muur bij zowel VWS als het RIVM, vertellen ze. Het RIVM weigert de fabrikanten op te nemen in het lijstje van goedgekeurde testen, hoewel ze over de juiste Europese papieren beschikken.
Zowel de teststraten van de GGD als die van private (commerciële) partijen mogen alleen sneltesten gebruiken die door het Outbreak Management Team (OMT) zijn goedgekeurd (‘gevalideerd’), zo valt af te leiden uit documenten van het RIVM en VWS.
In een overzicht van het RIVM staat over het gebruik van antigeentesten door de GGD: ‘In Nederland heeft het OMT beoordeeld dat antigeen sneltesten met bepaalde prestatie kenmerken gebruikt kunnen worden bij mensen met klachten in GGD teststraten.’ Deze zinsnede verwijst (met een link) vervolgens naar een ander document, waarin de vijf testen zijn opgesomd die leden van het OMT hebben goedgekeurd.
Hieronder vind je het overzicht dat op 5 november werd gepubliceerd. Daarin figureert Abbott met een sensitiviteit van 73 procent, naast de twee andere door VWS ingekochte sneltesten.
RIVM, overzicht sneltesten, 5 november 2020
De GGD’en nemen de ingekochte testen vervolgens af van VWS. Op eigen houtje inkopen is niet de bedoeling, laat de woordvoerder van hun koepelorganisatie GGD-Ghor weten: ‘Wij krijgen van het RIVM te horen welke testen we mogen gebruiken. Wij volgen de richtlijnen.’
Die deur zit dus dicht voor concurrentie.
Ook restricties voor commerciële teststraten
Ook commerciële teststraten mogen uitsluitend deze vijf testen gebruiken, zo blijkt uit een beleidsregel van VWS. Daarin staat dat sneltesten ‘buiten de GGD-testlocaties’ ‘klinisch gevalideerd’ moeten zijn ‘in GGD-teststraten’. Voor meer informatie ‘over welke antigeentesten zijn gevalideerd’ verwijst het document naar het lijstje hierboven: de door het OMT geselecteerde testen.
Die regel wordt door mensen uit het veld bevestigd. In een e-mail van begin december schrijft een medewerker van de GGD Brabant Zuidoost: ‘Zoals telefonisch besproken heb ik weer contact opgenomen met het RIVM. Ik heb gesproken met één van de 4 auteurs van het rapport “Status validatie SARS-CoV-2 antigeen sneltesten Status per 30 november 2020”. Wat ik heb begrepen: de commerciële teststraten mogen alleen gebruik maken van de vijf door het OMT goedgekeurde antigeen sneltesten.’
Vervolgens schrijft de medewerker dat ‘andere antigeen sneltesten alleen onder verantwoordelijkheid van een ISO-geaccrediteerd MML [medisch microbiologisch lab, red.]’ uitgevoerd mogen worden’. Oftewel: alleen laboratoria van ziekenhuizen mogen andere testen gebruiken; alle andere partijen zijn aangewezen op het lijstje van vijf.
En zo is de cirkel rond.
‘De Inspectie stelt een merkwaardige eis’
De regel is geen dode letter; er is toezicht op naleving. Commerciële teststraten die sneltesten gebruiken die niet zijn goedgekeurd, kunnen sancties opgelegd krijgen door de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), de dienst van VWS die toeziet op handhaving van het beleid.
Mag een overheid eisen dat een test wordt gevalideerd in een GGD-teststraat en anders de inspectie op je af sturen?
Nee, zegt advocaat Joris Rijken , gespecialiseerd in de contractering en regulering van zorg bij advocatenkantoor AKD. Hij werkte jarenlang voor VWS. ‘De IGJ houdt toezicht op “goede zorg”. De eisen van de IGJ moeten dus op die norm zijn terug te voeren. Ik zie niet in waarom je alleen goede zorg kunt verlenen met een test die in een teststraat van de GGD is gevalideerd, en niet met een test die ergens anders is goedgekeurd. Daarom is het merkwaardig dat de Inspectie dit zo neerzet.’
De IGJ erkent dat er geen wettelijke basis is om extra eisen te stellen. ‘Voor een extra validatie van testen buiten de CE-markering is inderdaad geen wettelijke norm. De uitgangspunten [vervat in eerder genoemde beleidsregel, red.] zijn precies wat het zijn: uitgangspunten. Daar mag je van afwijken, mits goed onderbouwd.’ Dit is innerlijk tegenstrijdig: de IGJ stelt dus als eis dat fabrikanten alleen ‘ondebouwd’ mogen afwijken van de regels. Hoe dat moet, en volgens welke normen is onduidelijk. (Zie onderaan dit artikel de gehele reactie.)
Gezien de dreiging van sancties is het niet verwonderlijk dat commerciële partijen zich nadrukkelijk aan de regels houden. Zo laat Snellecoronatest.nl aan klanten weten te werken met ‘goedgekeurde testen door RIVM en OMT (merk Roche)’. Testsnelcovid.nl : ‘We maken gebruik van de COVID-19 sneltesten van Abbott die zijn goedgekeurd door het RIVM.’
Geen overheidsloket, geen validatie
Je zou verwachten dat het lijstje goedgekeurde fabrikanten – dat van begin november dateert – gaandeweg wordt uitgebreid, zoals bijvoorbeeld in Duitsland gebeurde, waar inmiddels meer dan honderd producten zijn erkend. En dat er een overheidsloket is, waar je je met je product kunt melden om een toelatingsprocedure te doorlopen.
Dat loket is er niet, bevestigt viroloog Reusken van het RIVM. Ook niet bij de zogeheten Dienst Testen van VWS, die verantwoordelijk is voor de opschaling van het testbeleid. Reusken: ‘Er is geen mechanisme voor goedkeuring in Nederland. Dat wij zouden goedkeuren is een misvatting. VWS heeft per abuis het woord goedkeuring gebruikt.’
Dus ben je als fabrikant afhankelijk van een validatie van een ziekenhuis dat samenwerkt met een GGD-teststraat. Maar zo’n ziekenhuis heeft vaak geen capaciteit om te valideren, of heeft andere prioriteiten. Bovendien zijn zorginstellingen geenszins verplicht om aan een veldstudie mee te werken.
‘Nieuwe fabrikanten komen er niet tussen, terwijl er voortdurend tekorten ontstaan’
‘Ik krijg elke week verzoeken van fabrikanten voor validatie van sneltesten,’ zegt Bert Niesters, viroloog aan het Universitair Medisch Centrum Groningen. ‘Ik heb er geen tijd voor, en ik krijg er geen geld voor. Ik ontvang allerlei rapporten van het Robert Koch-instituut uit Duitsland over testen die ze hebben goedgekeurd. Waarom moet het hier dan opnieuw? Dat begrijp ik niet. Nieuwe fabrikanten komen er niet tussen, terwijl er voortdurend tekorten ontstaan.’
En zelfs als het lukt om de test gevalideerd te krijgen, is de fabrikant nog steeds afhankelijk van de bereidheid van RIVM om zijn product op te nemen in de toegestane selectie voor gebruik in de teststraten.
‘VWS en het OMT werken concurrentievervalsing in de hand’
Die bereidheid ontbreekt, merkt Erik Grimmelikhuysen, die er al sinds oktober mee bezig is. Hij vertegenwoordigt Boditech, een Koreaanse fabrikant wiens test bij een validatie door het Zuiderland Ziekenhuis beter scoorde dan die van Abbott. In Italië wordt deze test op grote schaal ingezet. Ondanks veelvuldige verzoeken aan het RIVM komt Afias niet op het juiste lijstje, zegt Grimmelikhuysen
Dat heeft gevolgen. ‘Medewerkers van de GGD zullen iedereen adviseren zich niet te laten testen met apparaten en setjes die niet op hun lijstje staan. VWS en het OMT werken zo concurrentievervalsing in de hand.’
Zo was Grimmelikhuysen eind vorig jaar in gesprek met het NOC*NSF om aanbevolen te worden voor de sportbonden. Uiteindelijk kwam de test op de lijst, maar het NOC*NSF beveelt toch de fabrikanten aan die door het RIVM en OMT zijn voorgeschreven, vertelt hij.
Het OMT is niet onafhankelijk, betoogt de ondernemer. ‘Het is aan de overheid om testen op een onafhankelijke wijze te valideren, maar nu wordt dat gedaan door medisch microbiologen van laboratoria, waaronder veel OMT-leden. Diezelfde artsen doen betaald onderzoek voor een fabrikant naar diens specifieke hulpmiddel, en hebben zich als beroepsgroep lange tijd tegen de antigeentesten verzet, omdat zij zelf PCR-testen aanbieden. Je vraagt dus eigenlijk een concurrent om jouw test te valideren en je hebt geen inspraak op de methode. Zo kan het gebeuren dat slecht presterende testen nu in teststraten worden gebruikt.’
Dossier
Coronacrisis
De coronapandemie zet de wereld op zijn kop. Wie betaalt de rekening? En wie profiteert?
‘Het RIVM heeft de markt misleid’
Jan Kemeling heeft dezelfde ervaring als Grimmelikhuysen. Hij is de Benelux-distributeur van het Chinese Joysbio Biotechnology , dat naar zijn zeggen honderden miljoenen antigeentesten levert aan Italië, Spanje, België en Duitsland. Bij validatie in Italië bedroeg de gevoeligheid 98 procent. In Nederland is deze test gevalideerd door het Leids Universitair Medisch Centrum, volgens Kemeling eveneens met goed resultaat.
‘Het RIVM heeft eerst gezegd: zonder onze goedkeuring kom je de markt niet op. Nu zeggen ze: daar gaan wij niet over’
De distributeur zegt vaak met het RIVM te hebben gebeld, maar dat leverde niets op. ‘Telkens werd ons verteld dat we zeer spoedig een brief konden verwachten, maar die hebben we nooit ontvangen. Vooralsnog lopen we overal vast. De GGD en anderen willen met ons verder, maar wachten op goedkeuring van het RIVM.’
Maar inmiddels zegt het RIVM dat die bevoegdheid helemaal niet bij hen ligt, terwijl dat wel zo door marktpartijen en de GGD’en wordt begrepen. ‘Het RIVM heeft de markt misleid,’ zegt Kemeling nu. ‘Ze hebben eerst gezegd: zonder onze goedkeuring kom je de markt niet op. Nu zeggen ze: daar gaan wij niet over.’
Kortom, andere fabrikanten krijgen de facto geen toegang tot de markt omdat ze niet op het lijstje staan. En het RIVM weigert vooralsnog – of is niet bevoegd – om het lijstje uit te breiden.
Twijfels over juridische toelaatbaarheid
Het voorschrijven van een beperkt lijstje fabrikanten en anderen de toegang tot de markt belemmeren, is in strijd met het Europees recht, stelt advocaat en hoogleraar Europees aanbestedingsrecht Pieter Kuypers (Radboud Universiteit).
Dat zit zo: de sneltesten van Afias, Joysbio en talloze anderen beschikken over een zogeheten CE-markering. Dat betekent dat hun product geacht wordt te voldoen aan de Europese veiligheidseisen en in beginsel vrij verhandeld mag worden binnen de EU. ‘Tenzij de volksgezondheid zich daartegen zou verzetten,’ legt Kuypers uit. ‘Dan zou je als lidstaat moeten bewijzen dat er een concreet gevaar is voor de volksgezondheid, door te motiveren waarom een test in Nederland een gevaar is, terwijl die in Duitsland is goedgekeurd. Hiervoor is mij geen enkel bewijs bekend.’
FTM vroeg VWS wat de wettelijke grondslag is voor het op slot zetten van de markt.
Er komt geen helder antwoord: ‘Het RIVM houdt een overzicht bij van resultaten van de nationale en internationale validatiestudies van commerciële snel- en antigeentesten. Het is dus niet het OMT dat testen goedkeurt. Het OMT is steeds gevraagd met een advies te komen voor het gebruik van de antigeentesten bij de verschillende doelgroepen en burgers, op basis van de resultaten van de validatiestudies.’ VWS kan wel zeggen dat het OMT en het RIVM formeel niet goedkeuren, maar zo pakt het in de praktijk wel degelijk uit.
Geen openbare aanbesteding
De grote orders die VWS plaatste bij de drie uitverkoren fabrikanten zijn niet openbaar aanbesteed, maar onderhands geplaatst. Het is evident dat deze orders ruim boven het drempelbedrag liggen dat tot openbare aanbesteding verplicht.
Waarom is dat niet gebeurd?
VWS zegt daarover: ‘De eerste orders zijn uitgegeven aan die fabrikanten van wie de testen het eerste gevalideerd waren, omdat we graag zo snel mogelijk over een voorraad antigeentesten wilden kunnen beschikken.’ Een uitzondering op de regels is volgens Europees recht alleen mogelijk bij ‘uitzonderlijke spoed’. Waarom aan dat criterium zou zijn voldaan, licht VWS desgevraagd niet toe.
Volgens hoogleraar Kuypers is van uitzonderlijke spoed die onderhandse koop rechtvaardigt, geen sprake. ‘Nederland had dit moeten aanbesteden, en had – gezien de omstandigheden – de termijnen kunnen verkorten. De Europese Commissie heeft, vanwege de crisis, zo’n versnelde aanbestedingsprocedure aanbevolen; die duurt ongeveer een maand. Dan kun je snel handelen. In oktober 2020 kon je eigenlijk niet meer stellen dat de aankoop van testen onvoorzien was, nog afgezien van de andere voorwaarden. Ik kan me voorstellen dat je een beperkte hoeveelheid testen koopt om die periode te overbruggen, maar hier gaat het om vele miljoenen testen, benodigd voor een langere periode.’
Eind oktober heeft VWS wel een aanbesteding uitgeschreven voor sneltesten, met het oog op nieuwe orders. Aan welke partijen is gegund, is niet bekend. Mogelijk zullen dus ook andere fabrikanten gaan leveren voor gebruik door de GGD’en dan de huidige drie.
Maar vooralsnog zit de markt op slot.
Update: De IGJ heeft na publicatie gereageerd op vragen. Dit is de reactie:
‘Wij gaan handhaven op het moment dat door overschrijding van wettelijke normen risico’s voor de patiëntveiligheid zijn ontstaan. Voor een extra validatie van testen buiten de CE-markering is inderdaad geen wettelijke norm. De uitgangspunten zijn precies wat het zijn: uitgangspunten. Daar mag je van afwijken, mits goed onderbouwd. Uiteraard moet er wel een test met een CE-markering gebruikt worden, daar is de wet duidelijk over.
Het is belangrijk dat de testen die gebruikt worden gevalideerd zijn voor de doelgroep waarvoor ze voor zijn gebruikt. Op het moment dat de uitgangspunten werden uitgebracht, gold dat nog maar voor een beperkte groep. Dat is inmiddels te smal. We hebben het ministerie gevraagd de uitgangspunten aan te passen naar “klinisch gevalideerd voor de doelgroep waarvoor de test wordt ingezet.” Zo staat het ook in de LCI-handreiking.
Wij zijn al wel enkele keren tegen gekomen dat er andere testen dan de door het RIVM genoemde vijf werden gebruikt, maar hebben daar niet op gehandhaafd. Deze testen waren wel CE-gemarkeerd.’
119 Bijdragen
Uitgelicht door de redactie
Joost Versteegh 4
cors van den BergIn de loop van de tijd zijn er meer en betere sneltests op de markt gekomen. Om te voorkomen dat er enorme ophef zou gaan ontstaan over miljoenen tests op de plank blijven liggen probeerde het RIVM het gebruik van de gekozen tests zoveel mogelijk te stimuleren. Blijkbaar heeft dit dit ertoe geleid dat de markt voor alternatieve aanbieders is afgeschermd, dat verantwoordelijken naar elkaar wijzen en informatie onder de pet blijft.
Het is kortom een combinatie van factoren.
- Voor een dubbeltje op de eerste rang willen zitten
- Bestuurlijke verkramping door de afrekencultuur
- Te snel willen handelen (na herhaalde uitlatingen van kamerleden dat het testbeleid een aanfluiting was)
- Geen transparante informatie uitwisseling
- Een organisatie waar iedereen eigen deelbelangen moet verdedigen
Er is een ander type bestuurder nodig om ons uit dit moeras te trekken.
Adosh van der Heijden 4
Julia Benda 1
Adosh van der HeijdenHans de Groot 1
Adosh van der HeijdenSorry voor de schoolmeesterachtigheid.
Adosh van der Heijden 4
Hans de GrootEveline Bernard 6
John Janssen 6
Eveline BernardDaan van Rossum
Eveline BernardAndries Munnik 3
Qui Bono? Iedereen die incompetent is en niet ontslagen wil worden.
Jan Ooms 10
Andries MunnikCo Stuifbergen 6
Andries MunnikAndries Munnik 3
Co StuifbergenKarolijne Bauland 8
In het openbaar draag ik een niet afdoende beschermend mondkapje. Bij klachten word ik getest met laagevoelig materiaal.
Als ik positief test kan ik met een gerust hart toegeven aan de druk van mijn baas om wel naar kantoor te komen.
Dan nu het goede nieuws: over 6 maanden word ik misschien wel gavaccineerd met 'iets'.
Hetty Litjens 6
Karolijne BaulandMaar je opsomming klopt zo te zien wel.
Als oudere kom ik binnenkort ook aan de beurt, maar met welk vaccin? Eentje dat minder effectief blijkt te zijn bij ouderen.
Incompetentie of kwade wil bij de overheid, wie zal het zeggen?
Karolijne Bauland 8
Hetty LitjensMijn beschrijving is gebaseerd op wat ik, als normale mediaconsument, zoal hoor, lees en zie. En vooral ook op wat ik verwacht.
Stein Engelen 2
Karolijne BaulandKarolijne Bauland 8
Stein EngelenOf het zou moeten zijn dat ik de leden van het kabinet en het OMT op hun blauwe ogen moet geloven en mijn eigen ogen en oren moet sluiten.
Na ruim 10 jaar VVD...
Stein Engelen 2
Karolijne BaulandMartine Groenendijk 5
Karolijne BaulandCo Stuifbergen 6
Karolijne BaulandIk vind met name ernstig dat aan personeel in verpleeghuizen verteld werd dat mondkapjes niet nodig zijn, en dat ze nog steeds niet allemaal FFP2 kapjes krijgen.
Karolijne Bauland 8
Co StuifbergenDie onduidelijkheid op tal van gebieden vormt in combinatie met berichten over verkeerde keuzes en een onduidelijke vaccinatiestrategie een gevaarlijke mix.
Dat medewerkers in verpleeghuizen nog steeds niet afdoende beschermd worden illustreert die stelling alleen maar. We zijn het dus gewoon eens.
Theo van Beuningen 4
Co StuifbergenIk gebruik dus een ffp2, niet om anderen maar om mijzelf te beschermen.
Edith Dunharden
Karolijne BaulandKarolijne Bauland 8
Edith DunhardenOvertigens wil dat niet zeggen dat de 'strategie' van de overheid me nu wrl helder is.
Arvid Buit 1
"In these studies, both V590 and V591 were generally well tolerated, but the immune responses were inferior to those seen following natural infection and those reported for other SARS-CoV-2/COVID-19 vaccines. "
https://www.merck.com/news/merck-discontinues-development-of-sars-cov-2-covid-19-vaccine-candidates-continues-development-of-two-investigational-therapeutic-candidates/
Brian Brusselman
Arvid BuitJohn McCabe 2
Arvid BuitDus hun product deugt niet, anderen wel.
Wietze van der Meulen 6
John McCabeDe werkelijke effectiviteit zal de tijd uitwijzen. En dat geldt ook voor bijwerkingen.
Rinus ten Haaf 3
John McCabe1. immuun reacties na natuurlijke infecties, ik begrijp dat als "natuurlijke eigen weerstand"
2. gerapporteerde effecten voor andere COVID-19 vaccins.
Daarmee zeggen ze inderdaad niets over de effectiviteit van de andere vaccins in vergelijking tot "natuurlijke eigen weerstand".
Blijft dat ik uiterst kritisch ben en blijf op de "juichverhalen" over de vaccins. Bij mutaties van het virus, en muteren doet ieder bekend virus volgens mij, rijst er al twijfel. Ook de effectiviteit van de jaarlijkse griepprik (is natuurlijk wel iets anders, maar ook een virus) stekt mijn vertrouwen niet, net zo min als heel veel andere slecht onderbouwde of inmiddels achterhaalde verhalen van de "deskundigen", of de verschillen met onze buurlanden op vele fronten.
Ik zie mezelf niet als WAPPIE of ontkenner, meer er zijn gewoon te veel "losse draadjes" en tegenstrijdige verhalen. Kijk bvb eens naar de UK besmettingscijfers, die dalen mega-snel na een mega stijging: piek door gedrag (x-mas) of door mutatie en R-waarde. (die zou dus nu heel laag moeten zijn in de UK).
Blijf zelf nadenken!
Co Stuifbergen 6
Rinus ten Haaf(en natuurlijk van het virus zelf, maar daarop hebben we niet veel invloed)
Constant Thunnissen
Arvid BuitYvonne Vermey
Constant ThunnissenConstant Thunnissen
Yvonne VermeyHendrik Eelhart 2
Constant ThunnissenMarco Fredriks 4
Constant ThunnissenRinus ten Haaf 3
Arvid Buitvraag je eens af wat het zou betekenen als het statement van Merck WEL waar is?
(los van de vraag of dit wordt ingegeven doodat ze te laat zijn en de commerciele boot gemist hebben wellicht, maar toch???)
Dat zou de vaccinatie-waanzin wel in een ander licht stellen......
Brian Brusselman
Rinus ten HaafRinus ten Haaf 3
Brian BrusselmanJan Ooms 10
Brian BrusselmanJohn McCabe 2
Rinus ten HaafZodoende wordt men anti-vax - gebasseerd op een foutief conclusie.
Niemand trekt de conclusie van Merck in twijfel.
Zelfs de AstraZeneca/Oxford variant is getest als minder effectief dan de Pfizer of Modena vaccin.
Arvid Buit 1
John McCabeJohn McCabe 2
Arvid BuitIk heb jouw bericht 5x gelezen en ben nog steeds van mening dat jij onhelder taal gebruikt.
En ik heb ook de persbericht gelezen (die in mijn moedertaal geschreven is) en het is duidelijk dat een van de vaccines waar Merck aan weekt gewoon niet goed genoeg is.
Verder schrijven zij dat zij verder gaan ontwikkelen aan 2 andere vaccines.
Dus, heb jij het bericht goed begrepen? Zij stoppen met vaccine A omdat het ondermaats presteert en zij gaan verder met producten B en C.
Waarom zou dit voor jou zo belangrijk zijn, zonder dat er in jouw hoofd toch enig vaccine twijfel bestaat?
Arvid Buit 1
John McCabeRinus ten Haaf 3
Arvid BuitPotentiele mega-beerput!
Jan Ooms 10
Rinus ten HaafJohn McCabe 2
Jan OomsGerrit Zeilemaker 6
Arvid BuitJohn McCabe 2
Gerrit ZeilemakerHUN producten, niet vaccins per se.
Gerrit Zeilemaker 6
John McCabeConstant Thunnissen
Gerrit ZeilemakerGerrit Zeilemaker 6
Constant ThunnissenGerard van Dijk 6
Is het überhaupt mogelijk dat de regering, ministers beleid kan voeren dat het algemene belang boven het commerciële belang uit steekt? Kan je stellen dat Nederland een bananenrepubliek omdat er geen partijen meer zijn die het algemene belang, met name die van de burgers kan laten prevaleren boven het commerciële belang?
Martine Groenendijk 5
Gerard van DijkJohn Janssen 6
Jan-Hein Strop 5
John JanssenGigi Bakker 3
Jan Ooms 10
Gigi BakkerGigi Bakker 3
Jan OomsJan Ooms 10
Gigi BakkerTheo van Beuningen 4
Jan OomsEn als ik dat kan, kun jij dat ook.
Dat je als burger niet je eigen gezondheid mag testen is natuurlijk te triest voor woorden.
En vrijheden/rechten koppelen aan vaccinaties is helemaal van de zotte.
Gonneke 1
Gigi BakkerJan Ooms 10
GonnekeMaar ach, wie leg ik dat nu eigenlijk uit..?
Theo van Beuningen 4
Jan OomsAannemend dat dat inderdaad het geval is, kun je zelftest(en) beter stimuleren dan verbieden.
Jan Ooms 10
Theo van BeuningenGonneke 1
Theo van BeuningenDieles Stolk 3
GonnekeTheo van Beuningen 4
Dieles StolkDieles Stolk 3
Theo van Beuningendoor gediplomeerde zorgprofessionals afgenomen te worden. Ook is er nog een meldplicht: een positieve uitslag van een antigeensneltest dient gemeld te worden bij de GGD.
Er is nu nog geen geschikte zelftest voor Corona. Zie ook deze info:
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-covid-19/testen/testbeleid/soorten-testen
In ieder geval nog niet in Nederland op de markt. Ik las onlangs een artikel in de New York Times dat in de USA nu door de FDA voor het eerst (spoed)autorisatie is verleend voor de eerste "at home" antigeen-sneltesten. Ze beginnen nu dus mondjesmaat op de markt te komen. Zie ook deze info van de FDA:
https://www.fda.gov/news-events/press-announcements/coronavirus-covid-19-update-fda-authorizes-antigen-test-first-over-counter-fully-home-diagnostic#:~:text=Today%2C%20the%20U.S.%20Food%20and,a%20surface%20with%20reactive%20molecules.
Afwachten dus nog hoe lang het duurt voordat soortgelijke testen ook in Nederland beschikbaar gaan komen.
Theo van Beuningen 4
Dieles StolkDieles Stolk 3
Theo van Beuningen"De COVID-19 antigeen-sneltestcassette is bedoeld voor gebruik door medische professionals of getraind personeel die bedreven zijn in het uitvoeren van lateral flow tests. Het product kan worden gebruikt in elk laboratorium en ook nietlaboratorium ruimtes die voldoen aan de eisen zoals gespecificeerd in deze bijsluiter en de lokale regelgeving."
En onder "waarschuwingen en voorzorgsmaatregelen:"
"-alle monsters moeten als potentieel gevaarlijk worden geclassificeerd en als besmettelijk worden behandeld.
-de gebruikte detectiekit moet worden weggegooid in overeenstemming met de landelijke, provinciale en lokale overheidsvoorschriften."
En onder monsterafname hoe het nasofaryngeale uitstrijkje en het orofaryngeale uitstrijkje afgenomen dienen te worden. Zie je je dat al bij jezelf, op de correcte wijze, uitvoeren?
Maar goed, los van een "wel/niet moeilijk"-discussie, het is geen "doe-het-zelf"-kit en wordt als zodanig ook niet gebruikt. Zoals ik in mijn vorige post aangaaf, er zijn inmiddels wel "at home" antigeen-sneltesten op de markt aan het komen, dus het is een kwestie van tijd tot die, na validatie, ook in Nederland op de markt komen.
Theo van Beuningen 4
Dieles StolkDieles Stolk 3
Theo van BeuningenHopen dat zulke tests ook snel beschikbaar zullen komen voor de Nederlandse markt, met een voorlopige goedkeuring dan wel officieel goedgekeurd.
Theo van Beuningen 4
Dieles StolkTheo van Beuningen 4
Dieles Stolkhttps://edition.cnn.com/2021/02/01/health/at-home-covid-19-test-ellume-contract-bn/index.html
Dieles Stolk 3
Theo van BeuningenExperts geven aan dat er veel meer ingezet zou moeten worden op goedkope, snelle antigeentests op papierstroken. Daar heb ik nog vrij weinig info over gevonden, hopelijk wordt daar nu ook voluit op ingezet, dat zou echt een uitkomst zijn als die voor "thuisgebruik" beschikbaar gaan komen.
https://www.statnews.com/2021/02/05/a-waste-of-money-the-home-covid-19-test-funded-by-the-biden-administration-is-too-costly-and-complex-critics-say/?utm_source=STAT+Newsletters&utm_campaign=b714f5b73a-Daily_Recap&utm_medium=email&utm_term=0_8cab1d7961-b714f5b73a-153206118
Theo van Beuningen 4
Dieles StolkDus liever geen _onafhankelijke_ zelftest voor de burger?
Anders zou deze manier vooralsnog een redelijke oplossing zijn voor thuis, wmb (zie videos): https://www.globalpointofcare.abbott/en/product-details/panbio-covid-19-ag-antigen-test.html
Dieles Stolk 3
Theo van BeuningenAlternatief is het echt "at home" te doen. Bij twee keer per week testen moet je echt denken aan goedkope, snelle ´paperstrip´antigeentests. Dan kun je dit echt als thuistest gaan gebruiken. Net als bij
zo´n Prediktor zwangerschapstest, bijvoorbeeld. Door iedereen (ook jonge kinderen) is zo´n ´paperstrip´test makkelijk te doen. Deze zijn ook goedkoop in de aanschaf (eventueel vanuit de Overheid verstrekt?).
Dan kun je veel gerichter op basis van zulke testuitslagen de scholen open houden en andere versoepelingen doorvoeren.
Zie ook dit artikel voor meer uitleg hierover:
https://www.wbur.org/hereandnow/2020/11/30/at-home-covid-19-testing
En dit artikel uit Nature waarin de kanttekeningen aangegeven worden: "Fast coronavirus tests: what they can and can’t do"
https://www.nature.com/articles/d41586-020-02661-2
Theo van Beuningen 4
Dieles StolkDieles Stolk 3
Theo van BeuningenKijk hier voor de Abbott panbio ™ COVID-19 rapid test, Corona-Antigen test, nose swab
https://www.medischevakhandel.nl/en/abbott-panbio-covid-19-rapid-test-corona-antigen.html
Waarbij ook gelijk weer wordt aangegeven: "For use by healthcare professional only"
Te duur en ingewikkeld om echt als thuistest te gebruiken. Veel mensen kunnen zich dit gewoon niet veroorloven. Het moet supergoedkoop en zeer makkelijk bruikbaar zijn. Ik ben veel meer voor de argumenten zoals Michael Mina aangeeft. Zie ook de info en interviews op deze site:
https://www.rapidtests.org/news
Theo van Beuningen 4
Dieles StolkMartien van Dongen 4
Marc Fahrner 7
Zeker omdat er geen aanbesteding is geweest, denk ik dat FTM best interesse heeft in de offertes van de aanbieders. Ik gok zomaar dat daarin "scherpe" tarieven zijn gehanteerd. Op voorwaarde van bescherming van het aandeel van die farmaceut en het zoveel mogelijk buiten de deur houden van anderen of nieuwkomers.
Gonneke 1
Marc FahrnerThom Bk
Hans van Swoll 5
Thom BkJa
U denkt toch niet echt dat de mensen die boven komen drijven degenen zijn die het goed met u voor hebben? Hoe naïef kun je zijn?
In dit verband - heel vroeger kenden we het begrip 'een leugentje om bestwil'. Tegenwoordig is dat geëvolueerd tot gewoon spijkerhard onwaarheden vertellen.
PAM Le Nez 4
petros 4
PAM Le NezAngst moet blijven tot na de verkiezingen en dus :
Een onbetrouwbare test promoveren tot indicatie dat verdergaande maatregelen nodig zijn.
Sneltesten, toegewezen worden aan bevriende? bedrijven.
Vaccineren tot de heilige graaL benoemen en dan het niet van de grond laten komen.
Op verzoek van de maffia hoofdman, adviseren dat een avondklok ondanks dalende cijfers onvermijdelijk is.
Daarnaast hebben dan nog een tandeloos en onbekwaam parlement, zodat de corona regering vrij spel krijgt.
De pers, die derde macht, is in handen van 2 rijke families dus daar hoef je ook niets van te verwachten.
Dus zijn we niet ver af van een door technocraten geregeert land.
Walter Boer 3
Gonneke 1
Cor Broeders 4
Patrick Emmett 1
Cor BroedersPatrick Emmett 1
Jan Sjoerd
Ik ben 1 van die ondernemers die het water inmiddels redelijk aan de lippen staat; onze branche is al 10,5 maand verstoken van normale omzetten. Als ik voor mezelf spreek, dan hebben we in de periode 1 maart - 31 december 80% omzetschade geleden. Van solidariteit is echter geen sprake; er is geen sprake van "We doen het samen". Verhuurders, kredietverstrekkers, verzekeraars, banken...allemaal doen ze alsof de wereld normaal door draait. 100% kosten tegen 20% omzet; de overheid verstrekt weliswaar TVL en TOZO, maar dat zorgt alsnog voor een enorm kostenlek. En iedereen kan op zijn klompen aanvoelen, dat het niet te doen is, om deze subsidies nog een jaar te verstrekken.
Kortom, we gaan langzaam naar de kloten dankzij een enorm incompetent ambtenarenapparaat en ik wil helemaal niet weten, wat er allemaal gebeurt waar we geen weet van hebben...een OMT dat enkel op haar eigen WC eend gegevens stuurt...niets is transparant, maar je mag wel je hele leven in de handen van deze minkukels leggen.
Dat gezegd hebbend, ik wil niet in de schoenen van de verantwoordelijke bestuurders staan, maar landen om ons heen hebben sommige dingen toch aanmerkelijk beter voor elkaar...
Walter van Dijk 3
Jan SjoerdPaul Cruts
cors van den Berg
Uitgelicht door de redactie
Joost Versteegh 4
cors van den BergIn de loop van de tijd zijn er meer en betere sneltests op de markt gekomen. Om te voorkomen dat er enorme ophef zou gaan ontstaan over miljoenen tests op de plank blijven liggen probeerde het RIVM het gebruik van de gekozen tests zoveel mogelijk te stimuleren. Blijkbaar heeft dit dit ertoe geleid dat de markt voor alternatieve aanbieders is afgeschermd, dat verantwoordelijken naar elkaar wijzen en informatie onder de pet blijft.
Het is kortom een combinatie van factoren.
- Voor een dubbeltje op de eerste rang willen zitten
- Bestuurlijke verkramping door de afrekencultuur
- Te snel willen handelen (na herhaalde uitlatingen van kamerleden dat het testbeleid een aanfluiting was)
- Geen transparante informatie uitwisseling
- Een organisatie waar iedereen eigen deelbelangen moet verdedigen
Er is een ander type bestuurder nodig om ons uit dit moeras te trekken.
Eveline Bernard 6
Joost VersteeghJa. Volgt uit het hanteren van Hanlon's razor: "never attribute to malice that which is adequately explained by stupidity" en Ockhams scheermes: de stelling dat de hypothese gekozen moet worden die de minste aannames bevat en de minste entiteiten veronderstelt, wanneer er verschillende hypotheses zijn die een verschijnsel in gelijke mate kunnen verklaren.
Jan-Hein Strop 5
Joost VersteeghArp Kruithof
Joost VersteeghJan-Hein Strop 5
cors van den BergTheo van Beuningen 4
cors van den BergJan Willem de Hoop 12
Maar dan geldt dit toch ook voor pcr testen en voor alle andere normale en reguliere laboratoriumtesten? Zijn de pcr testen dan wel (goed) gevalideerd?
En hoe, wat en door wie, is dit in andere landen georganiseerd? Zijn cijfers vergelijkbaar tussen landen?
O.b.v. o.a. pcr testen en aantal besmettingen worden er besluiten genomen met impact van tientallen miljarden, en meer, met impact op gezondheid en welzijn miljoenen mensen.
Prachtige onthulling FTM
Maar aandacht voor hoofdzaken van eigen onthulling niet vergeten.
Dieles Stolk 3
Jan Willem de HoopJan Willem de Hoop 12
Dieles StolkIk zit er niet technisch in in dit vraagstuk, maar taalkundig en organisatorisch kom ik open eindjes tegen.
Mijn vraag uit het journalistieke verhaal van vandaag is nog niet geheel beantwoord met je reactie.
Iedereen zal denk ik professioneel genoeg zijn te valideren, dat is dan geruststellend, maar gebeurt dit o.b.v.:
1) Wet en regelgeving? Vaknormen?
2) Welke kwaliteitscriteria gelden er voor?
3) Hoe groot is de vrijheid hierin
Inzake jouw uitleg pcr test:
4) De keuze voor methode die elk lab maakt, waarop is dit gebaseerd? Wet of regelgeving of komt dit uit uitleg
Alle open eindjes in het journalistieke verhaal van vandaag, en het naar elkaar wijzen, komt op mij als buitenstaander vreemd over. Lab testuitslagen en de betrouwbaarheid daarvan zijn toch de basis van veel zaken in de gezondheidszorg.
Dieles Stolk 3
Jan Willem de Hoop"Zowel de commerciële testen als LDT’s worden daarom uitvoerig gevalideerd en alleen uitgevoerd in gecertificeerde laboratoria.
De MMM beoordeelt na de real-time PCR-reactie de gemeten waarden en bepaalt of de testuitslag als positief of negatief moet worden geïnterpreteerd.
Fabrikanten valideren hun testen en systemen op een dusdanige wijze, dat de kans op foutieve resultaten tot een minimum wordt beperkt. Zowel het testsysteem, de (interpretatie)software als de verbruiksartikelen zijn daarom allemaal op elkaar afgestemd en worden volgens de hoogste kwaliteitsstandaarden geproduceerd."
https://www.roche.nl/nl/covid-19/zo-werkt-een-covid-19-test.html
Test door ISO gecertificeerd en RIVM gevalideerd lab voor COVID-19 PCR testen.
https://coronalab.eu/over-ons-2-2/
En op de richtlijnen voor validatie wordt in dit artikel nader ingegaan. Daar is allerlei internationale wet- en regelgeving voor: "Guidelines for validation of qualitative real-time PCR methods"
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0924224414000661
Hoe een laboratorium de keuze maakte mbt welke methode gebruikt wordt, weet ik niet. Zal ongetwijfeld met o.a. budget, opgeleid personeel e.d. te maken hebben, en op basis van welke apparatuur bij welke fabrikant afgenomen wordt.
Gonneke 1
Jan Willem de Hoop 12
Gonnekepetros 4
GonnekeGerrit Zeilemaker 6
Joost Versteegh 4
Gerrit ZeilemakerDe sensitiviteit is het percentage terecht positieve uitslagen onder de zieke personen.
De specificiteit is het percentage terecht negatieve testuitslagen onder de niet-zieke personen.
( https://en.wikipedia.org/wiki/Sensitivity_and_specificity )
Uit de tabel blijkt dat het aantal vals negatieve uitslagen voor alle test lager uitkomt dan 1%.
Rein Wynja 1
Holke J.M. Flapper 3
Petrus Harts 3
PS: steengoed artikel.
Rijkert
Simpel antwoord niks. Zij zijn de experts maar nergens blijkt dat uit. Integendeel.
Zie uit het SARS lessons learned rapport uit 2003https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC539564/
SHORTCOMINGS
The SARS outbreak reached epidemic proportions so quickly and explosively that the health and hospital authorities were unprepared. Initially there was an acute shortage of masks and protective clothing for the medical and health personnel, who were hard hit by the disease. Lack of epidemiological information about the disease hampered the prompt application of effective control measures.
Het RIVM heeft 16 jaar de tijd gehad om dit te lezen.
10 weken voor het eerste geval in Nederland om rapporten uit China te lezen (engels).
Waarin staat dat 6% van de geinfecteerden ernstige littekens in de longen heeft.
8 februari had ik voldoende mondkapjes in huis.
Overigens de mondkapjes waar de Vlaamse virologen in De Morgen (belgioshce krant) al in april hun spijt betoogden vanwege hun marginaliseren van de werking van mondkapjes.
En wat doet het RIVM, plaatst handgel dispensers zonder waarschuwing bij winkels.
De hangel is bijtend voor de ogen en kan en heeft geleid tot blindheid en oogletsel vooral bij kinderen. Dit is omdat hun ooghoogte lager is dan de dispensers.
Als je het niet weet google het dan.
In België enige honderden incidenten.
Het vreemde is dat volgens de veiligheidsvoorschriften van het ministerie van VWS, er waarschuwingsymbolen moeten zijn. En toch wel een veiligheidsbril gedragen moet worden.
Bel de RIVM infolijn niet. EEn verbaasde mevrouw krijg je aan de lijn: Daar hebben we nog nooit van gehoord Meneer.
Theo van Beuningen 4
Joris de Vreede
Dat zo’n test bij hogere CT waardes vaker negatief uitvalt is precies wat je verwacht. Deze mensen waren niet meet besmettelijk. En in virus kweken zal doorgaans geen intact virus worden aangetroffen.
Diverse studies - waaronder ook deze Nederlandse tonen een prima sensitiviteit t.o.v. “Culturable Virus”https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.10.13.20211524v1
Meer context over deze veel gemaakte fout bij de beoordeling van Antigen testen (vergelijken met PCR met hoge CT waarden is zinloos) wordt al maanden gegeven door Michael Mina van Harvard: https://twitter.com/michaelmina_lab/status/1356211961432829954?s=21
Juist Mina’s hypothese (Antigen testen massaal inzetten voor thuisgebruik om transmissieketens binnen weken te doorbreken) geeft overigens de behoefte aan om snel meer testen toe te laten op de Nederlandse markt.
Alex Van Mechelen 1
Hoe kan het dat je de plannen van de WEF gewoon kunt inlezen, en gecombineerd met event 21 een gruwelijk goed uitgewerkte nachtmerrie leest. En iedereen blijft maar de reguliere media volgen.
Is dit echt zo gruwelijk en zo goed uitgewerkt dat niemand er echt naar durft te kijken? Voornamelijk omdat je dan misschien keuzes zou moeten maken die je carrière (op korte termijn) in de weg staan? Los van het gegeven dat die echt zo gruwelijk is dat het misselijkmakend is.
Ik begrijp niet hoe je enerzijds vanuit mensen bij de WHO steeds correcte informatie krijgt zoals dat het sterftecijfer van dit virus inderdaad niet hoger is dan een griep. Of het gegeven dat de pcr-testen inderdaad onbetrouwbaar zijn.
En toch wordt de hele wereld kapot gemaakt!
Frank Speet
Evert Radema
Of betekend het dat wanneer ik mijn functie als voorzitter neerleg ik gewoon doorga met het nemen van beslissingen binnen de vereniging? lijkt me niet.
Zijn hier publicaties over bekend?