Milli Görüs: ‘Moet onze jeugd door de hoepel van Jesse Klaver springen?’

Heel slecht idee om training te geven bij Milli Görüs, zei GroenLinksleider Jesse Klaver dit najaar over de 
workshops van kandidaat-Kamerlid Kauthar Bouchallikht bij de jongerenafdeling van de Turks-Nederlandse organisatie. “Als GroenLinkser zou ik er niet langs gaan,” zei Bouchallikht schuldbewust in Trouw.  

In een persbericht sprak Milli Görüs van het voor de bus gooien van de organisatie. Daarna werd het stil. Maar voor Milli Görüs is de zaak niet afgedaan.

“Wij zitten met vragen,” zegt Ömer Karaca (31), ex-voorzitter van de studentenvereniging en woordvoerder van Milli Görüs Noord-Nederland, in het eerste interview van de organisatie sinds de ophef. Bouchallikht gaf in 2019 training over teambuilding. Dat deed zij als bestuurder van Femyso, volgens verschillende onderzoekers de jongerentak van de Moslimbroederschap (een organisatie die islamisering van de samenleving zou nastreven). “Ik heb nooit een Moslimbroeder ontmoet,” zegt Karaca. “Ik vraag me af of ze wel bestaan in Europa.”

Had u aanwijzingen dat Bouchallikht het gedachtegoed van Milli Görüs verwerpt?

“Nee. Ik snap haar ook niet als ze zegt: ik was daar met Femyso-pet, niet met GroenLinks-pet. Hoe gaat ze daar uitkomen? Het gaat ons om emancipatie van moslims. Via trainingen, liefdadigheid. We stimuleren jongeren mee te doen in de samenleving en hun kritisch denkvermogen te verbeteren. Binnenkort starten we een traject over politieke participatie.”

Milli Görüs geldt als (ultra)conservatief. Terecht?

“Absoluut niet. Die omschrijving belemmert ons. Wij zijn een sociaalmaatschappelijke organisatie met religieus karakter en dragen een steentje bij aan de samenleving. Ons uitgangspunt is: de beste onder jullie is degene die de mensheid dient. Door bijvoorbeeld jongeren bij te staan die depressief zijn door de coronacrisis. We kunnen vertrouwenspersonen uit ons netwerk inschakelen.”

“In december bezorgden we een kleine verrassing aan huis, als actie tegen vereenzaming. We staan midden in de samenleving. Als je dan te horen krijgt dat Milli Görüs een foute club is, schrikt dat mensen af.”

Jullie standpunten over abortus, de verhouding man-vrouw en lhbti-rechten dragen bij aan het etiket van een conservatieve club waar GroenLinks niets te zoeken heeft.

“Wij zitten op veel thema’s op één lijn met GroenLinks. Maar stel: je hebt verschil van inzicht. Moet je dan niet praten in plaats van deuren sluiten en de ander diskwalificeren? In een pluriforme samenleving praat je toch over meningsverschillen? Anders sluit je elkaar uit van dialoog en een inclusieve samenleving. Terwijl het verkiezingsprogramma van GroenLinks zeventien keer over inclusiviteit spreekt.”

“Klaver zegt terecht dat moslimjongeren door een hoepel moeten springen om te bewijzen dat ze erbij horen. Maar hoe zit het met onze jongeren na Klavers uitspraak over Milli Görüs? Moeten die ook door Klavers hoepel springen?”

Volgens Milli Görüs is de islam integraal onderdeel van de samenleving. Wat betekent dat?

“Volgens ons heeft Nederland een joods-christelijke-islamitische traditie. Moslimburgers vormen een onlosmakelijk deel van de samenleving, en niet pas sinds de jaren 60. Tijdens de kolonisatie van het huidige Indonesië was Nederland het grootste islamitische land. De vraag is: zien we de islam als iets vreemds, of accepteren we die als onderdeel van onze maatschappij?”

Duitse inlichtingendiensten waarschuwen dat Milli Görüs’ gedachtegoed wringt met de rechtsstaat.

“Milli Görüs in Frankrijk, België en Duitsland doet hetzelfde als wij. Neem ons programma voor jongeren met taalachterstand, wat is daar problematisch aan? Landelijk bepalen we onze eigen nuances, maar in beginsel is de leidraad overal: dienstbaarheid jegens de samenleving.”

Volgens onderzoekers kan het benadrukken van de islamitische identiteit van jongeren ten koste gaan van hun band met Nederland.

“Die twee conflicteren niet. Ik ben er trots op Nederlandse moslim te zijn. Mijn identiteit bestaat mede uit mijn band met Milli Görüs. Volgens onderzoek van onze uitvaarttak wil meer dan de helft van de jongeren in Nederland en niet in Turkije begraven worden. Hoezo geen band met Nederland?”

Zorgen van de VVD over Milli Görüs hangen samen met jongerenreizen naar Turkije van 2014 tot 2016, waarbij een omstreden imam werd bezocht.

“Daar zijn we mee gestopt. We hadden het misschien anders moeten doen of niet moeten doen, maar daar hebben we destijds op gereageerd.”

De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) waarschuwt dat Turkse Nederlanders sneller in aanraking kunnen komen met radicale ideeën door de opmars van islamisten in Turkije. Ook Milli Görüs heeft hiermee te maken, aldus de NCTV.

“Wij zien onze toekomst in Nederland. Met eigen instituten, eigen moskeeën. Die runnen we op eigen kracht.”

“Ik krijg meer vragen over invloed van Turkije dan over de steen door de ruit in de Westermoskee vorige maand en de effecten op moskee­gangers. Dat was niet zomaar een vernieling; de dader bracht de Hitlergroet. Ik zeg niet dat er causaal verband is tussen negatieve uitspraken van politici over moslims en moskeevernielingen, maar dat sluiten wij zeker niet uit. Het heeft in zekere zin invloed. Dat geldt ook voor beweringen over de Moslimbroederschap.”

“Achteloos met termen strooien leidt tot een onveilige samenleving. Ik reik de hand in het bijzonder naar GroenLinks voor een gesprek over een inclusieve samenleving. Ik zou de heer Klaver willen vragen: vallen jongeren van Milli Görüs binnen of buiten deze inclusieve samenleving?”