Nazaat koning Italië vraagt excuus voor rassenwetten

De achterkleinzoon van de Italiaanse koning die in 1938 de rassenwetten tegen Joden ondertekende, heeft daarvoor in een brief aan de Joodse gemeenschappen excuus aangeboden en vergiffenis gevraagd. De wetten zijn „een onaanvaardbaar document, een onuitwisbare schaduw over mijn Familie, voor heel Italië een wond die nog steeds open is”.

Emanuele Filiberto di Savoia dateerde zijn brief op 27 januari, de dag van herinnering aan de Holocaust. De inhoud ervan is dit weekeinde bekend geworden. Zijn overgrootvader, Vittorio Emanuele III, zat van 1900 tot mei 1946 op de Italiaanse troon. Hij trad af na felle kritiek op zijn samenwerking met de fascistische dictator Benito Mussolini. Een maand later kozen de Italianen in een referendum voor een republiek als staatsvorm.

De rassenwetten vormden het begin van de discriminatie van Joden in Italië. Veel Joden verloren hun baan en bezittingen; deportaties vanuit Italië naar concentratiekampen begonnen pas in september 1943, toen Duitsers de macht hadden overgenomen in het noordelijke deel van het land. Naar schatting zijn tussen de 7.500 en 8.000 Italiaanse Joden omgekomen in concentratiekampen.

„Ik veroordeel de rassenwetten van 1938, waarvan het volle gewicht nog altijd op mijn schouders en dat van heel het Koninklijk Huis van Savoia rust”, schrijft de 48-jarige prins, die zijn brief ook via Twitter en Facebook verspreidde.

Sceptisch

De Unie van joodse gemeenschappen vraagt zich in een reactie af waarom het zo lang heeft moeten duren voordat de familie Savoia ondubbelzinnig afstand neemt van de rassenwetten. „De morele veroordeling van het regime en zijn daden – die Emanuele Filiberto nu verbaal voor de eerste keer tot uitdrukking brengt – is voor duizenden joden, strijdende partizanen en overtuigde antifascisten een vaandel en een leidraad bij de strijd om te overleven geweest”, schrijft de Unie.

Ook de joodse gemeenschap in Rome reageert sceptisch. Tachtig jaar lang heeft de familie gezwegen over de Jodenvervolging, staat in een reactie. „De nazaten van de slachtoffers hebben geen enkele machtiging om te vergeven en het is ook niet aan Joodse instituties om personen en feiten te rehabiliteren waarover het oordeel geprent is in de geschiedenis van ons land.”