Rutte en Asscher: het land is niet af

Voor het eerst in bijna tien jaar krijgt de Nederlandse overheid meer geld binnen dan er wordt uitgegeven. Dat komt vooral doordat meer mensen aan het werk zijn. Een belangrijke doelstelling van het kabinet is daarmee behaald. Maar vooralsnog leidt dat niet tot alleen vreugde bij VVD en PvdA.

De lijsttrekkers van die partijen, Mark Rutte en Lodewijk Asscher, werkten meer dan vier jaar samen in het kabinet en delen nu, vlak voor de verkiezingen, hetzelfde probleem. Een groot deel van hun kiezers is niet tevreden over het resultaat en zal, althans volgens de peilingen, niet meer op hen stemmen.

"De kiezer heeft daar recht op", zegt Asscher. "Het is ook niet zo dat wij nu zeggen: het land is klaar". Asscher wijt het onbehagen bij een deel van de kiezers aan de onzekerheid van de afgelopen jaren, toen de economische crisis nog voelbaar was en het kabinet bezuinigingen doorvoerde. En ook aan de onrust in de wereld.

Rutte is ervan overtuigd dat het overgrote deel van de kiezers optimistisch is. "Er zijn nog nooit zo veel banen geweest in Nederland. Er zijn nog nooit zo veel mensen aan het werk geweest. Maar de mensen zeggen er wel iets bij: het is niet af."

Regeerakkoord

Op 12 september 2012 werden VVD en PvdA door de kiezer uitgeroepen tot veruit de twee grootste partijen. Met samen 79 Kamerzetels begonnen Mark Rutte en Henk Kamp namens de VVD, en Diederik Samsom en Wouter Bos namens de PvdA, aan de gesprekken over een regeerakkoord. Door zakelijk te onderhandelen waren zij er binnen een paar weken al uit.

Achteraf riep juist die zakelijk benadering twijfel en kritiek op. Te grote en gehaaste hervormingen en een gebrek aan ideologische onderbouwing die herkenbaar is voor de VVD- en PvdA-achterbannen. Rutte en Asscher moeten nu hun achterban weer zien te vinden met een eigen verhaal, en zich van elkaar zien te onderscheiden.

Team

Asscher vindt dat bepaalde effecten van het kabinetsbeleid onrechtvaardig uitpakken. Hij wil dat herstellen. "VVD en PvdA maken daar andere keuzes in." Asscher denkt dat het moeilijk wordt om weer met de VVD samen te werken, vooral door de verschillen op sociaal-economisch gebied.

Rutte wil na de verkiezingen opnieuw "leiding geven aan een team" om het werk af te maken, en meer mensen laten merken dat het beter gaat met Nederland. Net als Asscher heeft ook hij de omgang in de samenleving op de agenda staan, maar hij legt de accenten wel anders.

De agenda van Rutte maakt samenwerking met meerdere partijen mogelijk. Daar bereidt hij zich ook op voor. Een hernieuwde samenwerking met de PvdA is niet uitgesloten. In 2012 kwam de PvdA van een dieptepunt van 15 zetels in de peilingen, uit op 38 in de einduitslag. Net als toen kan er in deze campagneperiode nog veel onverwachts gebeuren.