De coronapandemie zet de wereld op zijn kop. Wie betaalt de rekening? En wie profiteert? Lees meer
Het virus SARS-CoV-2, beter bekend als het coronavirus, dook eind 2019 op in de Chinese provincie Hubei. In een paar weken tijd veroorzaakte het een epidemie, waarna het zich over de rest van de wereld verspreidde. Begin maart 2020 verklaarde de World Health Organisation de ziekte tot een pandemie en gingen landen wereldwijd 'op slot'.
Met het coronavirus is een crisis van historische proporties ontstaan, niet alleen medisch, maar ook economisch. In de vorm van steunfondsen en noodmaatregelpakketen werden bedrijven wereldwijd met vele miljarden op de been gehouden.
Waar met geld gesmeten wordt, liggen misbruik en fraude op de loer. Daarom volgt FTM de ontwikkelingen op de voet. Wie profiteert van de crisis? En welke oplossingen dienen welke belangen?
Ontvangers van coronaherstelfonds mogen geheim blijven van de Europese Commissie
De strijd om Sywerts miljoenen tussen de staat en de stichting Hulptroepen barst los
Verdachte van zorgfraude zette coronasubsidie om in kilo’s goud
‘Ministerie overtrad de wet bij onderzoek naar mondkapjesdeal door Deloitte’
Staatsagent, minister én Kamer unaniem: de KLM schendt voorwaarden, juridische stappen zijn nodig
Minister Kuipers legt aanbevelingen over transparantie coronabeleid grotendeels naast zich neer
Miljoenenclaims tegen Haags uitzendconcern dat 8,8 miljoen coronasteun kreeg
Opnieuw wanbeheer bij VWS: honderden miljoenen onrechtmatig besteed
Mondkapjesstichting wil schadevergoeding eisen van Sywert van Lienden en partners
Opnieuw stevige tik op vingers VWS voor transparantie over corona
In het test- en vaccinatiecentrum bij TT Circuit Assen kunnen zich met een PCR-test of een antigeentest laten testen op corona. Vanaf maandag 18 januari laten zorgmedewerkers zich hier ook vaccineren. © Robin van Lonkhuijsen / ANP
Al maanden circuleren berichten dat de PCR-test die wereldwijd gebruikt wordt om Covid-19 besmettingen vast te stellen, niet betrouwbaar zou zijn. De bron: een handjevol wetenschappers onder aanvoering van de Nederlandse moleculair bioloog – en creationist – Peter Borger. Follow the Money legt de kritiek van Borger op de snijtafel.
- Waar gaat dit over?
Al maanden gaan berichten rond die de betrouwbaarheid van coronatesten met de PCR-techniek in twijfel trekken. Een Nederlandse moleculair bioloog schreef met anderen een artikel waarin hij ronduit stelt dat de PCR-test ‘waardeloos’ is bij testen op het virus. Deze Peter Borger suggereert bovendien dat het testbeleid grote hoeveelheden vals-positieve uitslagen oplevert; in werkelijkheid is corona volgens hem geen probleem.
- Waarom moet ik dit weten?
Duizenden mensen geloven de claims van Borger. Op basis van zijn artikel wordt opgeroepen tot demonstraties en rechtszaken. Dat is niet te wijten aan enkel goedgelovigheid: Borger is wetenschapper en stelt zich op als deskundige.
- Waarom onderzoekt Follow the Money dit?
Het verhaal van Borger klinkt plausibel voor wie niet bekend is met de PCR-techniek voor het testen op corona. Het is complex, bijna niemand heeft er verstand van. Van de experts is bijna iedereen het oneens met Borgers stelling dat de test niet geschikt is voor corona. Als mensen misleid worden door Borger en op basis van verkeerde informatie de straat op gaan of zich sociaal isoleren, is dat kwalijk. Zij zijn dan het slachtoffer van heel overtuigend gepresenteerde desinformatie. Evengoed zou het kwalijk zijn als legitieme kritiek op de coronatest genegeerd zou worden. Daarom neemt Follow the Money de beweringen van Borger onder de loep.
- Hoe onderzocht Follow the Money dit?
We checkten de belangrijkste claims van Borger. We gingen na of daar tegenstrijdige informatie of een weerwoord tegenover stond. We stelden hierover vragen aan verschillende soorten experts: over de inhoud van de claims, maar ook over de manier waarop we het wetenschappelijke gehalte van Borgers claims moesten beoordelen. We spraken Peter Borger zelf eerst uitgebreid over zijn stellingen, legden hem vervolgens meer vragen voor en nodigden hem uit te reageren op het concept van dit verhaal.
Was dit kader nuttig?
Zijn we blij mee!
Balen!
Vertel ons wat beter kan:
Meld je aan voor onze nieuwsbrief en krijg een maand gratis Follow the Money.
Het aantal nieuwe Covid-19 besmettingen dat dagelijks gepubliceerd wordt door het RIVM heeft zich gedurende het afgelopen jaar zo’n beetje ontwikkeld tot het ‘weerbericht’ van de coronapandemie. De cijfers houden de media, de belangstellende burger, maar vooral de beleidsmakers in de ban.
Het aantal positieve uitslagen en het percentage mensen dat positief getest wordt, heeft daadwerkelijk gevolgen: op basis hiervan neemt de overheid maatregelen om te voorkomen dat de ziekenhuizen bezwijken onder de patiëntenstroom. Zonder die maatregelen, is de verwachting van beleidsmakers, zou het virus in enkele maanden tien- tot honderdduizenden mensen dusdanig ziek maken dat ze allemaal tegelijk ziekenhuiszorg nodig hebben. We zitten thuis om zo’n ‘zorginfarct’ te vermijden; een doemscenario waarbij de ziekenhuizen de toestroom niet meer aankunnen en niet langer alle patiënten kunnen helpen. De stijging of daling van het aantal positief geteste Nederlanders is een van de belangrijkste signalen voor het kabinet om de maatregelen te verscherpen of te versoepelen.
Maar die cijfers kloppen niet, zegt moleculair bioloog Peter Borger, werkzaam bij de christelijke – en creationistische – studiegemeenschap Wort und Wissen in het Duitse Baiersbronn. De reden: het ontwerp voor de PCR-test zoals die vanaf begin 2020 in Europa wordt uitgevoerd, zou gebrekkig zijn en daarmee geen garantie geven voor nauwkeurige resultaten. Borger zelf beweert op basis daarvan al maanden dat het dagelijks gemelde aantal positieve Covid-gevallen ‘niets zegt’.
Borger gelooft niet dat Covid-19 werkelijk een probleem is. Dat de ziekenhuizen ondanks ingrijpende lockdownmaatregelen aan de grens van hun capaciteit zitten, doet daar volgens hem niets aan af. Het kunnen volgens de moleculair bioloog net zo goed grieppatiënten zijn die daar liggen. ‘De cijfers zijn wat mij betreft niet echt bijzonder schrikbarend. Ik geloof niet dat er dit jaar nou bijzonder veel aan de hand is, nee.’
Niet het virus, maar het testen op corona is volgens hem het probleem. Borger pleit voor stoppen met testen. ‘Het is allemaal flauwekul wat er gebeurt. We worden gewoon voor de gek gehouden met statistiek. Dat is het hele verhaal.’
Moleculair bioloog Peter Borger
Ik geloof niet dat er dit jaar nou bijzonder veel aan de hand is, nee
Borger en zijn collega’s deelden deze visie uitgebreid via hun eigen website, op sociale media en bij platforms als Café Weltschmerz. Dat leverde hem op LinkedIn zelfs een ban op. Zijn kritiek op de PCR-test vormt ook input voor een rechtszaak die de Duitse advocaat Reiner Fuellmich aanspande tegen Christian Drosten, de Duitse ‘Jaap van Dissel’, en een van de auteurs van het PCR-testontwerp. Fuellmich wil de wetenschapper persoonlijk aansprakelijk stellen voor de schade van alle coronamaatregelen.
Borger onderbouwde zijn kritiek op de PCR-test in een wetenschappelijk artikel waaraan 21 collega’s meewerkten. Dit bonte gezelschap – met allerlei disciplines, van moleculair bioloog tot huisarts en uroloog – presenteerde deze ‘Corman-Drosten review’ in november. Het artikel heeft nog geen peerreview doorstaan. Het tijdschrift Eurosurveillance, de publicatie waar in januari vorig jaar ook het bewuste ontwerp van de PCR-test gepubliceerd werd, beoordeelt momenteel of de kritiek van Borger en collega’s terecht is. Doel van de Corman-Drosten review is dat het oorspronkelijke ontwerp van de PCR-test dat Christian Drosten in januari met een aantal Europese collega’s publiceerde, ingetrokken wordt.
Collega-wetenschappers gingen de discussie met Borger al aan op publieke fora – waaronder ironisch genoeg LinkedIn, totdat Borger daarvan verwijderd werd. Een deel van de kritiek op de PCR-test werd op die manier al weersproken of in context geplaatst. Maar de discussie tussen Borger en de zijnen en andere wetenschappers, is voor de leek moeilijk te volgen.
Het verhaal van Borger wakkert scepsis over de pandemie nog verder aan bij burgers die toch al argwanend tegenover de coronamaatregelen staan. Dat dit gebeurt is logisch: een wetenschapper zegt heel stellig dat de positieve uitslagen eigenlijk geen besmettingen zijn. Dat verhaal klinkt plausibel en gaat dus verder dan alleen twijfels hebben over de test of het virus. Viruswaarheid-goeroe Willem Engel riep afgelopen weekend nog op tot demonstraties bij publieke onderzoeksinstituten in meerdere Europese landen om het originele testprotocol van Drosten terug te trekken. Dit alles vanwege de publicatie van Borger.
Hoe zit het met de kern van Borgers betoog: worden er door gebrekkige testprotocollen grote hoeveelheden vals-positieve uitslagen gerapporteerd? Staat dat inderdaad zoals de moleculair bioloog zelf zegt ‘als een paal boven water’?
Peter Borger, die ook wel door het leven gaat als Pieter Borger en soms onder het pseudoniem Peer Terborg, studeerde moleculaire biologie aan de Rijksuniversiteit in Groningen, waar hij ook promoveerde. In zijn eigen uitzending van Café Weltschmertz zegt hij daarover: ‘Ik heb me altijd beziggehouden met het genoom. Ik keek bijvoorbeeld naar astma en hoe bepaalde genen worden aangezet en uitgezet. Je kunt zeggen dat ik genoombioloog ben, of moleculair bioloog.’
Borger werkte als onderzoeker aan de universiteit van Sydney in Australië, de universiteit van Basel en de universiteit van Zürich.
Rond 2003 bekeerde de moleculair bioloog zich naar eigen zeggen tot ‘Christus-volger’. In zijn boek Terug naar de Oorsprong doet hij een poging het Darwinisme – de evolutietheorie – te ontkrachten, of zoals hij het tegenover Follow the Money verwoordt: te ‘updaten’. ‘Ik heb daar eens even naar gekeken, er klopt helemaal geen bal van,’ zegt Borger over de evolutietheorie. ‘Je kunt die overal falsificeren. Dat is heel simpel te doen. Dus ik heb haar herschreven, zodat zij wel klopt.’
Op het boek kwam veel kritiek, zowel uit christelijke als atheïstische hoek. Zijn theorie zou niet toetsbaar zijn. Het doet Borger weinig. ‘Ja, dat zeggen ze, maar dat zijn ook weer van die mensen die alleen maar lopen te lullen. Ik heb ook veel bijval gekregen. Wetenschappelijke argumenten heb ik niet gehoord. Atheïsten, dat zijn ook hele zielige mensen, die hebben Darwin nodig om betekenis te geven aan hun leven.’ Borger stelt dat het uiteindelijk niet uitmaakt, die kritiek: het is de ene stroming tegenover de andere. Bij welk idee je je aansluit, heeft volgens hem met geloof te maken — niet met wetenschap.
Ook in zijn huidige baan bij Wort und Wissen publiceert Borger regelmatig. Een substantieel deel van zijn publicaties verscheen in tijdschriften als het Journal of Creation, een tijdschrift dat uitgegeven wordt door Creation Ministeries International, een zendelingenorganisatie die uitdraagt dat de aarde enkele duizenden jaren geleden werd geschapen. Voor meer begrip over de oorsprong van virussen verwijst Borger Follow the Money per mail naar zijn laatste boek: Darwin Revisited, uit 2018: ‘Alleen als je afstand neemt van het darwinistische paradigma kun je begrijpen hoe ze ontstaan.’
Volgens Borger spelen zijn ideeën over de evolutietheorie echter geen enkele rol in de manier waarop hij naar de PCR-test kijkt. ‘Dit is puur empirische wetenschap.’
1. Tijdig in actie komen tegen een nieuw virus is juist de kerntaak van wetenschap
De volledige kritiek van Borger en de zijnen op het oorspronkelijke ontwerp van de PCR-test voor corona ( hier te vinden) is samengevat in tien punten die volgens de auteurs echt van belang zijn en een aantal ‘minor concerns’ (typefouten incluis).
Het eerste kritiekpunt is niet zozeer wetenschappelijk: volgens Borger en collega’s was er in januari 2020 helemaal geen reden om met spoed een PCR-test voor het nieuwe Chinese virus te ontwikkelen, omdat de uitbraak toen nog beperkt was en nog niet zoveel mensen waren overleden. Dat gaat voorbij aan het feit dat wetenschappers als Marion Koopmans en Chantal Reusken, maar ook Christian Drosten in Duitsland, door hun functie in de publieke gezondheidszorg juist tot taak hebben nieuwe virussen te monitoren en op tijd in actie te komen.
2. Kritiek op primers en probes loopt maanden achter op de werkelijkheid
Dan volgt de technische inhoud. Een aantal punten sommen de problemen op die er zouden bestaan met de zogeheten ‘primers’ en ‘probes’ die in een PCR-test worden gebruikt. Dat zijn stukjes genetisch materiaal (RNA) die identiek zijn aan fragmentjes van het RNA van het virus zelf. Ze hechten zich aan het virusmateriaal, kopiëren het en plakken er als het ware een fluorescerend signaal aan vast. Dat gebeurt in verschillende rondes (cycli) van opwarmen en afkoelen, waarbij het materiaal zich steeds verdubbelt. Als er op deze manier voldoende ‘kopietjes’ gemaakt zijn die dat signaal afgeven, kan de apparatuur het lezen en herkennen bij een monster waar daadwerkelijk virus-RNA in zit. Dat is althans de bedoeling.
Omdat dit een heel kwetsbaar proces is, moet het stukje RNA van deze primers en probes nauwkeurig gekozen worden. Ze moeten specifiek zijn voor het virus, zodat er niet per ongeluk andere dingen herkend worden. Ook de verhoudingen van het mengsel waarin dit testproces plaatsvindt en de temperaturen waarbij de reactie optreedt moeten zorgvuldig bepaald worden.
Volgens Borger is daar in het eerste testprotocol van Drosten van alles mis mee; de RNA-fragmenten voor de primers en probes zouden niet goed gekozen zijn, de concentraties van deze elementjes zou te hoog zijn en de temperatuur waarbij respectievelijk de primer en de probe zich hechten aan het virus-RNA zou onderling te veel verschillen.
Borger zegt dit als expert op het gebied van PCR te kunnen beoordelen. Voor zijn onderzoeken werkte hij dan ook met de PCR-techniek die nu wordt gebruikt om op corona te testen, zij het in een andere context. In Café Weltschmerz zegt hij hierover: ‘Wij deden dat in een research-setting, niet in een diagnostische setting. Ik heb me ook beziggehouden met het opzetten van PCR-technieken. Dus ik weet ook hoe ze werken en wat er fout kan gaan, wat de pitfalls zijn.’
Borgers review maakt in het geval van primers en probes een valide punt: dat ook al maanden eerder door andere wetenschappers was gezien. Twee van de in totaal vier ‘doelwitten’ voor de primers en probes op één van de genen die in de test opgespoord worden, werkten in het testproces niet optimaal. Een observatie die meerdere onderzoekers over de wereld doen en die in juni ook door Eurosurveillance wordt gepubliceerd in een artikel waaraan Christian Drosten nota bene zelf meeschreef. Naar aanleiding van dat onderzoekswerk worden de primers dan ook aangepast door het RIVM. Na validatie van de nieuwe primers is dat op 6 juli 2020 een feit.
De oude (boven) en nieuwe primers uit het testprotocol van het RIVM. Bron: https://www.rivm.nl/documenten/toelichting-ct-waarde-0
Maar Borger en collega’s melden die – uiterst relevante - informatie opmerkelijk genoeg niet in hun review, terwijl deze onderzoeken al maanden beschikbaar waren toen Borger zijn artikel schreef. Waarom is deze literatuur niet meegenomen? We leggen het – bij herhaling – voor aan Borger, maar een antwoord krijgen we niet. Pas in een op 11 januari verschenen addendum citeren de auteurs het artikel van Drosten en een hele serie soortgelijke artikelen van andere onderzoekers hierover. Het bevat aldus Borger in een mail aan Follow the Money ‘twintig nieuwe wetenschappelijke papers die tonen dat de Test werkelijk niet deugd’ (sic). Maar deze papers zijn ten eerste dus niet nieuw. Bovendien luidt de conclusie van de aangehaalde onderzoeken nergens dat de PCR-test van Drosten niet zou deugen. Over het algemeen worden alle onderzochte primers en probes juist als betrouwbaar beoordeeld. Maar dat is niet opgenomen in het addendum.
3. Opvatting over ‘te hoge’ concentraties primers is achterhaald
Op de overige technische kritiek werden Borger en collega’s overigens ook terechtgewezen door een andere PCR-expert: Ian MacKay, associate professor aan de Australische University of Queensland en viroloog. MacKay legde op Twitter in een zeer uitgebreid draadje uit op welke punten Borger de plank misslaat. Een voorbeeld: de volgens Borger ‘te hoge’ concentraties primers, zijn volgens MacKay helemaal niet te hoog. Hij licht toe dat een brede range van concentraties wordt getest om te kijken welke de duidelijkste resultaten geven: ‘Als hogere concentraties beter werken, dan gebruik je die,’ zegt hij. In PCR-onderzoek naar virussen werkt dit anders dan in een puur academische setting, aldus MacKay. Dat mensen die PCR alleen toepassen in het academisch onderzoek dit niet weten, verwondert hem niet, maar voor het zoeken naar ziekteverwekkers is het volgens MacKay ‘heel belangrijk’. De opvatting van Borger over te hoge concentraties primers is volgens MacKay inmiddels achterhaald voor de nu in gebruik zijnde real time RT-PCR-methode voor onderzoek naar virussen.
Ook bekritiseert MacKay een ander punt van Borger: dat Drosten et al. geen positieve of negatieve controles specificeerde om aanwezigheid van het virus aan te tonen. Dat blijkt niet waar te zijn, toont MacKay: er werden wel degelijk negatieve controles omschreven. Hij laat het zien:
"all assays were tested 120 times in parallel with water and no other nucleic acid except the provided oligonucleotides. In none of these reactions was any positive signal detected"
— ɪᴀɴ ᴍ. ᴍᴀᴄᴋᴀʏ, ᴘʜᴅ 🦠🤧🧬🥼🦟🧻 (@MackayIM) December 9, 2020
But even better, they tested primer specificity on a lot of human viruses, including CoVs: pic.twitter.com/MIHlAz9wmp
4. Het virus is wel degelijk in zijn geheel bekeken
Vervolgens is het virus volgens Borgers review nooit op moleculair niveau gevalideerd. Daardoor meent hij dat het onmogelijk is om zekerheid te hebben over wát nu eigenlijk getest wordt. Conclusie: ‘the amplified PCR-products can be anything’ – oftewel: het molecuul waarop wordt getest hoeft niet per se Covid-19 te zijn, maar kan van alles zijn. Want, zegt Borgers: er wordt helemaal niet naar het hele genoom van het virus gekeken, maar slechts naar de stukjes code waar de primers en probes op gericht zijn.
Dat is inderdaad een beproefde en gebruikelijke methode in PCR-onderzoek naar virussen bij de mens, beaamt Ian Mackay. Maar dat het virusgenoom niet in zijn geheel is bekeken, is niet waar: alleen al in Nederland werd in de eerste maanden van de uitbraak van elk positief getest monster de volledige genetische code in kaart gebracht, zo meldde het Reformatorisch Dagblad (RD) eind november in een uitgebreid artikel over Borgers review. Op die manier werden wereldwijd honderdduizenden volledige genetische codes van virussamples verzameld in de database van Gisaid. De Nederlandse onderzoekers die het genoom van al deze positieve samples in beeld brachten, publiceerden in juli hun aanpak en bevindingen in een artikel in Nature. Co-auteur en viroloog Marion Koopmans van het Erasmus MC tegenover het RD: ‘Kritiek is prima, maar dit verhaal is inmiddels door experts uit de hele wereld bij herhaling ontkracht.’
5. En er is een peerreview op het Drosten-protocol losgelaten
Koopmans reageert in het artikel ook op de stelling dat het Drosten-protocol niet aan peerreview zou zijn onderworpen. Borger voert de korte tijd tussen het aanbieden van het artikel op 21 januari en de publicatie ervan op 23 januari als bewijs aan. Maar, zegt Koopmans, er vond wel degelijk peerreview plaats: twee reviewers van het tijdschrift Eurosurveillance behandelden het in een spoedprocedure. ‘Wetenschappers zitten dan startklaar om het artikel in ontvangst te nemen en te controleren,’ legt Koopmans uit in het Reformatorisch Dagblad. ‘Andere wetenschappelijke tijdschriften zoals Nature en Science hebben deze route ook, bedoeld voor zeer urgente onderwerpen.’
Het artikel was een bittere pil voor Borger, die met regelmaat stukken voor het RD schrijft, waarin hij Darwin de nek om probeert te draaien op basis van zijn – door de Bijbel geïnspireerde – interpretatie van de wetenschap. Tegenover Follow the Money herhaalt hij het verwijt aan het RD dat hij eerder via Twitter deelde: ‘Ze hebben me erin geluisd.’
6. Het Drosten-protocol was simpelweg het eerste, maar is zeker niet het enige
Naast de technische punten en het commentaar op het review-proces richt de kritiek van Peter Borger en zijn medeauteurs zich in de kern op twee zaken: het ontbreken van een Standard Operational Protocol (SOP) voor de test en de gevoeligheid van de PCR-test, met grote hoeveelheden vals-positieven in de testuitslagen tot gevolg.
In zo’n SOP moet nauwkeurig en in detail zijn vastgelegd hoe de test moet worden uitgevoerd en beoordeeld. Een woordvoerder van het RIVM wijst er in een reactie op dat onmogelijk één enkel SOP kan worden gehanteerd, aangezien er niet een enkele PCR-test is. In tegenstelling tot wat Borger en zijn mede-auteurs suggereren is het testprotocol van Drosten niet ‘dé’ basis onder de PCR-test, maar het eerste protocol voor de test die in Europa beschikbaar kwam. Hoewel het daarmee bijzonder belangrijk was, zijn er inmiddels honderden PCR-testen voor Covid-19 ontwikkeld. Daarin worden vaak ook hele andere primers en probes gebruikt.
Het RIVM publiceerde overigens haar eigen SOP, dat volgens het instituut nog steeds door veel Nederlandse labs gebruikt wordt. ‘Bovendien voert ieder laboratorium zelf kwaliteitscontroles en validaties uit,’ voegt de woordvoerder toe. ‘Ik vind het persoonlijk nogal een miskenning van de vakbekwaamheid van al die duizenden medewerkers van laboratoria om ervan uit te gaan dat zij daar en masse in falen.’
Hoe zit het met de theorie van Borger dat de PCR-test niet alleen op virusmateriaal zou aanslaan, maar ook op andere, veel voorkomende moleculen? Peter Borger is daarvan in ieder geval nog steeds overtuigd. ‘Je vindt die RNA-moleculen overal,’ zegt hij, doelend op het RNA dat door de PCR-test herkend wordt.
De onderbouwing van die stelling bestaat uit twee bijzinnen in zijn review. Daarin staat dat één van de primerparen uit het Drosten-protocol precies zou passen op de genetische code van de bacterie Pantoea Agglomerans. Dat ontdekten de auteurs met een zoektool voor genetische codes. Deze bacterie komt onder meer op planten, fruit en uitwerpselen voor. De implicatie: de PCR-test zou die bacterie wel eens kunnen herkennen als Covid-19.
Pepijn van Erp, wiskundige en scepticus en van het blog Kloptdatwel.nl, verdiepte zich in die mogelijkheid. Zijn conclusie: zeer onwaarschijnlijk dat dit daadwerkelijk plaatsvindt. Hij kreeg gelijk van nota bene een co-auteur van Borger, Kevin McKernan, die in zijn toelichting op Twitter zelf duidelijk maakt dat de kans op het aantreffen van die bacterie in je keel erg vergezocht (‘might be a stretch’) is en dat het niet waarschijnlijk is dat de test aanslaat op de Pantoea bacterie. De reden: de stukjes RNA die matchen met een van de testprimers liggen te ver uit elkaar om op een normale manier een positief resultaat in een PCR-test te veroorzaken; het genetisch materiaal zou op een bepaalde manier gevouwen moeten zijn om zo’n match mogelijk te maken. En dat gedurende iedere verdubbelingscyclus opnieuw.
‘De kans daarop is astronomisch klein, vrees ik,’ zegt Van Erp. ‘De auteurs van het Corman-Drosten review zoeken hier naar theoretische mogelijkheden, al zijn ze nog zo onwaarschijnlijk, dat de test op iets anders kán aanslaan. Ze geven geen enkel inzicht in of onderbouwing van hoe waarschijnlijk ze dat achten en waarom. Als ze zelf oprecht geloven dat deze mogelijkheid reëel is, kunnen de auteurs zelf in het laboratorium onderzoek doen om het aan te tonen. Maar dat doen ze niet.’
7. Kritiek op drempelwaarde voor vals-positieve uitslag is spraakverwarring
Wat te denken van Borgers andere kritiek: zijn er veel vals-positieve uitslagen en is daar inderdaad hard bewijs voor?
Dit hele punt draait om de zogenaamde CT-waarde die een positief bevonden monster na de test in het laboratorium oplevert.
Om de kritiek van Borger en de zijnen te begrijpen is het handig om te weten hoe de test uitgevoerd wordt en waar die CT- waarde precies voor staat.
Nadat een monster van neus- of keelslijm is afgenomen, wordt daaruit in het laboratorium al het genetische materiaal vrijgemaakt. De eerder genoemde primers en probes gaan vervolgens bij wijze van spreken op zoek naar de stukjes genetische code van het virus waaraan ze zich kunnen hechten. Dit gebeurt in rondes, ofwel cycli, waarin het materiaal opgewarmd en afgekoeld wordt. In iedere cyclus verdubbelt het materiaal zich. Als er bijvoorbeeld 1 virusmolecuul aanwezig is, zijn dat er na de eerste cyclus 2, na de tweede cyclus 4, enzovoort.
Bij iedere cyclus wordt de hoeveelheid virusmateriaal gelezen, zo ontstaat een curve die exponentiële groei weergeeft. Dat levert een S-vormige curve op, zoals hieronder geïllustreerd met een afbeelding uit een publicatie van de Amerikaanse universiteit Yale.
Het virusmateriaal wordt tijdens de test in verschillende rondes (cycli) verdubbeld, waarbij het een steeds sterker fluorescerend signaal geeft. Zodra dat signaal zó sterk is dat de apparatuur het kan onderscheiden en lezen, is de Covid-19 test positief. Daarvoor geldt een drempelwaarde: de cycle-threshold (CT).
De CT-waarde is het aantal cycli dat nodig was om die drempel (threshold) te bereiken. Die waarde is bij iedere test weer anders: hoe minder virus-moleculen in het monster, hoe langer het duurt om de drempelwaarde te bereiken, en hoe hoger dus ook de CT-waarde.
Daar zit wel een ‘maar’ aan: ga je lang genoeg door met de cycli, dan komt ook het signaal van een negatief monster uiteindelijk boven de drempelwaarde uit. Er worden immers al snel miljoenen ‘kopietjes’ gemaakt. Als dat gebeurt, is er sprake van een vals-positieve uitslag. De apparatuur leest een positief signaal op iets dat geen virusmolecuul is. Bij welke CT-waarde gebeurt dat? Volgens het RIVM is dat bij vijftig cycli: ‘Zou je meer dan vijftig cycli draaien, dan krijg je artefacten van primerdimeren en andere troep. Daarom wordt regulier bijna nooit meer dan 40-45 cycli gedraaid.’
Onacceptabel, zegt Peter Borger: ‘Het draaien van 40-45 cycli is in feite lukraak amplificeren.’ Maar dit is een spraakverwarring. Je zou denken dat men volgens het RIVM-protocol zó lang doorgaat met cycli uitvoeren, dat alle monsters wel positief moeten worden. Dat is ook wat Borger op sommige podia expliciet suggereert. Maar zo werkt het niet, zegt de woordvoerder van het RIVM: ‘Als een monster pas na 35 cycli positief wordt, is de uitslag onduidelijk en moet het monster opnieuw getest worden of zelfs opnieuw afgenomen worden bij de patiënt.’
Borger accepteert die uitleg niet. ‘Maar dat is toch onzin, dit is verschrikkelijke onzin. Ze moeten gewoon een CT-waarde geven waarbij een monster positief wordt.’ Hij bedoelt daarmee een ander getal waarboven je stopt met testen. Alle monsters die op dat moment nog niet positief zijn, krijgen een negatieve uitslag. Deze afkapwaarde moet volgens Borger en ook volgens de Corman-Drosten review op CT-waarde 30 liggen. Anders zouden er te veel vals-positieve uitslagen gevonden worden.
Ook daarover praten Borger en het RIVM langs elkaar heen. Want Borger heeft het niet over het meten van virus dat er niet is. Hij doelt óók op monsters van mensen met heel weinig virus-RNA in hun keel. Zij zijn niet meer besmettelijk, stelt hij: ‘Je mag niet meer dan dertig cycli amplificeren, want daarna vind je geen infectieus virus meer. We zijn toch geïnteresseerd in infectieus virus, niet in RNA dat overal voorkomt?’
Naast de technische definitie van vals-positief, kan er ook een klinische definitie van vals-positief gemaakt worden: er is wel virusmateriaal aanwezig in de keel, maar de patiënt is alweer beter en de restjes virusmateriaal in het lichaam ‘leven’ niet meer. Dat is wat Borger bedoelt met ‘niet infectieus’ virus.
Het RIVM beweert niet dat positief getesten per definitie besmettelijk zijn. Marion Koopmans ging er in november uitgebreid op in tegenover Tijs van den Brink. Zij lichtte toe dat positieve testen niet bewijzen dat een patiënt ook besmettelijk is. Niets nieuws overigens: ook in augustus al liet het RIVM dat aan RTL Nieuws weten.
Als er weinig virusmateriaal in het monster te vinden is, zou je verwachten dat een hoge CT-waarde in een PCR-test iets kan voorspellen over besmettelijkheid. De moeilijkheid is dat weinig virus materiaal in het monster niet per definitie synoniem staat aan niet-besmettelijk. Microbioloog Marc Bonten schreef een artikel over vals-positieven bij Covid-19. Bonten deed in zijn laboratorium in het UMC Utrecht onderzoek naar hoge CT-waardes en besmettelijkheid. Hij testte alle positieve monsters nog eens door ze op kweek te zetten in het laboratorium. Van de 1600 positieve uitslagen lukte dat in vierhonderd gevallen niet - een indicatie dat die vierhonderd monsters mogelijk geen ‘infectieus virus’ bevatten.
Een kwart vals-positieve uitslagen dus? Niet per se, zegt Bonten: ‘Zwak-positieve testuitslagen kunnen in werkelijkheid fout-positief zijn, maar ze kunnen ook passen bij een vroege of doorgemaakte infectie. Om de uitslag juist te kunnen interpreteren, heb je aanvullende informatie van de patiënt nodig. Bij een vroege infectie zal de patiënt waarschijnlijk nog besmettelijk worden en adviseren we om de test te herhalen. In de andere gevallen is de patiënt mogelijk niet infectieus.’
Meerdere wetenschappers zijn er net als Bonten in geïnteresseerd om de relatie tussen besmettelijkheid en CT-waarde helder te maken, zodat bijvoorbeeld quarantainemaatregelen specifieker ingezet kunnen worden of het bron- en contactonderzoek beperkt kan worden tot de meest besmettelijke groep.
8. ‘CT hoger dan 30 = geen kweekbaar virus’ is onjuist, ‘CT hoger dan 35 = geen kweekbaar virus’, te kort door de bocht
Volgens Borger is er dus bij een CT-waarde van 30 en hoger géén infectieus virus meer te vinden. Zijn Corman-Drosten review stelt dan ook dat een CT-waarde van 30 het maximum zou moeten zijn om monsters als positief te bestempelen. Maar die stelling blijkt niet uit de data die Borger aanhaalt om dit te onderbouwen, en is zelfs in tegenspraak met de harde letter van zijn eigen review.
De review haalt als onderbouwing voor de maximum CT-waarde van 30 een onderzoek aan van de Franse universiteit Aix-Marseille van afgelopen zomer, door Rita Jaafar et al. Zij controleerden van 3790 monsters die met PCR positief getest waren, of het virus ook in het laboratorium op kweek gezet kon worden om een indicatie te krijgen van besmettelijkheid. Bij 1941 monsters gaf ook de kweek een positief resultaat: ruim 51 procent. De overige monsters testten negatief via de kweekmethode: het virus kon in dat geval niet voldoende vermeerderen in de kweekcellen in het laboratorium.
Er was inderdaad een duidelijke relatie te zien met de CT-waarden die de PCR-test aangaf: hoe hoger de CT-waarden, hoe lager het aantal positieve monsters ook door kweek bevestigd positief bleven.
In deze grafiek is precies te zien hoe in dit onderzoek de verdeling was van op kweek positief en op kweek negatief geteste monsters die bij PCR allemaal positief waren.
Maar, op een CT-waarde van 30 werd nog 20 procent van de samples met kweek als positief bevestigd. Op een CT-waarde van 35 waren dit er nog minder dan 3 procent. Wel degelijk ‘infectieus virus’ dus, volgens de definitie van Borger.
De stellige uitspraken die Borger de wereld in slingert over ‘geen infectieus virus’, staan – heel dan ook niet letterlijk in zijn Corman-Drosten review. Daar heet het: bij een CT-waarde van 35 is de kans dat de uitslag vals-positief is 97 procent.
Maar zelfs die stelling ligt niet zo eenvoudig. ‘De redenering CT hoger dan 35, geen kweekbaar virus in het monster, niet besmettelijk, dus PCR fout-positief is te kort door de bocht,’ zegt RIVM-viroloog Adam Meijer. ‘Net als de PCR-test vertoont de kweek een bepaalde gevoeligheid. Die is afhankelijk is van kweeksysteem, juiste afname, type monster, wanneer in de ziektegeschiedenis materiaal afgenomen wordt. De kans dat kweek fout-negatief is neemt toe met afname van de virale load. Een negatief kweekresultaat betekent daarom niet per se dat de patiënt op het moment van afname geen infectieuze viruspartikels meer uitscheidt.’
9. Een andere wetenschappelijke conclusie hoort op argumenten te stoelen
Ook de auteurs van het hierboven aangehaalde Jafaar-artikel delen de conclusie van Borger niet dat je boven een CT-waarde van 30 zou moeten stoppen met testen. De context van het onderzoek ontbreekt dan ook in de Corman-Drosten review. Doel van het onderzoek was namelijk om in te schatten bij welke CT-waarde de kans op besmettelijkheid voldoende was afgenomen om mensen ondanks een positieve uitslag te kunnen ontslaan uit het ziekenhuis. Het was een herhaling van een eerder onderzoek dat kleiner opgezet was. De auteurs concluderen juist dat hun eerder voorgestelde CT-waarde van 35 om mensen uit het ziekenhuis te ontslaan gehandhaafd kan worden omdat ook boven een CT-waarde van 30 nog kweekbaar virus wordt aangetroffen, zij het steeds minder.
Peter Borger
Ik ben toch wetenschapper, ik kan toch zelf conclusies trekken uit die data. Ik ben toch niet afhankelijk van het RIVM, ik ben toch niet afhankelijk van andere mensen
Dat zij de conclusie van Borger niet delen, maakt voor hem niet uit. ‘Ik ben toch wetenschapper, ik kan toch zelf conclusies trekken uit die data. Ik ben toch niet afhankelijk van het RIVM, ik ben toch niet afhankelijk van andere mensen?’
‘In het ideale geval spreken de data inderdaad voor zich,’ zegt dr. Michelle Habets, senior onderzoeker bij het Rathenau Instituut en lid van de Covid-19 commissie van ZonMW. Zij keek op verzoek van Follow the Money mee naar de wetenschappelijke onderbouwing van Borgers conclusies. ‘Maar als je een ander oordeel velt dan de auteurs van een onderzoek verwacht je van een wetenschapper argumenten waarom de conclusie van de auteurs in zijn ogen niet correct zijn.’
Die argumenten ontbreken in de Corman-Drosten review.
Habets vindt ook de manier waarop de claim verwoord is verwarrend. ‘Als Borger bedoelt dat er geen actief virus in het sample kan zitten als je pas na dertig cycli een PCR-product vindt, dan lijkt me dit niet correct. En is het vreemd dat hij het zo stellig zegt, want de data spreken hem tegen.’
‘Als hij bedoelt dat er zo weinig RNA in het sample zit dat je dertig cycli nodig hebt om te detecteren dat diegene niemand kan besmetten, moet je weten hoeveel virus nodig is om iemand te infecteren voor je die conclusie kan trekken.’
Ook maakt de context van de studie verschil uit. ‘Bij mensen die al een infectie doormaakten verwacht je niet dat het aantal virusdeeltjes nog stijgt. Dat is anders bij de mensen die in de teststraten komen; zij kunnen ook aan het begin van een infectie staan en daarom nog maar weinig virusdeeltjes hebben.’
10. Eén studie is geen studie
Adam Meijer van het RIVM waarschuwt er dan ook voor dat de data uit het Jaafar-onderzoek niet zomaar representatief voor de hele bevolking: ‘De genoemde percentages zijn maar op één publicatie in een bepaalde situatie gebaseerd.’
Habets: ‘Het is moeilijk om conclusies te trekken op basis van één onderzoek. Het liefst heb je natuurlijk een aantal onderzoeken of zelfs een meta-analyse. Maar alle wetenschappers hebben te maken met weinig info en moeten zich baseren op wat er wel is.’
Zo’n meta-analyse behandelt alle relevante onderzoeken om antwoord te geven op de vraag. Er waren in november namelijk al veel meer onderzoeken verricht naar de relatie tussen waarschijnlijke besmettelijkheid en CT-waarde. De Britse epidemioloog Tom Jefferson deed vanaf augustus een poging om die te analyseren in een systematische review. Borger haalde een preprint-versie van dat onderzoek aan als onderbouwing voor de stelling in zijn review dat studies laten zien dat vanaf een Ct-waarde van 35 enkel nog ‘dode’ niet-infectieuze virusdeeltjes worden gevonden.
Maar ook hier trekken de oorspronkelijke auteurs een andere conclusie.
Jefferson is, net als Borger, uiterst kritisch over de Covid-maatregelen, en ook hij pleit voor een nieuwe aanpak. Dat is echter niet stoppen met testen of een harde afkapwaarde, maar differentiatie tussen verschillende soorten positief geteste mensen en meer vrijheden als het risico op besmettelijkheid laag is. Daarbij keken ook Jefferson en zijn collega’s naar de relatie tussen een hoge CT-waarde en de kans op besmettelijkheid.
Zij verzamelden alle relevante onderzoeken waarin voor Covid-19 een vergelijking is gemaakt tussen CT-waarde van een positieve PCR-test en een positief kweekresultaat. Nergens stelt hij, zoals Borger en collega’s in hun paper beweren, dat er ‘alleen niet-infectieus virus’ wordt aangetroffen bij CT-waardes van 35 en hoger. Dat is ook niet altijd het geval, zo blijkt inmiddels: onderzoek dat is opgenomen in Jeffersons definitieve analyse toont aan dat er tussen de 35 en 40 óók kweekbaar virus wordt aangetroffen.
Jefferson et al concludeert dat de studies die hij vond, een relatie suggereren tussen besmettelijkheid en CT-waarden van positief geteste Covid-19 patiënten. Hij waarschuwt ook dat het bewijs niet sterk genoeg is voor een betrouwbaar beeld. Een afkapwaarde voor besmettelijkheid is nu dan ook niet vast te stellen, zegt Jefferson. Als basis voor een beter beleid pleit hij voor meer onderzoek naar de relatie tussen CT-waarden en besmettelijkheid.
11. Borgers kritiek is wantrouwen verpakt als wetenschap
Bij kritische beschouwing van de wetenschappelijke basis onder de stellige claims van Borger, blijken die bijna allemaal boterzacht. Voor niet-ingewijden is het bijna onmogelijk om daar op eigen houtje achter te komen. Het onderwerp is complex en heel specialistisch. Follow the Money vroeg Michelle Habets waar je als leek op kan letten bij controversiële wetenschappelijke claims.
Kritiek op de wetenschap is van groot belang, stelt Habets voorop: ‘Er zijn wetenschappers die kort door de bocht gaan omdat ze snel iets willen publiceren, zodat ze de eerste zijn. In het geval van deze pandemie is snel publiceren nu eenmaal van groot maatschappelijk belang. En ten derde: onze instituten worden bemand door mensen. Er worden dus per definitie “fouten” gemaakt. Het is dus heel goed om kritisch te blijven, dat is zelfs eigen aan de wetenschap.’
Over het artikel van Borger zegt ze: ‘Dit artikel is een aanklacht tegen de wetenschappers die aan de bron staan van het beleid. Dit maakt het ook verwarrend. Want Borger en collega’s pretenderen een puur wetenschappelijke bijdrage te leveren, maar eigenlijk hebben ze bezwaar op een ander niveau. Ze hebben geen vertrouwen in het beleid.’
‘Hier speelt ook nog een ander probleem. Bezwaar tegen beleid vereist in onze maatschappij vaak een wetenschappelijke onderbouwing, waardoor tegenstanders van beleid geneigd zijn hun toevlucht te zoeken in die wetenschap. Maar weloverwogen beleid ziet ook de beperkingen van wetenschappelijke kennis. In dit geval zijn er naast gezondheid ook andere waarden van belang voor het beleid: economische waarden, maar ook vrijheid en gevoelens van eenzaamheid. Het is van belang dat al die perspectieven meewegen in het vormen van beleid.’
‘De aanklacht in het artikel van Borger is gemakkelijk te ondersteunen met empirisch bewijs. Als de auteurs het vanaf het begin niet eens waren met de PCR-test, zou je verwachten dat ze een nieuw protocol hadden opgesteld, en vervolgens beide protocollen met elkaar hadden vergeleken. Dan zouden ze op wetenschappelijk-empirische basis een argument hebben om het oude protocol te verwerpen. Dat is niet gedaan. As lezer moet je dan al op je hoede zijn.’
De keuze voor het grote aantal co-auteurs dat geen expertise over de PCR-techniek zelf heeft, maar bijvoorbeeld huisarts of uroloog zijn, vindt Habets opmerkelijk. ‘Velen hebben alleen proofreading gedaan, terwijl dit vakgebied duidelijk niet hun expertise is. Deze co-auteurs zetten eigenlijk hun handtekening onder een aanklacht, niet onder een wetenschappelijk bijdrage. Als je een aanklacht tegen beleid doet, wil je dat het door zoveel mogelijk experts wordt ondertekend. Bij een academische publicatie is dit vreemd. Het hoeft uiteraard niet te betekenen dat zo’n artikel niet klopt, maar dit doet wel alarmbellen rinkelen.’
‘Omdat er achter dit artikel meer zit dan alleen kritiek op wetenschap, verwacht je dat het daar ook op ingaat.’ Als voorbeeld noemt ze mogelijke onderzoeksvragen om de kritiek op het beleid te onderbouwen: ‘Hoeveel vals-positieven zijn onacceptabel? Hoeveel vals-positieven zouden het beleid doen veranderen? En tegelijkertijd, hoeveel vals-negatieven kunnen we tolereren? Dit wordt niet expliciet behandeld.’
‘Bovendien richten ze zich voornamelijk op het probleem van de vals-positieve testen en niet op de vals-negatieve. Beide zijn een probleem bij een protocol.’ De vraag is volgens Habets of je een hoger risico accepteert op vals-positieve, of vals-negatieve uitslagen. ‘Deze vraag is een beleidsvraag, geen wetenschappelijke vraag, en hij wordt niet expliciet behandeld in het artikel van Borger. Juist omdat het artikel ook een aanklacht is tegen het beleid dat nu gevoerd wordt, is het belangrijk dat hij dit duidelijk maakt. Want als je minder cycli toestaat in het testen, wordt de kans op vals-negatieve uitslagen natuurlijk groter.
12. Zoektocht naar de wetenschap achter kritiek bevestigt de kwaliteit van de PCR-test
En daar wringt de schoen. Zelfs wie de interpretatie van Borger en collega’s volledig volgt en de resultaten van het Franse onderzoek als representatief neemt voor de hele bevolking, moet erkennen dat dan ruim de helft (51,2 procent) van de testuitslagen in dat onderzoek ook volgens Borgers definitie besmettelijke patiënten betreft. En daarvan scoort in dat onderzoek 6,18 procent een CT-waarde boven de 30.
Als het RIVM Borgers advies op zou volgen om die allemaal negatief te verklaren, zou dat betekenen dat bij de huidige aantallen positieve testuitslagen dagelijks circa 150 besmettelijke patiënten naar huis gaan met een vals-negatieve uitslag. Die mensen zouden ten onrechte geloven dat ze volkomen veilig in de buurt van (kwetsbare) familieleden en vrienden kunnen verkeren.
De zoektocht naar het waarheidsgehalte van Peter Borgers claims over de tekortkomingen van de PCR-test, levert netto vooral veel wetenschappelijk bewijs op dat juist de kwaliteit van deze test voor Covid-19 bevestigt.
Helemaal stoppen met PCR-testen op Covid-19 is alleen houdbaar wanneer je net als de auteurs van de Corman-Drosten review gelooft dat Covid-19 niet écht een probleem is. De auteurs kunnen zich die visie veroorloven, ook al is die bij beschouwing van hun wetenschappelijke bewijs daarvoor nergens echt onderbouwd. Zij dragen namelijk niet de verantwoordelijkheid voor een eventueel zorginfarct.
Het enige dat als een paal boven water staat is dat niet alle positief geteste mensen ook besmettelijk zijn – maar dat is geen nieuws. Of die niet-besmettelijken nou bijna de helft uitmaken van het totaal aantal positieve uitslagen, zoals in het onderzoek dat Borger aanhaalt, of een kwart, zoals in het onderzoek van het UMC Utrecht, maakt voor beleidsmakers niet veel verschil.
13. De PCR-test dient de publieke gezondheid – niets meer, niets minder
Beleidsmakers zien al maanden dat de zowel relatieve als absolute stijging in het aantal positieve testen parallel loopt aan een daaropvolgende stijging van ziekenhuis- en IC-opnames. Het enige dat hen helpt om niet-besmettelijken een vervelende quarantaine te besparen, is degelijk wetenschappelijk onderzoek naar de relatie tussen besmettelijkheid en CT-waarde, niet een algemene aanklacht tegen de hele PCR-test. Dat hoeven ze van Borger en zijn co-auteurs niet te verwachten.
Wetenschapsjournalist Jop de Vrieze vatte het in december al samen op Twitter: de kritiek op de PCR-test slaat vooral de plank mis omdat het testbeleid niet om medische diagnostiek gaat, maar om publiek gezondheidsbeleid. De Vrieze tegen Follow the Money: ‘Natuurlijk zou je idealiter een test hebben die in het kader van de publieke gezondheid/het tegengaan van de verspreiding heel precies alleen de personen eruit pikt die besmettelijk zijn.’
‘Zolang die test er niet is, moet je op de koop toenemen dat je meer mensen in quarantaine plaatst dan strikt noodzakelijk zou zijn geweest als je wel alleen de besmettelijken had geïdentificeerd.’
We ontvingen een reactie van Peter Borger op dit artikel. Samengevat vindt Borger het een slecht en tendentieus stuk: ‘Het staat vol fouten’. Hij noemt de volgende:
Op de vraag waarom de Corman-Drosten review de zeventien artikelen over de kwaliteit van de probes en primers niet meteen, maar pas op 11 januari in een addendum publiceerde, geeft Borger geen antwoord. Hij blijft stellen dat al die artikelen het gelijk van zijn paper bewijzen: ‘Als je een paper met een diagnostische test publiceert, dan kun je er maar beter voor zorgen dat ALLE primers en probes kloppen, dat er geen valse positieven wordt gegenereerd, en dat er een gedegen peerreview plaatsvindt. Geen van alle gaat op voor de Corman-Drosten paper.’
Borger zegt bewijs te hebben dat de Corman-Drosten paper niet werd ge-peerreviewed. ‘Dat moet zeker worden gemeld in jouw artikel, want we hebben hier bewijs voor.’ Dat bewijs levert hij echter niet. We moeten volgens hem zijn redenering volgen dat het niet kán zijn gebeurd vanwege de korte tijdspanne en dat er typefouten in zijn blijven staan (dit is al behandeld onder punt 5). Hij keert verderop in zijn reactie de bewijslast om: het tijdschrift Eurosurveillance moet maar aantonen dat er een review is geweest.
Over de stelling dat het virus niet moleculair gevalideerd was en dat een positief resultaat dus ‘van alles’ zou kunnen zijn, nuanceert Borger in een reactie dat hij erkent dat die validatie inderdaad achteraf alsnog uit de in de praktijk gebruikte test kwam. Alleen niet in het protocol dat Drosten in januari maakte. Kortom, aldus Borger, zijn stelling ‘klopt voor de Corman-Drosten paper en mag je niet extrapoleren’. Dit gaat voorbij aan het feit dat er in januari nog geen positief getest virusmateriaal in Europa was en het testprotocol juist tot doel had het virus alsnog te kunnen testen. Ook staat in de review van Borger en collega’s nergens de nuance te lezen dat het virus nadien honderdduizenden malen moleculair werd gevalideerd.
De ‘mening’ van MacKay en ‘het geschrijf’ van Van Erp heeft Borger naar eigen zeggen samen met collega-auteur Kevin McKernan weerlegd, maar hij gaat niet inhoudelijk in op MacKay en Van Erp en linkt niet naar die weerleggingen.
Borger vindt het ook belangrijk dat benoemd wordt dat het RIVM in september haar testprotocol wijzigde. ‘Het aantal cycli werd van dertig naar 35 verhoogd, en waar men eerst nog twee genen bepaalde, werd er vanaf september nog maar één bepaald. Dit draagt zonder meer bij tot een verhoging van het aantal vals-positieven. Bovendien kun je nu niet meer met alle voorgaande data vergelijken. Het is pseudoscience.’ Daarover stelde ook Kamerlid Wybren van Haga eerder vragen en volgde uitleg van het RIVM dat met het verschuiven van de cycli niet de grens tussen positieve en negatieve verschoof, maar slechts die voor hertesten. Ook wordt volgens het RIVM niet per september nog slechts één gen bepaald: ‘Waar eerst vanwege materiaal en reagentia tekorten van twee targets (E-gen en RdRP-gen) overgaan kon worden naar één target (E-gen) zijn door introductie van commerciële kits (zoals hiervoor genoemd en voorbeeld IFU bijgesloten) en betere beschikbaarheid van materialen en reagentia steeds meer tests met meerdere targets in gebruik genomen.’ De volledige reactie is hier te vinden.
Update: in eerste instantie weigerde Borger toestemming te geven om zijn volledige reactie openbaar te maken. Na publicatie van dit artikel deelde Borger zijn volledige e-mail alsnog in een thread op Twitter. We hebben daarom besloten Borger's integrale reactie te publiceren. Het document is hier te vinden: download PDF.
328 Bijdragen
Henk De Pater 1
Gelezen - ik denk dat het voordeel van onze vrijheid van meningsuiting hieruit blijkt. Borger slaat blijkbaar de plank soms flink mis, maar hij draagt juist bij dat er dus een betere definitie en omschrijving komt van het probleem. Ook allerlei mensen van ander pluimage zoals de Hond slaan ook vaak de plank mis, maar hoeveel wetenschappers hebben dat in verleden ook niet gedaan? Hoop dat er veel vrijheid blijft voor de brede vrijheid van meningsuiting, twijfel en kritiek wordt gekoesterd vanuit welke hoek het komt, ook al zijn het internetwappies 😉
Marja de Jong 2
Henk De PaterZijn creationistische wereldbeeld is dus essentieel.
Justin ter Bogt 2
Marja de JongHenk De Pater 1
Justin ter BogtAlbert Einstein, uit "Het Doel van het Menselijk bestaan", 1943.
Over intellect gesproken 😉
paula berg 1
Marja de Jonghoe zie je dat in relatie tot een concrete vraagstelling?
martien brands 1
Marja de Jongdat wil je zelf ook niet dat het jou gebeurt neem ik aan. dus 'doe het ook een ander niet'. na 2 millennia christelijke mythes door de strot wil dat nog niet zeggen dat iemand zich niet op een ander terrein kan bekwamen. het 'geloof me omdat ik die en die positie heb' gaat net zo hard terug op gristelijke hierarchieen als het creationisme.
Annemiek Kamphuis 2
Henk De PaterRichard ten Brink 1
Annemiek KamphuisWat mij betreft is die gevallen deze kwalificatie ook gewoon terecht.
Gonneke 1
Richard ten BrinkEn er zijn heel wat meer grote namen in de wetenschap (die we nu als grote namen zien) die in hun eigen tijd niet al te best bekend stonden, zoals de Wappies nu. Zij ontkenden namelijk hardnekkig en mogelijk selectief zaken die door hun tijdgenoten als feit werden beschouwd.
Kritisch nadenken is de basis van werkelijke wetenschap.
Daarmee wil ik niet zeggen dat de in dit stuk besproken wetenschapper gelijk is en ene genie is, alleen dat anders denken op zich een wetenschappelijke grondslag is.
Aart Schakel
GonnekeDe huidige wappies zien hun belangen (vermeende vrijheid en luxe) bedreigt door de medische e.a. wetenschappers.
Maarten van Eeuwijk 2
Richard ten BrinkTheo de Goede 1
Annemiek KamphuisIna Winter 1
Theo de GoedeKwalijk dat iemand die duidelijk uit een ander werkgebied komt zulke stellige uitspraken doet en bovendien zichzelf tegenspreekt (klimaat belangrijk, Trumpfan).
Theo de Goede 1
Ina WinterHoe zet je technologie in ten goede of ter kwader trouw wat de elite doet. Kopieer de link in je browser.
https://www.youtube.com/watch?v=vhJrAuTyNoo&feature=youtu.be Wat je mag verwachten in 2021 van het financiële systeem. Jonge succesvolle ondernemer die goed en begrijpelijk het boek de Great Reset uitlegt, kijken!
Daan de Wit is onderzoeksjournalist die een boek over de fraude met de mexicaanse griep heeft geschreven, ik dacht een uitzending in nov.2020. De parallel met de huidige corona hoax.
Ons immuunsysteem kan prima griep oplossen wanneer je redelijk gezond bent en wordt dan meteen getraind om een volgende keer het virus te herkennen en onschadelijk te maken. Arts, epidemioloog en emeritus hoogleraar Menno J. Bouma; https://oost-online.nl/virussen-zijn-net-inbrekers-je-moet-ze-staande-houden-bij-de-voordeur/ ‘Zorg goed voor je oma: zorg dat je corona hebt gehad.’
Kopieer de link, een zeer begrijpelijke uitleg voor een leek als ik.
Peter Spitters 3
Theo de GoedeLeuk. Verder niet persoonlijk bedoeld hoor!
Theo de Goede 1
Annemiek KamphuisPeter Spitters 3
Theo de GoedeNiet anderen met misinformatie overladen. Vooralsnog zegt het Noorse Rivm dat er geen relatie is aangetoond.
Verder niet persoonlijk bedoeld hoor.
Michiel Hengeveld 1
Henk De PaterHenk De Pater 1
Michiel HengeveldGer Duijs Duijs
Michiel HengeveldMia Fiedeldij Dop 2
Ger Duijs DuijsGer Duijs Duijs
Mia Fiedeldij DopDieles Stolk 3
Ger Duijs Duijs[Verwijderd]
Mia Fiedeldij Doppaula berg 1
Michiel HengeveldErnst Anepool 3
paula bergEen creationist zegt niet ik geloof dat de wereld door god is geschapen", maar "wetenschappelijk gezien moet je concluderen dat de wereld door een god is geschapen".
Dat is het verschil tussen een creationist en een christen of moslim.
Evolutionisten bestaan niet. De evolutie is de theorie die wat je kunt waarnemen aan leven op aarde tot nu toe verreweg het beste verklaart. Wetenschap betekent dat je die theorie dus voor waar aanneemt tot er een betere komt.
martien brands 1
Michiel HengeveldRemko de Haas
Michiel HengeveldTheo de Goede 1
Michiel HengeveldIs het je opgevallen je studeert tegenwoordig Medicijnen (wat big farma voorschrijft) i.p.v. Geneeskunde.
Hendrik Eelhart 2
Michiel HengeveldGJ van Broekhoven 9
Henk De PaterMarja de Jong 2
Het lijkt mij dat iemand die van een wereldbeeld uitgaat dat vast zou staan en dan gaat onderzoeken, nooit aan de wetenschappelijke eis van onderzoeken waar een stelling, een eerdere conclusie of uitkomst is tegen te spreken.
Dat dit soort lieden zoveel invloed kunnen hebben en hun denkbeelden vermengen met kennis die uit wetenschappelijk onderzoek is en blijft een vertroebeling van de zuiverheid die mijns inziens dient te worden nagestreefd.
Natuurlijk zijn er andere mogelijkheden van 'belangenverstrengelingen' aan de gang, denk aan door bepaalde bedrijven, of personen gewenste uitkomsten van onderzoek, maar net als deze ontoelaatbaar zijn, dient ook de verstrengeling met het creationisme te worden verworpen.
Henk De Pater 1
Marja de JongPepijn van Erp 2
Henk De PaterGerrit Zeilemaker 6
Pepijn van ErpPepijn van Erp 2
Gerrit ZeilemakerGerrit Zeilemaker 6
Pepijn van ErpHans van Swoll 5
Gerrit ZeilemakerHH Manders 4
Henk De PaterMag ik er op wijzen dat u in het bovenstaande citaat net zo partijdigt en ideologisch en non-wetenschappelijk bezig bent als wat u mensen van een andere ideologie wetenschapper noemen.
De zogenaamde 'objectieve' economen van rechtse / liberale / kapitalistische inslag zijn potentieel net zo vooringenomen en ideologisch geladen en vervuilend (en onwetenschappelijk) als de marxist en communist die u specifiek noemt. Sterker nog - deze ideologische vooringenomenheid door mensen uit die hoek heeft in het westen voor enorme (en te voorkomen) schade geleid. Veel van de huidige sociaal-economische problemen zijn rechstreeks terug te voeren op ideologisch geladen (gecompromitteerde) economische theoriën die in het Westen wél dominant zijn (en door wetenschappelijke instituties worden gepropageerd) terwijl ze op geen enkele wijze aan de normen van behoorlijke wetenschapsbeoefening voldoen - niet voor harde wetenschappen, of sociale wetenschappen.
Henk De Pater 1
HH Mandershttps://www.thefiscaltimes.com/2014/10/17/Who-s-More-Generous-Liberals-or-Conservatives
HH Manders 4
Henk De PaterWat ik stem is compleet irrelevant. Het gebruiken van donaties is natuurlijk een drogredenering van jewelste, zo ook de verwijzing naar China en Noord-Korea.
Maar goed. Maar om wat concrete voorbeelden te noemen:
- Volgens rechts-economisch denkers en hun dominante theorieën (en dus de dominante economische theorieën in het Westen) kón de crisis van 2008 niet gebeuren, behalve dan dat het min of meer een kopie is van de crisis van eind jaren 1920/begin jaren 1930.
- Veel rechts-economische theorieën zijn gebaseerd op het idee van de 'rationele mens', een concept waarvan al 30 tot 40 jaar bewezen is dat deze niet bestaat.
- Één van de dominante Westerse rechts-economische theoretici (Milton Friedman) heeft zelf aangegeven dat het idee dat als feiten strijdig zijn met een economische theorie die eerst bevestigd lijkt te zijn, de feiten het probleem zijn, maar dat de theorie klopt.
- Over veel economische modellen hoeven we het niets eens te hebben (zo onwetenschappelijk en ideologisch bevooroordeeld als maar zijn kan).
We hoeven alleen maar te kijken naar de huidige problemen op de woningmarkt (en de economische situatie) om te zien hoe enorm Westerse (rechts-) economische theoriën de plank misslaan, en meer ideologisch zijn gemotiveerd dan op feiten. Men hoeft alleen maar naar de geschiedenis te kijken om te zien hoe ver de dominante Westerse economische theorieën gebaseerd zijn op ideologie en NIET op feiten of wetenschap.
Henk De Pater 1
HH MandersRemko de Haas
Henk De PaterDank
Ernst Anepool 3
Henk De PaterEen creationist zegt niet ik geloof dat de wereld door god is geschapen", maar "wetenschappelijk gezien moet je concluderen dat de wereld door een god is geschapen".
Dat is het verschil tussen een creationist en een christen of moslim.
De evolutie is de theorie die wat je kunt waarnemen aan leven op aarde tot nu toe verreweg het beste verklaart. Wetenschap betekent dat je die theorie dus voor waar aanneemt tot er een betere komt.
Peter Spitters 3
Henk De PaterHenk De Pater 1
Marja de JongRicardo Tetteroo 3
Henk De PaterHenk De Pater 1
Ricardo TetterooGerrit Zeilemaker 6
Henk De PaterRicardo Tetteroo 3
Henk De PaterHenk De Pater 1
Ricardo TetterooRicardo Tetteroo 3
Henk De PaterCo Stuifbergen 6
Ricardo TetterooDe theorie dat er geen zwarte zwaan bestaat, gaat onderuit zodra er een zwarte zwaan gevonden wordt.
De theorie dat vitamine C nodig is tegen scheurbuik, gaat onderuit zodra iemand overleven kan zonder vitamine C (volgens mij staat deze theorie dus stevig overeind).
Toevallig staat hier wel een leuk artikel over de wetenschappelijke methode:
https://sargasso.nl/quack-de-wetenschappelijke-methode/
R. Eman 8
Co StuifbergenPeter Spitters 3
Henk De PaterTon Nuiten 1
Henk De Pater"De occultisten van de Oude Wereld hadden een zeer opmerkelijk begrip van het principe van evolutie. Zij erkenden dat alle leven zich in een staat van wording bevond. Zij geloofden dat zandkorrels zich in het proces bevonden mens te worden. De Ouden ... hielden vol dat het universum één groot (levend) organisme was dat op het menselijk lichaam leek, en dat elke fase en functie van het Universum-lichaam een overeenkomst met de mens had." (Manley P. Hall in "The Secret Teachings of All, Ages" blz. LVI)
(By the way: Manley Palmer Hall was een van de grootste Vrijmetselaars van zijn tijd)!
"Millennia vóór Charles Darwin waren mensen in sjamanistische culturen ervan overtuigd dat mensen en dieren verwant waren." (Michael Harner, "The Way of the Shaman" blz. 57)
"Onze beschaving is in de afgelopen anderhalve eeuw getransformeerd, niet in de laatste plaats door onze acceptatie van een nieuw verhaal over de oorsprong. Wat begon met Darwin, wordt dagelijks verfijnd door levenswetenschappers en natuurkundigen. Wetenschappers zijn de nieuwe kabbalisten van onze tijd en beweren zelfs het zwarte gat te kennen waaruit het wezen zelf is ontstaan terwijl zij speculeren over de eerste paar seconden van ons bestaan zoals onze voorouders ooit deden met de hoogste triade van de Tien Sefirot van het goddelijk wezen." (Arthur Green in "Tikkum" van september/oktober 1999, blz. 35)
Isaac Newton geloofde in de Kabbala (en was dus geen Christen & creation
Thom Groen
Marja de JongElias van Buuren
Marja de JongRicardo Tetteroo 3
Elias van BuurenElias van Buuren
Ricardo TetterooPeter Spitters 3
Elias van Buurenpaula berg 1
Marja de JongHenk De Pater 1
paula bergFlory Jansen 3
Henk De PaterHenk De Pater 1
Flory JansenRicardo Tetteroo 3
Flory JansenDieles Stolk 3
Flory JansenElsje Berkenbosch 2
paula bergRicardo Tetteroo 3
Elsje BerkenboschDieles Stolk 3
paula bergMeestal wordt creationisme echter begrepen in engere zin, namelijk als de opvatting dat er een alternatief, concurrerend verklaringsmodel kan worden ontwikkeld voor de gangbare wetenschappelijke inzichten op de gebieden van kosmologie, geologie en biologie, met name voor de evolutietheorie. De creationistische wetenschap probeert met onderzoek en de theorievorming het ontstaan van de aarde en het ontstaan van het leven te verklaren als scheppingsdaad en de gangbare wetenschap te ontkrachten. Dit wordt in de wetenschappelijke wereld algemeen opgevat als pseudowetenschap." (Wikipedia, "Creationisme").
Peter Spitters 3
paula bergmartien brands 1
Marja de Jongdaarom is wetenschap nu juist bedoeld: om een transparante discussie te voeren. maar goed de journalist maakt de fout dat erbij te vermelden als opmaat voor een kritische beschouwing - die overigens wel hout snijdt maar helaas een belangrijke vraag niet beantwoordt: hoe kun je iemand etsten zonder zijn ziektegeschiedenis te kennen; want is een pos PCR teken van een actuele of doorgemaakte infectie? wel de hamvraag als het gaat om besmettingsrisico vast te stellen, en daarmee maatregelen in te voeren.
iemand bij zijn persoonlijke overtuigingen pakken als je over zijn werk schrijft is geen zuivere journalistiek - zeker als je nergens aannemelijk maakt dat die opvatting invloed heeft op zijn wetenschappelijke werk.
Peter Spitters 3
martien brandsHenk De Pater 1
Marja de JongJaap Dito
Thomas Tonino 1
Jaap DitoVoor de beleidsvorming maakt het overigens niet uit. Vergelijk je het virus met een hond en RNA met hondenpoep, dan kan je prima het 'hondenbeleid' afstemmen aan de hoeveelheid poep op straat.
Leendert Boender 1
Thomas ToninoTedje van Asseldonk, IEZ 9
Jaap DitoRonny Vd Water
Tedje van Asseldonk, IEZMichiel Hengeveld 1
Ronny Vd WaterRonny Vd Water
Michiel HengeveldTedje van Asseldonk, IEZ 9
Ronny Vd WaterLeendert Boender 1
Tedje van Asseldonk, IEZpetros 4
Tedje van Asseldonk, IEZAls dit percentage klopt en toegepast kan worden op de totale cijfers, liggen er dus maar 18% van de 600, dus108, met covid-19 patienten op de IC. Als al de sterfgevallen gerelateerd aan dit virus ook verminderd dienen te worden met 82% blijft er weinig reden om de maatregelingen niet terug te schroeven. In plaats daarvan indoctrineert de regering gesteunt door het OMT, een bijna gevoel van angst alsof de wereld aan het vergaan is. Valt me nog mee dat er geen covid-19 schuilkelders gebouwd moeten worden om de oorlog tegen deze vijand, jammer genoeg kon men de Russen niet verantwoordelijk stellen, te temmen.
Als dan ook nog blijkt dat de test niet aantoont dat men op dit moment besmettelijk is, is een bepaald wantrouwen tegen zowel de zelfbenoemde experten als de overheid op zijn plaats.
Tedje van Asseldonk, IEZ 9
petrosThom Groen
Het zal mij benieuwen of dit echter genoeg is om mensen te overtuigen van hun ongelijk. Ben er bang voor.
Dory 1
Ronny Vd Water
Pam Berghuis 1
Ronny Vd WaterSuzanne Taks 3
Ronny Vd WaterWalter van Dijk 3
Ronny Vd WaterBegrijp alleen niet waarom dit artikel in FTM staat want er worden geen geldstromen gevolgd, heb meer interesse waar de belanghebbende wetenschappers/microbiologen (grof) geld verdienen aan de testen.
Tim De Heer 4
Walter van DijkDaarnaast is IC en ziekenhuis opname, nog steeds een belangrijke indicator.
Walter van Dijk 3
Tim De HeerZH opnamen en IC opnames zijn wat dat betreft scherper en inderdaad ook consistent bij gebrek aan beter.
Tim De Heer 4
Walter van Dijkhttps://coronadashboard.rijksoverheid.nl/
Kijk, wat de media doet om clicks te vergaren daar zit uiteraard ook angst bij. Ik ben daar ook tegen.
Leendert Boender 1
Walter van DijkTheo de Goede 1
Walter van DijkCo Stuifbergen 1
Theo de Goedehttps://www.ftm.nl/tips
martien brands 1
Ronny Vd WaterRicardo Tetteroo 3
martien brandsTim De Heer 4
Ricardo TetterooJorg LK
Ronny Vd WaterTim De Heer 4
Jorg LKJorg LK
Tim De HeerTim De Heer 4
Jorg LKGoogle maar eens 'eenzaamheid: en kijk maar eens hoeveel artikelen er zijn geschreven, over ouderen, studenten eigenlijk alle demografie.
Over de effecten op de economie is er al helemaal veel geschreven.
Jorg LK
Tim De HeerTim De Heer 4
Jorg LKIk vind dat er wel degelijk ook bij beleidsmakers afwegingen worden gemaakt en daar wordt ook gekeken naar duidelijkheid en handhaving, zoals de afwegingen nu met onderwijs en de nieuwe britse variant.
Een voorbeeld is het 'red team', een multidisciplinair onderzoeksgroep. Deze zou dus de maatschappelijke impact ook beter behartigen. Vervolgens komen ze met striktere lockdown maatregelen.
Een onderzoeksteam die andere beleid verzint wat resulteert in andere lockdown scenario's heb ik niet gezien. Geen enkel onderzoeksteam zegt 'doe maar niks', want de maatschappelijke gevolgen zijn niet te overzien.
Peter Spitters 3
Jorg LKPaul te Stroete 2
Brian Brusselman
Paul te StroeteMichiel Hengeveld 1
Paul te StroeteWillem Vermeulen
Paul te StroeteEelke van Ark 3
Paul te StroeteHet kostte trouwens inderdaad veel tijd en energie.
martien brands 1
Eelke van Arkj.a. karman 5
Eelke van ArkWat ik niet begrijp zijn die geagiteerde reacties alsof de uitkomst alleen maar had mogen zijn dat Borger een echte profeet is. Dat is zorgelijk, het lijkt er op dat feitelijk onderzoek ongewenst wordt geacht.
Jan Ooms 10
j.a. karmanEn zo is het. Ik had het niet beter kunnen verwoorden.
Eelke heeft gedegen en grondig onderzoek gedaan. Borger is (meerdere) keren in de gelegenheid gesteld zijn gelijk te bewijzen, maar heeft dat niet kunnen/willen doen en nu is Eelke subjectief, gebiast, etc.
Tedje van Asseldonk, IEZ 9
Eelke van ArkSebastiaan C 1
Paul te StroeteNico Stam
https://www.who.int/news/item/20-01-2021-who-information-notice-for-ivd-users-2020-05
In hoeverre is dat relevant ten aanzien van dit artikel?
Flory Jansen 3
Nico StamDieles Stolk 3
Flory JansenFlory Jansen 3
Dieles StolkDieles Stolk 3
Flory Jansen[Verwijderd]
Nico Stammartien brands 1
[Verwijderd]Eelke van Ark 3
Nico StamIk lees hier niet iets nieuws of iets dat strijdig is met het artikel of de inhoud zou veranderen.
Gerrit Zeilemaker 6
Eelke van ArkRonny Vd Water
Eelke van ArkTon Nuiten 1
Eelke van Ark"Een van de belangrijkste prioriteiten om interventie op het gebied van de volksgezondheid te vergemakkelijken, is betrouwbare laboratoriumdiagnose. Bij acute luchtweginfectie wordt RT-PCR routinematig gebruikt om veroorzakende virussen uit respiratoire secreties te detecteren. We hebben eerder de haalbaarheid aangetoond van de introductie van robuuste detectietechnologie op basis van real-time RT-PCR in laboratoria voor de volksgezondheid tijdens internationale noodsituaties op gezondheidsgebied door coördinatie tussen openbare en academische laboratoria. In al deze situaties waren virusisolaten beschikbaar als het primaire substraat voor het opzetten en controleren van assays en assayprestaties.
In het huidige geval van 2019-nCoV zijn virusisolaten of monsters van geïnfecteerde patiënten tot dusverre niet beschikbaar gekomen voor de internationale volksgezondheidsgemeenschap. We rapporteren hier over het opzetten en valideren van een diagnostische workflow voor 2019-nCoV-screening en specifieke bevestiging, ontworpen in afwezigheid van beschikbare virusisolaten of originele patiëntspecimens. Ontwerp en validatie werden mogelijk gemaakt door de nauwe genetische verwantschap met het 2003 SARS-CoV, en geholpen door het gebruik van synthetische nucleïnezuurtechnologie." Bron: ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6988269 (Onder "Introduction")
Nu zou ik graag willen dat Eelke hier haar commentaar op zou geven.
Eelke van Ark 3
Ton NuitenTon Nuiten 1
Eelke van ArkDan zou ik nog iets willen citeren over de Zwitserse immunoloog Beda Stadler; die had een interview met Ramon Bril, de Nederlandse biochemicus; tegen Bril zei hij het volgende over Covid-19:
"SARS-CoV-2 is een virus van de coronafamilie, waarvan er al veel virussen in omloop zijn. Kruisimmuniteit is écht een factor; dus als je eerder een ander coronavirus hebt gehad, dan herkent het immuunsysteem SARS-CoV-2 wel degelijk!"" Bron: "De Corona Plandemie; zicht op een verborgen speelveld" van Erwin Pasmans (Uitgeverij Aspect) 2020, bladzijde 134)
Dit brengt ons dan tot het volgende: uit wat Stadler zei, blijkt dat zowel Covid-19 als andere coronavirussen toch ook dezelfde kenmerken hebben. Is Covid-19 dan ook echt "geheel nieuw"? Wat zou dan het verschil tussen beide kunnen zijn dat er speciaal voor Covid-19 een speciale PCR-test moest worden ontwikkeld?
Ernst Anepool 3
Nico StamHet doel van een PCR test is om de aanwezigheid van het virus vast te stellen; niet om een diagnose te stellen.
Bovendien: elke test kent false positives en false negatives.
Bij deze test is - terecht - vooral het aantal false negatives geminimaliseerd.
Dieles Stolk 3
Nico StamIn deze blog van viroloog en PCR-expert Ian MacKay, Phd. wordt dit duidelijk uitgelegd:
virologydownunder.com/who-to-new-pcr-users-read-the-damned-manual/
Ronald de Waal
Dat zou wel wat steviger mogen zijn. De technische misverstanden blijven zeker overeind in dit artikel maar ik zou pleiten voor een discussie over de uitgangspunten, zodat mogelijk de partijen ook dichter bij elkaar kunnen komen. Die zouden in de discussie meer centraal moeten staan volgens mij. Het is niet nodig in een inhoudelijk journalistiek stuk om iemand als goed of fout neer te zetten in een artikel. Dat lijkt hier wel het doel, maar het is mijns inziens aan de lezer om de conclusies te trekken.
Tedje van Asseldonk, IEZ 9
Ronald de WaalPepijn van Erp 2
Ronald de WaalMullis heeft later in discussies over hiv/aids wel gesteld dat volgens hem het aantonen van hiv bij aidspatiënten niet betekent dat hiv aids veroorzaakt. Maar het gaat daar om een retrovirus dat zich in het dna nestelt (dat kan SARS-CoV-2 niet), maar sowieso had hij ongelijk.
martien brands 1
Pepijn van ErpPepijn van Erp 2
martien brandsDieles Stolk 3
Ronald de WaalEn kijk het patent van Kary Mullis eens door:
https://www.lens.org/lens/patent/129-024-151-159-997/fulltext
Remko de Haas
Ronald de WaalEn dan de titel ook: vivisectie.....
Wat een niveau.
Misschien omdat Eric Smit café Weltschmerz maar niks vindt en Dhr Borger daar geïnterviewd is?
Nou, heel benieuwd welke volgende geïnterviewde van Café Weltschmerz bij FTM door de mangel moet.
GJ van Broekhoven 9
Remko de HaasAlwin Schoones 1
Dat jullie een aantal andere wetenschappers gesproken hebben die iets anders beweren bewijst dat dan dat wat we hier lezen wel dé waarheid is?
En wat ik ook wel mooi vind Eelke. Je bent heel kritisch op de publicatie van Borger en consorten vanwege de invloed is het kan hebben op het gedrag van mensen. Het zou prettig zijn als je de kritische houding ook de andere kant op had. Naar de wetenschappelijke publicaties op basis van waarvan de samenleving al een jaar gegijzeld wordt. Dat mis ik. Het vooringenomen idee: ik ga die Borger ontkrachten, druipt er voor mijn gevoel van af.
Dat neemt niet weg dat het in weze goed is de retraction paper van Borger inderdaad kritisch tegen het licht te houden.
En je haalt kloptdatwel aan. Als ik even op hun voorpagina kijk is wel duidelijk dat zij ieder kritisch tegengeluid rondom COVID willen bestrijden. Weten jullie zo waar zij hun funding van krijgen?
Maarten Verjans
Alwin SchoonesRinus ten Haaf 3
Maarten VerjansLaat ik beginnen met te stellen dat ik C19 wel als een probleem zie, maar dat ik ook van mening ben dat er vanuit OMT / RIVM/ en politiek zwaar over-gereageerd wordt, zeker op dit moment.
ANGST voor overbelasting van de ziekenhuizen en IC's lijkt te regeren, wat weinig ruimte biedt voor een kritische en blik.
Of de gebruikte PCR test deels vals positieve uitslagen geeft kan en wil ik niet beoordelen. Lijkt me ook niet zo relevant, het gaat immers om de druk op de zorg.
Uit de RIVM cijfers heb ik de volgende analyse gemaakt:
Op dit moment zijn cumulatief 927.110 mensen positief getest.
Daarvan zijn 21.663 mensen opgenomen in een ziekenhuis, dit is 2.3% van de positief getesten. Er zijn 13248 mensen overleden, dit is 1.4% van de positief getesten.
De cijfers voor 1 september 2020, ongeveer de start van het massaal testen:
Cumulatief zijn 71129 mensen positief getest.
Daarvan zijn 12182 mensen opgenomen in een ziekenhuis, dit is 17.1%van de positief getesten.
Er zijn 6230 mensen overleden, dit is 8.8% van de positief getesten.
Dit betekent voor de periode van 1-9-20 tot nu:
Cumulatief zijn855.981 mensen positief getest.
Daarvan zijn 9481 mensen opgenomen in een ziekenhuis, dit is 1.1%van de positief getesten.
Er zijn 6230 mensen overleden, dit is 0.8% van de positief getesten.
Wat ik hierin zeer opmerkelijk vind en wat ik niet of nauwelijks terug hoor in alle discussies en publicaties in media is dat de relatie tussen verspreiding van het virus (aantal positief getesten) en het aantal ziekenhuis opnames kennelijk ergens rond de 1,1% geschat moet worden. De mortaliteit (sterftecijfer) zou ik op basis van deze cijfers ergens rond de 0.8% schatten op dit moment.
Het percentage mensen dat positief getest wordt schommelt rond de 12%. Dit is een indicatie voor de verspreiding van het virus.
Deze feiten rechtvaardigen in mijn ogen zeker geen verdere verzwar
Flory Jansen 3
Rinus ten HaafGerrit Zeilemaker 6
Rinus ten HaafWietze van der Meulen 6
Rinus ten HaafIn 70 jaar tijd is de sterfte in Nederland toegenomen van 7,5 naar 8,9 per 1.000 inwoners (de vermindering van de kindersterfte is nu overigens grotendeels tot stand gekomen op een laag niveau).
https://opendata.cbs.nl/#/CBS/nl/dataset/37979ned/table?ts=1611263222018
In Duitsland zie ik daarentegen weinig verandering.
https://de.statista.com/statistik/daten/studie/1013303/umfrage/sterberate-in-deutschland/
Wel is de sterfte in Duitsland. opmerkelijk, aanzienlijk hoger. Zo rond de 11 per 1.000 inwoners. En dat ook al 70 jaar lang (minimaal 10,1 en maximaal 12,6 maar zonder duidelijke tendens).
De reden daarvan kan ik zo niet achterhalen (opbouw populatie, migratiefactor, andere factoren?).
Wat mij echter niet zou verbazen is dat de 8,9 per 1.000 inwoners de komende decennia aanzienlijk gaat toenemen, bijv. als de babyboomers straks in de kritieke jaren komen en we ook richting die Duitse cijfers gaat kruipen.
Het lijkt daarmee zinvol om, qua beschikbare zorgfaciliteiten, nu daar reeds bij stil te staan. Of het ook voldoende gebeurt? Ik heb zo mijn twijfels......(en dan worden we later opeens weer "overvallen" door nieuwe, plotselinge, zorgproblemen.....l'histoire se repete ????)
René Vd zee
Rinus ten HaafZou me voor kunnen stellen dat er veel meer besmetten zijn dan positief getesten. Zonder klachten laat een verstandig mens zich namelijk niet testen. Dan praten we over de infection fatality rate, die zal lager zijn dan de case fatality rate omdat de groep "besmetten en geen verschijnselen "veel groter is. Vanaf december was er de dwingende uitnodiging om je te laten testen, "je weet maar nooit". Sindsdien lopen de besmettingscijfers op en is er geen verband meer met het aantal ziekenhuisopnames. Daar komt bij dat de PCR test bij geen symptomen blijkbaar ook nog meer vals positief geeft. Gecombineerd met soepele statistiek, namelijk de cijfers niet corrigeren voor het aantal uitgevoerde testen lopen de grafieken op en is de angst vergroot met als gevolg de nieuwe lockdown.
martien brands 1
Maarten VerjansGerrit Zeilemaker 6
martien brandsEn ondertussen beweert Diederik Gommers, gespeend van de meest basale bedrijfseconomische kennis dit: https://twitter.com/JoshSchoen/status/1317080546946785282?fbclid=IwAR0VWkcQEOk3cyZnXGT_HL8vqX4KEzF4wV4-bJdR9Ga4Z1yrRrvs_jAetLQ
Alwin Schoones 1
Gerrit Zeilemakerde haverklap in quarantaine moet omdat de buurman van de neef van zwager van zijn zus wellicht in de buurt is geweest van iemand die wellicht Corona heeft of heeft gehad. Dat geeft de grootste druk op de zorg. Zo zorgen de maatregelen mooi voor een stabiele druk op de zorg.
En daarmee kan de machthebber alle maatregelen eindeloos rechtvaardigen. Geloof me dit gaat nog heel lang duren.
Dieles Stolk 3
Gerrit Zeilemakerhttps://t.co/YsyUgw9e6L
Tim De Heer 4
Dieles StolkIC capaciteit lost niks op, behalve dat je langer kan doormodderen zonder maatregelen te nemen.
Op een gegeven moment raakt je capaciteit toch vol, omdat elke twee weken je aantal zieken verdubbeld. Ik snap deze lijn van redeneren dus niet.
Ricardo Tetteroo 3
Tim De HeerGerrit Zeilemaker 6
Dieles StolkDieles Stolk 3
Gerrit ZeilemakerHet probleem ligt niet bij het aantal bedden, omdat je makkelijk extra bedden en/of apparatuur kunt regelen, maar dit loopt stuk op de "handjes aan het bed."
Uit de arbeidsmarkindicator van ABN AMRO blijkt bijvoorbeeld dat eind juni 2020 liefst 34 procent van alle vacatures voor verpleegkundige onvervulbaar is. Voor sommige specialistische beroepen is dit percentage nog hoger.
https://insights.abnamro.nl/2020/07/een-op-de-vijf-vacatures-in-healthcare-onvervulbaar/
De vacature voor IC-verpleegkundige staat in de top 5 van vacatures met de grootste stijgingen.
https://venticare.nl/kennisbank/tekort-acute-zorgpersoneel-neemt-nog-altijd-toe.html
Tel daar eens bij op, het ziekteverzuim in de Zorgsector: Tussen 2014 en 2019 groeide het verzuimpercentage geleidelijk van 5,5 naar 6,8 (+1,3 procentpunt). Tussen 2019 en 2020 ging het percentage van 6,8 naar 7,9 (+1,1 procentpunt).
https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2020/48/ziekteverzuim-verpleging-verzorging-en-thuiszorg-hoogst-sinds-2010#:~:text=Tussen%202014%20en%202019%20groeide,na%202016%20ook%20steeds%20hoger.
En realiseer je dan: de opleiding tot verpleegkundige duurt vier jaar. Die voor IC-verpleegkundige nog eens twee jaar.
Factor ook nog eens de vergrijzing in: In verhouding wordt de potentiële beroepsbevolking kleiner. Rond 2025 is die bevolking nog maar 60 procent van de totale bevolking. In 2012 waren er nog vier potentieel werkenden op elke oudere, in 2040 is dit afgenomen naar twee potentieel werkenden voor iedere 65-plusser. Dat betekent dat er minder werkenden zijn die de sociale lasten, zoals gezondheidszorg, kunnen dragen. Daardoor stijgt het zorgvolume met ongeveer 4 procent per jaar.
1/2
Dieles Stolk 3
Gerrit Zeilemakerhttps://www.zorgvoorbeter.nl/veranderingen-langdurige-zorg/cijfers-vergrijzing
En om te voorkomen dat de welbekende Wilders-kreet geuit wordt "‘Kabinet heeft de afgelopen jaren 75.000 zorgmedewerkers ontslagen’ Dit wordt in dit artikel in het NRC weerlegd:
https://www.nrc.nl/nieuws/2020/04/08/nrc-checkt-kabinet-heeft-de-afgelopen-jaren-75000-zorgmedewerkers-ontslagen-a3996190
En blijkt ook uit de cijfers: Sind 2019 werken er meer mensen in de Zorgsector dan in 2012 (het laatste ´piekjaar´ qua medewerkers met een baan in de Zorg.
https://azwstatline.cbs.nl/#/AZW/nl/dataset/24062NED/line?dl=362A5&ts=1586261585902
In 2019 is 106,2 miljard euro uitgegeven aan zorg en welzijn, inclusief kinderopvang. Dat is ruim 5 miljard euro (5,2 procent) meer dan in 2018. Sinds 2009 was deze groei niet zo hoog. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe, voorlopige cijfers.
https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2020/24/zorguitgaven-stegen-in-2019-met-5-2-procent#:~:text=11%2D6%2D2020%2000%3A,procent)%20meer%20dan%20in%202018.
Kabinet: investeren in crisis- en toekomstbestendige zorg
https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2020/09/15/kabinet-investeren-in-crisis--en-toekomstbestendige-zorg
Dit rapport stamt uit 2012, maar is nog steeds relevant: "De zorg: hoeveel extra is het ons waard?"
https://www.vasculitis.nl/media/brochures/rapport-de-zorg-hoeveel-extra-is-het-ons-waard.pdf
2/2
Gerrit Zeilemaker 6
Dieles StolkMarco Fredriks 4
Gerrit ZeilemakerRik van Dongen 4
martien brandsInteressante verklaring. Maar ben daarover nog geen andere signalen tegengekomen. Lijkt me ook niet voor de hand liggen op in tijden van schaarste de criteria voor opname te verlagen.
Heeft u bronnen voor uw bewering?
Pepijn van Erp 2
Alwin SchoonesAlwin Schoones 1
Pepijn van ErpAlexander Verdouw 2
Alwin SchoonesPepijn van Erp 2
Alwin SchoonesMichiel Hengeveld 1
Alwin SchoonesAlwin Schoones 1
Michiel HengeveldMaarten Verjans
Robert Jan Ensing
Maarten VerjansIk ben maar een simpele ggz verpleegkundige, en wat ik zie is dat de halve wereld in angst leeft. Dat maakt dat mensen zich verzetten, gezond verstand is niet in angst willen leven. Noem ze wappie of demonstrant, ze komen op voor zichzelf omdat ze de default mode angst niet gaan accepteren.
Demonstranten (ik ook) zijn mensen die opstaan tegen een overheid die geen perspectief bied en alleen maar angst bezigt. Relativeren is uit den boze. De dode en overbevolkte IC’s, en zorginfarct steeds als argument. Dit populisme gaat ons niet bij elkaar brengen. Al is die PCR nog zo goed, de meeste worden niet ziek. In het dagelijks leven hebben de meeste geen hinder van Corona, tot de tv aangaat. We proberen tot op de detailniveau ons gelijk te bewijzen maar het blijft discussiëren. Alle berichten over andere behandelmethode zoals ivermectine, HCQ + zink. Maak mooie tv programma’s met mensen die daar in geloven (wappies) en laat gewoon zien wat wel niet werkt. Schokkende tv of misschien wel hoopgevend beide hebben een gunstig effect.
Probeer dingen, laat jongeren naar de disco gaan met de afspraak om zich hierna 2 weken strikt de maatregelen in acht te nemen tov kwetsbare mensen. Geef ze een app of een tracker, vinden ze prima
Laat proefballonetjes op, groot/klein maakt niet uit. Laat zien als politiek en wetenschap dat je er voor iedereen bent. Zoeken naar wat kan, dan kweek je vertrouwen bij iedereen en zijn er ook geen Borgers, honden of engelen meer.
Tim De Heer 4
Robert Jan EnsingTheo de Goede 1
Robert Jan EnsingDe diepere technische kant begrijp ik ook niet. Wat te begrijpen is dat het aantal cycli max.30 mag zijn alles daarboven is vals positief (Fauci). In Nederland 35-45 daarom de vele 'positieve' resultaten. Je test op drie genen, alle drie positief dan is de test ook werkelijk positief. In Nederland op 1 gen dus weet je niets. Er zijn geen consistente en gevalideerde protocollen gelijk voor alle laboratoria. De uitvinder heeft gezegd dat de PCR test niet geschikt is voor het diagnosticeren van virussen. Conclusie een volkomen onbetrouwbare test.
Bram van de Langenberg 1
Het is best relevant dat als basis voor deze maatregelen een test wordt gebruikt waarvan als een paal boven water staat dat niet alle positief geteste mensen ook besmettelijk zijn. En dan maakt het weldegelijk uit of het aantal fout-positieven een kwart, de helft of misschien wel meer is.
Tedje van Asseldonk, IEZ 9
Arjan van Muyen 3
Jammer dat de hoofdreden voor het wantrouwen hier niet wordt benoemd: Het complete gebrek aan openheid (tav details) van digenen aan het wetenschappelijk roer: Koopmans el al, en Rivm.
Deze review werd publiekelijk hooghartig weggelachen, en zo'n reactie komt niet goed over. Burgers met kritiek worden meteen als komplotter gelabelt, maar collega experts worden eerst uitgelachen. De bevolking wordt zo onderworpen aan de gevolgen van een test welke niet in de openbaarheid mag worden gevalideerd.
Alle twijfel had al lang opgehelderd kunnen zijn als GGD een paar studenten had ingehuurd die de positief getesten 2 weken na de test hadden gebeld met de vraag: Hoe is het met U? bent u daadwerkelijk ziek geworden? Resultaten optekenen en communiceren. Zoiets snapt iedereen, dus dat neemt veel twijfel weg. Dit is wel getipt maar niet gebeurd.
De media draagt enorm bij aan aan het wantrouwen, door maar over besmettingen en patienten de blijven toeteren, in plaats van positief getesten. Rivm deed dit het eerste halfjaar ook op het dashboard, maar is hier gelukkig mee gestopt. In de kamer is de term besmetting nog wel in zwang.
De term besmetting is problematisch want 'besmet' suggereert 'besmetttelijk', en als de angst heerst is een suggestie genoeg om deze verder aan te wakkeren. Dat dit type communicatie ondanks de kritiek maar doordendert, en overheid noch Rivm hier kritiek op uiten is kwalijk.
Als verklaring zie ik dat de overheid belang heeft bij een angstcultuur. Het helpt (en is volgens gedragspsychologen zelfs noodzakelijk) om mensen tot gedragsverandering te laten komen.
De eenrichtingscommunicatie over pcr én over testresultaten draagt bij aan de angstcultuur, en daarmee aan het wantrouwen. Maar er is een grens aan wat mensen bereid zijn te incasseren. Zo vermindert het draagvlak, en dit dient de samenleving absoluut niet.
Tedje van Asseldonk, IEZ 9
Arjan van MuyenElleke Krijger
Arjan van MuyenArjan van Muyen 3
Elleke KrijgerKijk deze blackbox voor een schokkend accurate vergelijking tussen corona en de mexicaanse griep: https://www.youtube.com/watch?v=dV038djspAM
Hans van Swoll 5
Arjan van MuyenTedje van Asseldonk, IEZ 9
Arjan van MuyenArjan van Muyen 3
Tedje van Asseldonk, IEZHans van Swoll 5
Arjan van MuyenDieles Stolk 3
Arjan van MuyenSommige laboratoria gebruiken om te bepalen of de PCR-test positief of negatief is een Ct afkapwaarde of andere afkapwaarde voor methoden waarbij geen Ct-waarde wordt gegenereerd. Andere laboratoria gebruiken geen afkapwaarde, maar beoordelen amplificatiecurves van het genetisch materiaal van het virus of een combinatie van beiden gebruiken. De keuze voor methode van beoordelen van een PCR- test wordt per laboratorium onderbouwd in de eigen validatie en gebruikte testalgoritmen of vastgelegd in de ‘Instructions for use’ (IFU) van de gebruikte commerciële kit. Daarom verschillen de beoordelingsmethoden tussen laboratoria en gebruikte testen en kan er geen generiek specifieke richtlijn voor gegeven worden.
Arjan van Muyen 3
Dieles StolkDieles Stolk 3
Arjan van MuyenMaar er staan nu een hoop comments onder, dus creëert wat 'ruis' denk ik.
Siger Smit
Tim De Heer 4
Siger SmitZoals hij zegt:
'Stel als voorbeeld eens dat we iedereen in Nederland zouden willen testen en die mensen met een positieve uitslag in quarantaine zouden zetten?'
Dit soort stellingen vertroebelen de hele discussie.
In Nederland werd vooral in het begin alleen getest wanneer je klachten hebt (en tegenwoordig als je in contact bent geweest). Dit maakt de test dus vele malen nauwkeuriger omdat je niet met een steekproef bezig bent.
Daarnaast wordt er gekeken hoeveel procent positief test en wordt dit bijgehouden, wordt er gekeken naar rioolwater en wordt er contactonderzoek gedaan.
Het is dus zeker niet zo dat je blind deze test kan geloven om een hele populatie te screenen (dan zou je dubbel moeten testen bijvoorbeeld) of andere maatregelen moeten nemen.
Age Miedema 1
Men gaat altijd op zoek naar medestanders ,die ook tegen zijn , in de hoop veel volgers te krijgen . Dat kan werken bij het oprichten van een politieke partij met het verdienmodel wat daar bij hoort .In ieder geval veel aandacht .
Mooi voorbeeld is Baudet die bij de boerenprotesten mee gaat schreeuwen ,terwijl hij geen enkele binding heeft met het boerenbedrijf . Maar het levert publiciteit en stemmen op
Door zijn “wetenschappelijke “ benadering is dhr Borger een prachtig vehikel voor dhr Engel
die op dezelfde manier te werk gaat als Baudet . Die maakt gebruik van dezelfde demagogie Eigenlijk zijn het oplichters die er kwakzalverpraktijken op na houden . Ze zorgen er er dit geval voor dat er mensen zijn die zich niet aan de richtlijnen houden , met nog meer besmettingen en doden tot gevolg .
Gonneke 1
Age Miedemamartien brands 1
Age Miedemadat houdt dus in dat je alleen een uitspraak kunt doen over het effect van het niet je houden aan de maatregelen door een grondig onderzoek te doen via contact-tracing. dan zou je de BV Nederland moeten ombouwen tot een laboratorium waarin het percentage van overtreders gecorreleerd kan worden aan locale pieken van besmettingen. ook dat lijkt niet haalbaar tenzij iedereen bereid is daaraan mee te werken, door het opgeven van de persoonlijke autonomie. kiezen we daarvoor? het is hier geen china, singapore of hongkong.
democratie is een werkwoord, dat moet je dagelijks vormgeven. als je dat niet beseft valt een kabinet...
of anders: "het volk dat voor tirannen zwicht, dan dooft het licht" - van Randwijk. op het Wetering plantsoen, Amsterdam
Tim De Heer 4
martien brandsTon Nuiten 1
Age Miedema(2: Thierry Baudet, "die met zijn Leidse studieachtergrond te hooi en te gras shopt uit geschiedenisboeken om zijn argumenten kracht bij te zetten." (Dat is echter wat anders dan alleen met aannames en geruchten over dhr. Engel & Baudet te komen zoals u hier doet).
(3: "Men gaat altijd op zoek naar medestanders, die ook tegen zijn, in de hoop veel volgers te krijgen." (Dit is eigenlijk een soort van "vaste wet." Er is nl. nog nooit een politieke partij geweest die op zoek was naar tegenstanders om er meer volgers bij te krijgen; en dit is natuurlijk ook van toepassing op Borger & Baudet).
(4: Baudet die met de boerenprotesten mee gaat schreeuwen zonder binding met het boerenbedrijf te hebben voor publiciteit en stemmen. (Ook zonder er een binding mee te hebben, kun je er toch je medeleven mee tonen).
(5: "Eigenlijk zijn het oplichters die er kwakzalverspraktijken op nahouden." (Daarvoor moeten we er eerder bij de farmaceuten zelf voor zijn: ftm/artikelen/dodelijke-medicijnen-en-georganiseerde-misdaad-gotzches-ontnuchterende-ontmaskering-van-big-pharma/
(6: Met mensen die zich niet langer aan de regels houden met meer besmettingen & doden als gevolg. (Die regels (zoals het dragen van mondkapjes) hebben nl. een negatief effect op de gezondheid & veroorzaken angst & stress: skipr.nl/coronamaatregelen-overheid-slecht-voor-gezondheid-nederland/ (zie ook punt 1). Over wie het in dat artikel gaat, kunt u zelf lezen. Maar later draaide hij zich wat die mondkapjes betreft, hierbij als een blad aan een boom (die als het ware door een zware wind heen en weer bewogen wordt), om!
Henrik Kroon 2
Rinus ten Haaf 3
Henrik KroonLaten we ons niet te veel leiden door al dan niet aangeprate angst?
En waar zijn we dan bang voor: om dood te gaan voor we 100 en dement zijn? Of dat de "medische maakbaarheid" ook een illusie blijkt te zijn in sommige gevallen?
Michiel Hengeveld 1
Rinus ten HaafRinus ten Haaf 3
Michiel HengeveldMaar ik mis ook "out of the (medische wereld) box denken" bij het zoeken naar extra capaciteit, ook om de reguliere zorg te ontlasten.
Dinie Davids 1
Rinus ten Haaf- angst/stress
- te weinig afleiding
- te weinig beweging
?
Tedje van Asseldonk, IEZ 9
Dinie DavidsAlwin Schoones 1
Rinus ten HaafU papegaait hier gewoon het kulverhaal van het kabinet na.
Jan Ooms 10
Alwin SchoonesPAM Le Nez 4
Jan OomsHet lijkt steeds op een dooddoener, wat aantoont, dat het dan behoorlijk schort aan nog plausibele tegenargumenten.
Jan Ooms 10
PAM Le NezPAM Le Nez 4
Jan OomsJan Ooms 10
PAM Le NezFlory Jansen 3
Michiel HengeveldTim De Heer 4
Flory JansenHoe dan? Welk scenario zie jij dan voor ogen?
Jongens, gewoon lekker naar de kroeg en naar het café, de zorg heeft er 170 miljard bij gekregen, dus die lossen het wel op. Oh ja en lekker oma knuffelen vanavond.
Gonneke 1
Henrik Kroonmartien brands 1
Henrik KroonTim De Heer 4
Henrik KroonIk heb deze discussie hier al vaker gevoerd, maar een wereld waarin we de effecten van het virus als samenleving en overheid negeren, die bestaat niet.
Gaan mensen echt naar school, naar de bios, lekker een avondje dansen als de ic's vol liggen en er geen ziekenhuis capaciteit is?
De pijn die de economie nu voelt zou dan op een andere manier gevoeld zijn doordat het gedrag van mensen veranderd. Dat gedrag is niet zomaar te voorspellen.
Hetty Litjens 6
In tijden van crisis willen dit soort apocalyptische figuren altijd het podium beklimmen. We moeten ze mijden als de pest, want hun gedachtengoed is ook een soort psychologisch virus dat zich wijd wil verspreiden met alle gevaarlijke gevolgen vandien. Het zou me niet verbazen als Borger in de pandemie de apocalypse ziet aankomen.
We moeten ons wel realiseren dat het enige houvast dat we hebben de wetenschap is. De Bijbel en alle andere religieuze werken zijn op hun best niet meer dan fraaie fictie met goede bedoelingen, fictie geschreven door mensen. Als we die geschriften als basis nemen dan komen we nergens.
Ik ga Fairyland van Paul McCauley lezen, over psychoactieve virussen en wonderlijke ontwikkelingen. Science fiction. Fictie dus. Mensen zouden meer moeten lezen in plaats van hun fantasmen te projecteren op de werkelijk bestaande wereld.
Elsje Berkenbosch 2
Hetty LitjensGerrit Zeilemaker 6
Elsje BerkenboschIn het gebied van Turkije waren weer Sufi-geleerden die door redeneren tot de concluie kwamen dat Allah niet bestond en daarvoor na weigering van herroeping werden terechtgesteld. Zo dom om te veronderstellen dat gelovigen, of mensen die op het ene vlak niet aan de evolutie willen dan ook op het andere vlak dom zijn!
Ernst Anepool 3
Gerrit ZeilemakerGerrit Zeilemaker 6
Ernst AnepoolErnst Anepool 3
Elsje BerkenboschGerrit Zeilemaker 6
Ernst AnepoolDieles Stolk 3
Elsje BerkenboschGerrit Zeilemaker 6
Hetty LitjensTon Nuiten 1
Hetty LitjensAnton A.
Zelf vind ik dit een bijzonder artikel, gelet op wat FTM (en ook deze auteur) normaal biedt. Wat is dit FTM? Moeten we niet eerst even afwachten wat er uit de reactie op de retraction paper komt alvorens als relatieve leek (wat de auteur volgens mij is) een factcheck binnen een buitengewoon complex debat uit te voeren? Het is in die zin ook een onbescheiden en aanmatigend artikel. Los nog van eventuele vooringenomenheid en subtiele ad hominem argumenten.
Als de kritiek op Borger c.s. is dat zij op basis van hun claims hele bevolkingsgroepen mobiliseren, terwijl ook hun gelijk nog moet blijken, dan lijkt me dat legitiem. Waar wetenschappelijke claims verabsoluteerd worden moeten we oppassen. Dit laatste lijkt overigens zowel aan de kant van Borger als aan de kant van Koopmans c.s. te gebeuren.
Wat ik dus gepaster had gevonden is dat FTM vraagtekens plaatst bij de verabsolutering van een wetenschappelijk perspectief op basis waarvan bevolkingsgroepen worden gemobiliseerd én een hele samenleving op slot wordt gegooid.
NB. dit is geen pleidooi voor het gelijk van Borger - geen idee of hij gelijk heeft - maar voor een open debat en een erkenning van wat wetenschap in essentie is: tastenderwijs zoeken naar iets van een antwoord in de bescheidenheid dat ons kennen beperkt is. Die bescheidenheid is in het huidige debat, maar ook in dit artikel, ver te zoeken. En dat baart toch zorgen.
Henk De Pater 1
Anton A.Albert Einstein, uit "Het Doel van het Menselijk bestaan", 1943.
[Verwijderd]
Henk De PaterTedje van Asseldonk, IEZ 9
[Verwijderd]Alexander Verdouw 2
Anton A.Ik zou daar nog aan willen toevoegen dat het feit dat Pepijn van Erp bijdraagt aan het artikel ik dat niet bevorderlijk vind voor de neutraliteit in deze: Pepijn en Pieter hebben al veelvuldig met elkaar ‘gediscussieerd’ op Twitter: en dat vind ik dan toch weer van een andere orde dan van Borger vs Koopmans: ook die ‘troffen’ elkaar aldaar. Wat op Twitter ook overigens plaatsvond, is dat Koopmans Van Erp en/of cs. aanhaalt als goede bronnen/praatjes-/draadjesmakers. Ik krijg daar een vreemde ‘kliekgedachte’ bij, vrij naar Omtzigts opmerking in een naar ik maar even aanneem andere context.
Maar: inhoudelijke reactie op retraction paper door Eurosurveillance is wel het belangrijkst nu in deze kwestie: meest recente die ik via Borger op Twitter zag, waren die van 11/1 en 18/1 jl., maar deze waren nog niet inhoudelijk, tot ergernis van Ik meen 1 van de schrijvers van de paper.
Gezondheid voorop, liefst zo harmonieus mogelijk.
Marieke Reintsema
Anton A.....vraagtekens bij de verabsolutering van wetenschappelijke hypothesen - en, uitgaan van financiele bronnen om die vraagtekens te kaderen. Ben niet voor niets lid van 'Follow The Money".
[Verwijderd]
Als artsen, wetenschappers en politici in een bed liggen gaat er beleidsmatig nogal eens wat mis. Het niet kennen of het hardnekkig ontkennen van de geschiedenis lijkt ook hier en nu aan de hand zoals beschreven door 'de beste neuroloog van Nederland' Jan Bonte.
https://www.janbhommel.com/post/vaccins-tegen-het-sars-cov-2-virus-deel-2
https://www.janbhommel.com/post/vaccins-tegen-het-sars-cov-2-virus-deel-3
Mijn conclusie... de PCR covid test zoals nu toegepast en ingevoerd is uitstekend om de angst onder de bevolking te detecteren en om macht te misbruiken. Helaas zal het machtsmisbruik waarschijnlijk nog aanhouden zolang de R in de maand is of tot dat het PCR testbeleid naar de nieuwe WHO norm zal zijn aangepast.
Michiel Hengeveld 1
[Verwijderd]Hans Konstapel 1
Michiel Hengeveld[Verwijderd]
Michiel Hengeveldmartien brands 1
[Verwijderd]Tedje van Asseldonk, IEZ 9
Michiel HengeveldFriso Bergsma
[Verwijderd]Ik mis wel heel erg dat de redactie van het blad Eurosurvailance voor een deel bestaat uit mensen als Drosten en Koopmans. In dat licht is het niet heel vreemd dat er een positieve review volgde. Waarom publicatie niet is gedaan bij naar verwachting meer onafhankelijke bladen als de Lancet of BMJ wordt nergens ter discussie gesteld.
Verder wordt er wel veel aandacht besteedt aan de mogelijk twijfelachtige wetenschappelijke kanten van Borger maar volkomen onbelicht blijft dat er ook nog wel wat kanttekeningen te zetten zijn bij het wetenschappelijke gehalte van bijv Drosten, Koopmans en Osterhaus in relatie tot hun voorspellingen. Zij hebben eerder een rol gespeeld in het Mexicaanse griep debacle en in het begin van de huidige crisis legde Drosten nog te verwachten sterftecijfers op tafel die kant nog wal bleken te raken.
Iets buiten de marge van dit artikel, maar wel van belang in de crisis die het gevolg is van het op de PCR gebaseerde beleid, is dan ook nog het feit dat de belasting van de zorg veel te maken heeft met politieke keuzes uit het verleden. Dat zie je in het recente verleden (geen alles op alles beleid de 2e golf, die al in april werd voorzien, met zorg te weerstaan, maar bijna alleen de aandacht op een niet werkzame app en een dubieus vaccin) maar ook in het verdere verleden waarin wel aandacht was voor het betaalbaar houden van de pensioenen maar niet het opschalen van de zorg voor een vergrijzende samenleving. De geclaimde oversterfte wordt nergens groots in perspectief van de vergrijzing gezet. De sterfte speelt voornamelijk bij de groep die het meeste toeneemt in de demografische ontwikkeling. Die mensen moeten eens de overgang maken en wat dan de oorzaak is is dan toch maar van secundair belang. De griep doet het dit jaar niet dus dan is een ander.
Alexander Verdouw 2
Friso BergsmaAlexander Verdouw 2
[Verwijderd]Voor de rest van jouw commentaar ben ik benieuwd of dit inderdaad aan de hand is, daarvoor ben ik echt enorm benieuwd wat Fuellmich cs. wereldwijd voor elkaar gaan krijgen:
http://enformtk.u-aizu.ac.jp/howard/fuellmich/
Alwin Schoones 1
Alexander VerdouwAlexander Verdouw 2
Alwin SchoonesPAM Le Nez 4
[Verwijderd]
PAM Le NezJan Ooms 10
PAM Le NezPAM Le Nez 4
Jan OomsTheo van Beuningen 4
De 'luizen in de pels' maar niet te snel afbranden dan.
Maar wat wil men eigenlijk met dat massaal testen?
Als mensen zo ziek zijn dat behandeling nodig is, is testen overduidelijk zinvol. En als er geen lockdown is, is weten of je positief bent, en in 'quarantaine' moet, ook zinvol. Maar als iedereen al min of meer huisarrest heeft heb je er weinig aan. En vandaag negatief zijn voorkomt helaas niet dat je morgen besmet kunt zijn, dus, mn voor een betere gemoedsrust, veel vaker testen?
Aantal besmettingen/R-waarde als basis voor denken en doen schiet trouwens ook niet op.
Gonneke 1
Dit is in korte tijd de tweede of derde keer dat er meer aan een soort fact checking wordt gedaan dan zoeken naar geldstromen.
In deze hele C-toestand en de specialisatie van de auteur zie ik zeer vele mogelijkheden om naar geldstromen en dergelijke op zoek te gaan in plaats van aan critici-bashing te doen.
Niet dat ik ik het met de besprokene helemaal of deels eens ben, maar ik verwacht ander soort onderzoek van FTM.
Walter van Dijk 3
GonnekeGerrit Zeilemaker 6
GonnekeAlexander Verdouw 2
GonnekeJohn Koopman 1
GonnekeHoezo verdedigt FTM een review, acceptatie en publish proces van 48 uur in een journal waar Drosten zelf senior editor is? Dat is echt een belachelijk time frame voor welk paper dan ook. Daarnaast hebben Drosten en co-auteurs de eerste paar maanden hun 'conflicts of interest' met Tip-Molbiol verzwegen. Dus juist daar druipen de belangen verstrengelingen en potentiele geldstromen vanaf. Directe betrokkenheid en gewin bij pcr-tests verkoop.
Het zou FTM passen om juist dat uit te diepen. Dit alles lijkt echter een herhaling van zetten te zijn van eerdere berichten van Koopmans (co-auteur) en Van Erp en ik vraag me af hoeveel van dit stuk ingefluisterd is.
En over de wetenschap erachter: een retraction paper dient te worden beantwoord in het journal zelf, niet in kranten of websites.
HH Manders 4
Het probleem was volgens hun niet zozeer vals-positieven, maar vooral vals-negatieven (inclusief negatieve uitslagen voor patiënten die bij hun met Covid in het ziekenhuis lagen).
Zij kwamen op een veel lager betrouwbaarheidspercentage uit dan de 95% of zo waar mee wordt geschermd.
Pepijn van Erp 2
HH MandersHH Manders 4
Pepijn van ErpStein Engelen 2
https://www.who.int/news/item/20-01-2021-who-information-notice-for-ivd-users-2020-05#%2EYAk6St8l1vo%2Etwitter
Mijn kennis is beperkt alleen het feit dat onnodige quarantaine voor een virus als gegeven wordt genormaliseerd geeft ruis en onduidelijkheid. Wel ironisch dat linked in en twitter censureerd en wel als referentie wordt gebruikt.
Wel een goed artikel wat meer inzicht geeft al is het dilemma veel groter. Ik vind de pro en contra kant wel te zwart wit net als wappies en schapen.
Dieles Stolk 3
Stein EngelenStein Engelen 2
Dieles StolkDieles Stolk 3
Stein EngelenStein Engelen 2
Dieles StolkPepijn van Erp 2
Stein EngelenDat die test ook SARS-CoV-1 detecteert was juist heel handig, daardoor konden labs aan het begin van de SARS-CoV-2 pandemie samples met dat oudere virus gebruiken als positieve controle in de test. Het nieuwe virus was toen nog niet voorhanden.
Stein Engelen 2
Pepijn van ErpPepijn van Erp 2
Stein EngelenGerrit Zeilemaker 6
Dieles StolkGigi Bakker 3
Paul Brinkkemper 2
De WHO heeft nu, in lijn met de kritiek van Borger, hun adviezen bijgesteld dat er met de veel gebruikte PCR methode risico bestaat op false positieven en dat een positieve PCR test het best opnieuw klinisch getest moet worden om het zeker te weten of de persoon Covid heeft. zie:
https://www.who.int/news/item/14-12-2020-who-information-notice-for-ivd-users
Zit de WHO nu in het complot samen met deze "creationistische twijfelzaaier"? En gaat de auteur van dit artikel ook de WHO factchecken?
Pepijn van Erp 2
Paul Brinkkempermartien brands 1
Pepijn van ErpPepijn van Erp 2
martien brandsGerrit Zeilemaker 6
Pepijn van ErpPepijn van Erp 2
Gerrit ZeilemakerGerrit Zeilemaker 6
Pepijn van ErpAlexander Verdouw 2
Pepijn van ErpEn aangezien jij als bijdrager aan het stuk nu in de commentaren, welke ik als het verlengde zie van ‘het’ stuk, zeker als je daarin bijdrager bent, dit hier zo vermeld, is het nu toch aan de orde gekomen.
Alexander Verdouw 2
martien brandsZie mijn commentaar ook elders: ik vind dit echt de betrouwbaarheid qua neutraliteit van dit artikel ondermijnen.
Ook ik dacht direct bij de start van het artikel waarom nou gelijk dat
‘creationisme’ vermelden, maar ach, maar zo alles samenkomend vind ik dit niet wenselijk.
John Koopman 1
martien brandsGerrit Zeilemaker 6
Pepijn van ErpArvid Buit 1
Elsje Berkenbosch 2
Arvid BuitArvid Buit 1
Elsje BerkenboschEelke van Ark 3
Arvid BuitTrouwens, de reden om Borgers creationisme te benoemen is dat hij daar zijn dagelijks werk van heeft gemaakt bij Wort&Wissen - dat is zijn baan als wetenschapper tegenwoordig en daarmee is het relevant. Het is ook niet zomaar een Christelijke stichting die toevallig wetenschap bedrijft, creationisme is de kern. Over biologie bijvoorbeeld zeggen ze: 'In de biologie doen we kritisch onderzoek naar naturalistische hypothesen en werken we aan alternatieven die verwijzen naar het creatieve werk van God.'
https://www.wort-und-wissen.org/wort-und-wissen/die-studiengemeinschaft/
Arvid Buit 1
Eelke van ArkEelke van Ark 3
Arvid BuitBorger is corresponderend auteur en deed ook daadwerkelijk het werk van schrijven en researchen. Jan Bonte was volgens de verantwoording alleen proeflezer. Daarmee is Borger ook het logische aanspreekpunt.
Ik vind het trouwens bij een politicus best relevant dat die gereformeerd is als hij zijn politiek ook vanuit dat uitgangspunt voert: dat wil ik als kiezer weten. Als van der Staaij banketbakker was geweest had het er niet toe gedaan.
Arvid Buit 1
Eelke van ArkJohn Koopman 1
Eelke van ArkHamvraag blijft: Waarom denkt FTM het werk van Eurosurveillance te moeten doen?
GJ van Broekhoven 9
Elsje BerkenboschJan Sc
??
Dieles Stolk 3
Jan ScIn ieder geval, wat ze daar publiceren is een behoorlijke verdraaiing van het volgende bericht van de WHO:
https://www.who.int/news/item/20-01-2021-who-information-notice-for-ivd-users-2020-05
Flory Jansen 3
Pepijn van Erp 2
Flory JansenWillem Leushuis 1
Gerrit Zeilemaker 6
Hiermee valt de bodem onder het corona-beleid en de onzinnige autoritaire maatregelen!
Voor dit land is echt een psychiater nodig en kan ik iedereen dit artikel aanraden: https://www.dewereldmorgen.be/community/mattias-desmet-professor-klinische-psychologie-coronamaatregelen-onthullen-totalitaire-trekken/
Pepijn van Erp 2
Gerrit ZeilemakerGerrit Zeilemaker 6
Pepijn van ErpAngelique Elens
Gerrit ZeilemakerBob Schat 3
Pepijn van ErpEr wordt nu voor het eerst gemeten, had men een vergelijkbare test uitgerold bij een "gewone" griep of verkoudheidsgolf dan had er eerst wat kennis kunnen worden opgedaan en hadden we geweten wat de metingen nu eigenlijk betekenen. Nu weten we dat niet en reageren vanuit een angstpsychose (en met een volledige onderschatting van de gevolgen van de maatregelen voor de samenleving).
Walt van den Berg
Gerrit ZeilemakerEric Peters
Remko de Haas
Eric PetersJan Ooms 10
Eric PetersWillem Hekman
Seth van der Dussen
Remko de Haas
Voor mij als 'leek' en abonnee is het lastig te begrijpen wat er klopt en niet klopt, en uw artikel draagt hier niet aan bij. Gezien de reacties van de heren P.Borger en J. hommel was het verstandiger geweest eerst om tafel te zitten met hen, lijkt mij.
Maar ondertussen heeft u op Twitter het al heel groots neergezet en stemming gekweekt wat niet bijdraagt.
GJ van Broekhoven 9
Remko de HaasAngelique Elens
https://www.who.int/news/item/20-01-2021-who-information-notice-for-ivd-users-2020-05#.YAk6St8l1vo.twitter
essentie:WHO guidance Diagnostic testing for SARS-CoV-2 states that careful interpretation of weak positive results is needed (1). The cycle threshold (Ct) needed to detect virus is inversely proportional to the patient’s viral load. Where test results do not correspond with the clinical presentation, a new specimen should be taken and retested using the same or different NAT technology.
WHO reminds IVD users that disease prevalence alters the predictive value of test results; as disease prevalence decreases, the risk of false positive increases (2). This means that the probability that a person who has a positive result (SARS-CoV-2 detected) is truly infected with SARS-CoV-2 decreases as prevalence decreases, irrespective of the claimed specificity.
Most PCR assays are indicated as an aid for diagnosis, therefore, health care providers must consider any result in combination with timing of sampling, specimen type, assay specifics, clinical observations, patient history, confirmed status of any contacts, and epidemiological information.
Betekend dat het advies is om t aantal cycli te verminderen ivm met vals positieve PCR test.
Jammer dat er nu weer voorbij gegaan wordt aan n open debat
Eveline Bernard 6
Angelique ElensNee dat betekent het niet!
Zie de reacties van Pepijn van Erp en Dieles Stolk, hierboven.
𝕎𝕚𝕝𝕝𝕖𝕞 𝕧𝕒𝕟 ℤ𝕒𝕟𝕥𝕖𝕟
One year of destroyed economies, social isolation & deep social splits calls for an anniversary ⬇️thread ⬇️ to celebrate the RT-qPCR manuscript by Christian Drosten (@c_drosten) & Victor Corman (@vmcorman), submitted on 21st Jan 2020 to @Eurosurveillanc. #UnbiasedScience
https://t.co/DVbWw1U04q
https://twitter.com/goddeketal/status/1352238574389891072?s=19
Bob Schrage 1
𝕎𝕚𝕝𝕝𝕖𝕞 𝕧𝕒𝕟 ℤ𝕒𝕟𝕥𝕖𝕟Dan het artikel zelf. Ik begrijp niet hoe het bedrijven van objectieve wetenschap, en juist nog wel moleculaire biologie, te verenigen is met het aanhangen van creatonisme. Dan moet er een merkwaardige kronkel in je brein zitten, en acht ik je onbetrouwbaar als wetenschapper. Maar, zoals meerdere schrijvers al opmerkten, dat mag geen uitgangspunt zijn bij de beoordeling van zijn werk. Dat dien je op feiten te baseren. Er is veel materiaal aangevoerd, en nog is het niet duidelijk. Het is dan ook een complex onderwerp, waarvoor veel inspanning. moeite en kennis nodig is om te doorgronden. Van mijn kant wil ik nog wel opmerken dat een positieve PCR-test niet de aanwezigheid van virionen (compleet virusdeeltje) aantoont, maar slechts de aanwezigheid van stukjes RNA. Het RNA hoeft dus niet helemaal intact te zijn. Het is ook geen bewijs dat je ziek bent. De deeltjes zijn afbraakproducten die het lichaam heeft geproduceerd. Het kan dus zijn dat je het virus hebt binnen gekregen, maar dat je immuun systeem het direct te grazen heeft genomen. Dus geen bewijs van besmetting, maar anderzijds kan het natuurlijk best zijn dat er in je cellen nog virussen actief zijn. Je hoeft hiervan niet ziek te worden, maar je kan wel een bron van verspreiding zijn.
Kai Tchong 2
Bob SchrageNiet vreemd dus dat we eerst begrepen dat er sprake was van exponentiele stijging voorafgaand en tijdens de eerste lockdown. Wel vreemd dus dat we nu met dezelfde gespannenheid luisteren naar lichte stijgingen en lichte dalingen terwijl er veel meer mensen op straat en op hun werk zijn.
Bewijs niet dat je gekkies kan debunken FTM. Bewijs eens dat van Dissel gelijk heeft want van hem heb ik al maanden geen onderbouwing gehoord.
Om het in je eigen woorden te zeggen: omdat het een grote impact heeft op ons dagelijkse leven.
Martien van Dongen 4
Bob SchrageKai Tchong 2
Hans van Swoll 5
Moet zeggen dat ik sommige commentaren interessanter vind dan het artikel. Daar moet ik bij zeggen dat ik geen fan ben van mevrouw Van Ark en dit artikel helpt die opvatting niet verbeteren. Laat ik er ook meteen bij zeggen dat ik de bekritiseerde figuur niet ken, noch dat ik ooit iets van hem gelezen of geluisterd heb. Ik begrijp dat de bekritiseerde van mening is dat de PCR-test onbetrouwbaar is. Onbetrouwbaar in de zin dat het helemaal niet gezegd is dat als je positief test dat je dan Covid-19 onder de leden hebt. Of je als positieve besmetting kan overdragen schijnt geen mens te weten, doch de overheid/RIVM neemt dat wel voetstoots aan. Of je als positieve ziek gaat worden? Hoogstwaarschijnlijk niiet want duizend positieven geven slechts een paar slachtoffers op een IC. Het is niet precies die getallen, maar wel zo'n soort verhouding. Heb geen zin om het exact uit te zoeken. Niettemin weet in zo'n geval de bevolking het hartstikke zeker: als je positief test is Leiden in last want ga je dood. Dus zit iedereen braaf thuis, loopt iedereen met zo'n onverstaanbaar mondkapje, moet iedere volwassene op een tijd thuis zijn die sinds de lagere school niet meer van toepassing was. Allemaal om een al zeer levenloos virus 'te bestrijden'.
verder bij vervolg-1
Hans van Swoll 5
Wat is dan wel de reden dat de overheid zo maniakaal vasthoudt aan die PCR-test. Wel, dat mis ik volledig in het artikel, maar ook in alle commentaren. De zin van de test kan ik uitsluitend verklaren met de omstandigheid dat als je Covid-19 onder de leden hebt je dan in ieder geval positief test. Het is waarschijnlijk net zoiets zoals Japanners op tonijn vissen: gewoon een anderhalf km lang sleepnet door de zee trekken dan heb je in ieder geval die paar tonijnen te pakken, dat je ook nog een paar duizend andere vissen een zinloze dood in jaagt zal je worst wezen. Rutte/De Jonge spelen Japanse tonijnvisser bij de jacht op Covid-dragers. Meer is het niet. Laten we wel wezen, waarschijnlijk is er ook niets anders. Als je overheid bent, dan wil je zekerheid. Met die PCR-test heb je in ieder geval de zekerheid dat je die paar Covid-dragers er tussenuit haalt. Dat er ook een paar duizend andere de dupe zijn, zal je worst wezen, zolang de bevolking niet in opstand komt.
Sommige bijdragen hebben het over de teleurstellende rol van FTM in algemene zin. Ondanks alle mooie statements is FTM gewoon een verdienmodel voor de oprichters en medewerkers. Elke tweede dag tijdrovende onderzoekjournalistiek publiceren is natuurlijk onmogelijk. Je klanten een week of tien dagen laten wachten op de volgende casus gaat ook niet. Dus je doet een beetje een mix. Wat artikelen niveau zaterdagbijlage, zoals dit en vele anderen hieraan voorafgaand. Afgewisseld met wat stukken niveau De Correspondent, die noem je Opinie, of niveau Blendle, zoals de wekelijkse excerpten uit 'interessante artikelen' die journalisten voor ons gelezen hebben. Prima toch? Het is wel de bedoeling dat het aantal betalende abonnees blijft stijgen.
verder bij vervolg-2
Tedje van Asseldonk, IEZ 9
Hans van SwollHans van Swoll 5
Tedje van Asseldonk, IEZIk heb het al eerder elders betoogd en ik zeg het tot vervelens toe weer: ik heb u geen enkele toestemming gegeven mij te tutoyeren en ik vind het ook niet prettig als u het desondanks doet. Deze vooroorlogse mening van mij zal wel iets met beschaving en opvoeding te maken hebben of in uw geval met het ontbreken daarvan.
Hoe dan ook, u vraagt "wat zou jij dan willen", wel, dat wilt u waarschijnlijk helemaal niet horen. Ik ben namelijk, op mijn 83e. een fervent aanhanger van het survival-of-the-fittest-principe, een natuurwet die de mensheid in zijn belachelijke jacht op het vermijden van risico's tijdens het leven en op zijn jacht naar de maakbare samenleving, geheel uit het oog is verloren.
Tedje van Asseldonk, IEZ 9
Hans van SwollHans van Swoll 5
Tedje van Asseldonk, IEZDank. Heb het naderhand opgezocht en zag toen ook dat het iets genuanceerder lag en dat Darwin in zijn eerste drukken die term niet eens bezigde. Desalniettemin ben en was ik vanaf de eerste minuut overtuigd dat we een heilloze weg bewandelen. Daar gaat een vaccin niet zoveel aan veranderen. Echter ik sta alleen in mijn 'onmenselijke' mening.
Dat gij is wel leuk trouwens. Doet me denken aan mijn Gilze-Rijense vriendin van jaren her.
Hans van Swoll 5
Sommige bijdragen hebben het over de teleurstellende rol van FTM in het Corona debat. Zoals u wellicht opgevallen is een groot deel van de bevolking na de beelden van de body bags uit Italië doodsbang. Doodsangst is van elk levend wezen. Bij FTM werken ook maar mensen met vrouwen en kinderen en vaders en moeders. Die zijn ook bang om dood te gaan. Die hebben dus niet de behoefte om allerlei bizarre of extreme standpunten te verdedigen. Het minst opvallende is om gewoon met de meute mee te lopen. Dus vraagt FTM zich niet hardop af waarom alle leden van de WHO dezelfde techniek toepassen bij de vlucht voor het virus. Vraagt FTM zich niet hardop af of er andere oplossingen te bedenken waren; of de gevolgde tactiek een zinvolle is; of we met het badwater ook niet het kind wegspoelen; of wat we doen wel eerlijk is tegenover jongere generaties? Neen, low profile want de mainstream stemming blijft halleluja voor Rutte.
Wietze van der Meulen 6
Hans van SwollEen ander, nog niet eerder besproken punt, is het volgende.
Op die Welt kwam ik het volgende tegen.
Danke, Tsechien!
https://www.welt.de/wirtschaft/video221032152/90-Sekunden-Corona-Danke-Tschechien-Die-aktuellen-Corona-Zahlen-fuer-Sie-erklaert.html
In de kern komt het erop neer dat er een relatie wordt gelegd tussen de uitbraken in o.a. Sachsen, Thuringen en Bayern en het grensverkeer van Tsjechische medewerkers. Dat dit (zorg)grensverkeer van pendelaars er is, klopt wel denk ik (komt overeen met andere mededelingen hieromtrent).
Dat er recentelijk relatief veel mensen zijn overleden in Sachsen klopt ook (als ik het vergelijk met ander nieuws hieromtrent). Dat er een behoorlijke vergrijzing is in Duitsland is echter ook een feit (en daarmee een grote, relatief zwakke, groep).
Dat er dus een technische relatie wordt gelegd tussen de hoge aantallen "besmettingen" in Tsjechië (nog aanzienlijk hoger dan in de aangegeven deelstaten) het grensverkeer en de Covid-problemen in de vermelde deelstaten, kan ik begrijpen. Toch moet je in mijn ogen erg voorzichtig zijn met het te snel trekken van conclusies.
Ik kan me namelijk voorstellen dat termen als "Danke, Tsechien!" wel eens een behoorlijke belasting kunnen hebben op de sfeer in de historisch nogal belaste grensregio Tsjechië-Duitsland (en dan druk ik me nog zwak uit).
Dit om maar iets over (mogelijke) neveneffecten naar voren te brengen.
Onderstaand wordt overigens nog even ingezoomd op de Sterblichkeit in 2020
https://de.statista.com/infografik/21523/anzahl-der-sterbefaelle-in-deutschland/
Ten opzichte van vorige jaren is er een lichte verhoging. Als ik het afzet tegen de percentages overledenen per jaar in de periode tussen 1950 en 2019 is het effect echter minimaal.
https://de.statista.com/statistik/daten/studie/1013303/umfrage/sterberate-in-deutschland/
Alle maartregelen lijken mij nogal onevenwichtig....
Theo de Goede 1
Gommers heeft in aug.2020 al beaamt in een communicatie met drs. Mario Ortiz dat de PCR test geen diagnostisch instrument is. drs. Ortiz heeft ook zijn bevindingen aan alle 2de kamer leden gestuurd. Daarna hebben de Jonge, Rutte, van Dissel en uiteindelijk Koopmans ook toegegeven we meten alleen een positieve PCR test en dat zegt verder niks. Het RIVM geeft op hun site aan dat dit geen patiënten zijn. Sindsdien wordt er ook niet meer over ‘besmettingen’ gesproken want dat is juridisch niet houdbaar en geeft de mogelijkheid om deze mensen aansprakelijk te stellen. Want de specialisten moeten dit geweten hebben anders versta je je vak niet, zijn wel meegegaan en nog steeds in de test terreur. Op mijn vragen aan het RIVM krijg je gewoon geen antwoorden ook niet na herhaald aandringen. Op het aantal ‘positieve testen’ wordt buitenproportioneel beleid gemaakt. Bijna het gehele parlement loopt er als makke schapen achteraan terwijl onze Volksvertegenwoordigers zijn aangesteld om de burgers tegen de overheid te beschermen. Mijn bijdrage is te lang voor dit kader.
Bob Schrage 1
Theo de GoedeSeth van der Dussen
Bob SchrageTheo de Goede 1
Bob SchrageTom Jefferson geeft aan dat de relatie tussen CT waarden en ‘besmettelijkheid’ het bewijs niet sterk genoeg is.
Mw. Habets geeft aan dat het aantal vals positieven en vals negatieven de PCR test onbetrouwbaar maakt.
Fauci heeft ook gezegd dat het maximaal aantal cycli 30 is. Alles daarboven (zelfs 31) is vals positief. Biden heeft, na zijn aantreden, ook het aantal cycli laten verlagen, trek uw conclusies.
Een peer review in twee dagen van het Drosten paper kan niet serieus genomen worden. Een aantal specialisten beoordelen het paper dan ga je vragen stellen want een goed wetenschapper doet dat, je controleert de test gegevens. Je discussieert met elkaar en dan kom je tot een gefundeerde conclusie.
Dit artikel toont inderdaad aan dat de PCR test volkomen onbetrouwbaar is en dat is weer goed nieuws.
Complot theorie slaat inderdaad de discussie dood wordt gebruikt door mensen die geen inhoudelijke argumenten hebben.
European Patent Specification, EP 2 898 067 B1, 23.09.2013. HUMAN BETACORONAVIRUS… Houders o.a. Osterhaus en Erasmus MC.
Onlangs verscheen het baanbrekende boek The Contagion Myth van de arts Thomas Cowan en journaliste Sally Fallon Morell. Ondertitel in vertaling: waarom virussen - ook het ‘coronavirus' - geen ziekte veroorzaken. Evert de Groot maakte een Nederlandstalige samenvatting en voorzag die van noten en aanvullende links.
WHO_Guidelines_Cause_of_Death_COVID-19- A status covid19.pdf. Eind april 2020 was al bekend dat covid-19 gelukkig geen killervirus was zoals Ebola maar bleef wel op de A-lijst. IFR 0,23% een middelzware griep. In de pdf staat bij elke kwaal covid-19 genoemd.
Martijn Rootmensen 1
John Koopman 1
Martijn RootmensenMartijn Rootmensen 1
John KoopmanPepijn van Erp 2
Martijn RootmensenMartijn Rootmensen 1
Pepijn van ErpKortom: het zou volslagen zinloos zijn als wij - 2 leken op dit gebied - inhoudelijk gaan discussiëren over dit onderwerp. Daarom doe ik het ook niet (en zou jij het ook niet moeten doen) en heb ik mij alleen uitgelaten over de toon en de framing in het artikel. Fijne dag!
Ps: 'you are jumping to conclusions' in je reactie door iets te zeggen over mijn overtuiging terwijl ik niks inhoudelijks heb gezegd. De vraag stellen was beter geweest maar goed het zegt meer over jou dan over mij en is te lezen voor alle FTM-leden. De vraag van mijn kant: met welke intentie heb je het stuk op kloptdatwel.nl geschreven, ik meen daar een bepaalde vooringenomenheid te zien? Vervolgens heb je denk ik wel je best gedaan om je in te lezen maar dat is in mijn ogen zonde van de tijd geweest want ik acht je niet gekwalificeerd op dit gebied.
John Koopman 1
Martijn RootmensenJohn Koopman 1
Tijl Handgas
Uit jouw artikel:
"De bron: een handjevol wetenschappers onder aanvoering van de Nederlandse moleculair bioloog – en creationist – Peter Borger."
"Borger onderbouwde zijn kritiek op de PCR-test in een wetenschappelijk artikel waaraan 21 collega’s meewerkten."
Graag stuur ik 10 euro toe, in ruil voor een handjevol euro retour.
Ik ben bereid dit meerdere keren te doen.
Atta van Westreenen
Dit is precies de crux en daarmee het probleem. Het betreft niet alleen medisch niet-noodzakelijk in quarantaine plaatsen van patiënten, het gaat juíst om hele publieke gezondheidsbeleidsafwegingen die worden gemaakt op de positieve PCR-testen bij overigens klinisch doorgaans niet wezenlijke ziekte.
Een positieve PCR zegt de facto gewoon heel weinig. De enige "harde" uitkomsten zijn de (IC-)opnames, d.w.z. zij die werkelijk nu een klinische ziekte doormaken meest waarschijnlijk veroorzaakt door de bewezen COVID-19. Die statistiek zou je omgekeerd moeten extrapoleren naar de besmettingsgraad in den lande, en aan de hand daarvan zou je wellicht kunnen sturen. Overledenen worden ook wel als "hard" criterium gezien, terwijl daarbij zelden ook de diagnose van een COVID-19 bewezen is c.q. hoeft te zijn. Die statistiek is dus ook niet betrouwbaar genoeg (w.m.b.) om landsbeleid op te maken.
Op dit moment draait beleid echter op een vrij nietszeggende PCR-test, die we gaande de tijd meermaals hebben aangepast qua primers, cycli, inclusiecriteria, artefact (positieve tests zijn mogelijk tot weken na doorgemaakt infect). Ik stik ook van de patiënten die bij de GGD zijn geswabt middels een onjuiste afnametechniek.
Goed dat het artikel van Borger verder genuanceerd en op sommige punten uiteengereten wordt. Tegelijkertijd denk ik dat het belangrijk is om ook aandacht te schenken aan het verschil tussen medische besluitvorming en politiek-maatschappelijke, en het belang van wezenlijke parameters; niet artefacten van meethoeveelheid. Voor dat doel is de discussie die vaak meteen wordt doodgeslagen een Borger erg welkom.
Rob Chrispijn
Pepijn van Erp 2
https://www.eurosurveillance.org/content/10.2807/1560-7917.ES.2021.26.5.2102041
siv slagmolen
Francis VD
Het is simpele wiskunde dat naarmate een test een grotere foutenmarge (specifiek vals positieven) heeft deze minder algemeen ingezet mag worden. Alle testen hebben foutenmarges, ook PCR. Iedereen gaan testen leidt dan automatisch tot enorm veel vals positieven. Zeker als de aandoening niet overwegend voorkomt.
[Verwijderd]
PCR test is verre van klinische diagnose! Flavio Pasquino en Mario Ortiz.
https://youtu.be/ktFDN5cBFgw
Ook de Lancet heeft zo bepaalde twijfels over de PCR test.
Testen op SARS-CoV-2 staat centraal in de behandeling van COVID-19 en is gebaseerd op kwantitatieve reverse transcriptase polymerase chain reaction (PCR)-technologie. PCR zoekt de genetische code van het virus uit neus- of keeluitstrijkjes en versterkt deze gedurende 30-40 cycli, waarbij elke cyclus wordt verdubbeld, waardoor zelfs minuscule, mogelijk enkele, kopieën kunnen worden gedetecteerd. PCR is dus een krachtige klinische test, vooral wanneer een patiënt is of onlangs is geïnfecteerd met SARS-CoV-2. Fragmenten van RNA kunnen wekenlang blijven hangen nadat het infectieuze virus is verwijderd,6 vaak bij mensen zonder symptomen of bekende blootstellingen.7
Voor maatregelen op het gebied van de volksgezondheid is echter een andere aanpak nodig. Testen om de verspreiding van SARS-CoV-2 te vertragen, vraagt niet of iemand RNA in zijn neus heeft van een eerdere infectie, maar of hij vandaag besmettelijk is. Het is een nettoverlies voor de gezondheid, het sociale en economische welzijn van gemeenschappen als post-infectieuze individuen positief testen en gedurende 10 dagen isoleren. Naar onze mening is de huidige PCR-test daarom niet de juiste gouden standaard voor het evalueren van een SARS-CoV-2 volksgezondheidstest.
https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(21)00425-6/fulltext
Kees Hollestein
[Verwijderd]Jammer dat jullie nu de indruk wekken door het WEF betaald te worden. Zoals Willem Engel de woorden van Lenin aanhaalde: als je de macht grijpt, zorg dan dat je de oppositie leidt. Ben benieuwd naar jullie toekomstige bijdragen
Met vriendelijke groet, Kees H.