‘Ontken Christus en word moslim. Dat is in Afrikaanse landen de deal om te blijven leven’
Londen
‘Ontken Christus en word moslim. Dat is de deal voor veel christenen in Afrika om te blijven leven’, vertelt Illia Djadi vanuit Londen. De Afrikaspecialist bij Open Doors moet denken aan 28 april 2019, toen een dominee in Burkina Faso achter zijn kerkgebouw werd doodgeschoten, nadat hij weigerde moslim te worden. De kerk en bijbels werden in de hens gezet.
Djadi maakt zich zorgen, nu moslimextremisme meer voet aan de grond krijgt in Afrikaanse landen, zeker in de Sub-Sahara. Christelijke gemeenschappen slaan op de vlucht, ook richting Europa, ‘terwijl het Westen wegkijkt’.
Waar komt het geweld vandaan?
‘Het gaat om islamitische groeperingen met dezelfde extremistische ideologie. Een aantal is gelieerd aan al-Qaeda en ISIS. Sommige zijn actief in West-Afrika en de Sahel. Boko Haram is daar actief, dat nu ook landen als Niger, Kameroen en Tsjaad in zijn greep heeft. In Oost-Afrika is al-Shabaab in opmars. Eerst was de terroristische groep alleen actief in Somalië. Nu wint die ook terrein in Kenia en Tanzania, Democratische Republiek Congo en Mozambique.
Slachtoffers zijn niet alleen christenen, maar ook moslims die in de ogen van terroristen het islamitische geloof niet juist interpreteren. Westerse symbolen worden vernietigd. Scholen, die volgens de moslimterroristen voortkomen uit een westers systeem, zijn het belangrijkste doelwit.’
Op welke manier winnen deze groepen terrein in de Sub-Sahara?
‘Veel gebieden waren economisch gezien instabiel. Daar maken terroristen gebruik van. Wat moeten jongeren als ze niet naar school kunnen en geen baan hebben? Deze terroristische groepen zijn sterk georganiseerd, goed uitgerust en hebben het financieel goed op orde. Velen sluiten zich aan, waardoor groepen zich snel uitbreiden. Kijk naar Mali, waar militaire grensposten zijn aangevallen, waardoor er nu ook een terroristische groep, die vooral bestaat uit jongeren, actief is in Burkina Faso.
Het is ook geen verrassing dat de situatie in Nigeria verslechtert. Nigeria is een christelijk gebied, maar in het noorden is de meerderheid moslim. Sinds 2009 is Boko Haram er actief en is het geweld aan het uitbreiden van het noorden naar het zuiden.’
Welke rol speelt de pandemie?
‘De kans vermoord te worden is groter als je gedwongen wordt thuis te blijven, zonder bescherming. Overleven zonder inkomen is ook een groot probleem. Je moet maar zien hoe je aan eten komt. Bovendien kampen christelijke minderheden met een stigma. In sommige gebieden worden christenen niet geregistreerd, waardoor ze geen recht hebben op voedsel.’
Waarom worden burgers niet beschermd vanuit de overheid?
‘Legers hebben onvoldoende capaciteit en zijn minder goed uitgerust dan terroristische groepen. Militaire posten worden dagelijks aangevallen, net als overheidsorganisaties, politieke figuren, burgemeesters, docenten en kerkelijke leiders.
Gebieden lopen leeg doordat duizenden mensen op de vlucht zijn. Kerken die nog wel in staat zijn mensen op te vangen, kunnen het niet meer aan.’
Westerse landen kijken weg, zegt u.
‘Gaan honderd Nigerianen dood na een aanslag, dan is dat niet interessant voor westerse media. Maar wanneer er één westerling slachtoffer wordt van een aanval in Afrika, staan kranten er vol mee. Ik heb gewerkt voor de BBC en zag hoe de macht van de media werkt. Vandaar dat ik beleidsmakers en journalisten erop wijs dat hun selectieve manier van werken gevolgen heeft voor gemeenschappen in Afrika. Velen denken dat wat daar gebeurt westerlingen niet aangaat, maar de situatie in Nigeria raakt ook Europa. Landen in de Sahel zijn onderdeel van een doorvoerroute voor migranten. Die reizen via de Sahara naar Libië, Italië, Portugal, Spanje, enzovoort.
Westerse landen zijn vooral geïnteresseerd in Afrika wegens het uitbuiten van natuurlijke bronnen, maar doen weinig terug voor de gemeenschap. Geef perspectief wanneer mensen vluchten naar Europa. Stel beleidsmakers vragen over hun betrokkenheid. Ga na of overheden deze Afrikaanse landen steunen of juist uitbuiten.’ <
