Direct naar artikelinhoud
nieuwscovid-19

EU onderzoekt dood 13 Noorse ouderen na bijwerkingen vaccin

Het Europese geneesmiddelenbewakingscomité PRAC onderzoekt of zeer kwetsbare ouderen beter kunnen afzien van vaccinatie met een van de nieuwe coronavaccins van Pfizer en Moderna. Aanleiding is de dood van dertien zeer broze 80-plussers in Noorwegen, die net een vaccin hadden gekregen.

De 84-jarige Siegrid Becsei krijgt in Brandenburg (Duitsland) het coronavaccin toegediend.

Waarschijnlijk werden de normale, milde bijeffecten van het vaccin de kwetsbare ouderen fataal, bevestigt het Noorse medicijnagentschap desgevraagd aan de telefoon. Het ging daarbij dan ook om zeer broze mensen, soms van in de 90, benadrukt het agentschap. Naar nog eens tien andere sterfgevallen van zeer oude verpleeghuisbewoners kort na het krijgen van het vaccin besloot men geen nader onderzoek te doen: er kon net zo goed sprake zijn van een andere doodsoorzaak.

De onrust over bijwerkingen komt voor ons land op een ongelukkig moment: uitgerekend maandag wil men immers de eerste ouderen in verpleeghuizen vaccineren. Dat gebeurt met het vaccin van Pfizer, maar daarna wil men ook het vaccin van Moderna inzetten, een vaccin dat meer bijwerkingen heeft. De Noorse hoogbejaarden werden ingeënt met het vaccin van Pfizer. 

Bijsluiter aangepast

Voorlopig geldt er in ons land nog geen uitzondering voor de alleroudsten, zegt een woordvoerder van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen in Utrecht. ‘Deze meldingen uit Noorwegen zijn bij ons bekend. De causaliteit ervan wordt nu bekeken.’ Dat gebeurt op Europees niveau, bij het PRAC. Daar zouden de voorvallen uiteindelijk kunnen leiden tot een waarschuwing of een aanpassing van de bijsluiter, aldus het CBG.

In Noorwegen wil men daarop niet wachten en heeft men alvast het advies bij de vaccins aangepast. ‘Voor de meest kwetsbare mensen, kunnen zelfs milde bijeffecten van het vaccin serieuze gevolgen hebben', aldus het Noorse RIVM in een verklaring. ‘Voor diegenen die toch al een zeer geringe resterende levensverwachting hebben, kan het voordeel van het vaccin marginaal of irrelevant zijn.’

Fatale afloop

Onder de 22 duizend personen op wie het vaccin vooraf werd getest, bevonden zich ruim achthonderd 75-plussers en haast negenduizend personen met een extra risicofactor zoals chronische ziekte. Maar ‘geen patiënten met onstabiele of acute ziekte, en weinig deelnemers ouder dan 85 jaar', aldus de Noorse geneesmiddelenautoriteit in een persverklaring. Vooral koorts en misselijkheid ‘kunnen bijdragen aan een ernstiger verloop en een fatale afloop van patiënten met ernstige onderliggende ziekte’, aldus het instituut.

In ons land zijn geen verdachte overlijdensgevallen na vaccinatie bekend. In de eerste vaccinatieweek kreeg het Lareb twee meldingen van allergische reacties op het vaccin, plus nog eens zo’n honderd meldingen van veel voorkomende bijwerkingen zoals hoofdpijn en pijn rond de prikplek. De ingeënten die allergisch reageerden, kregen verschijnselen als huiduitslag en rode ogen, maar herstelden.

Wel kijkt de PRAC ook naar een verdacht sterfgeval in Frankrijk. Daar overleed een hoogbejaarde bewoner van een verpleeghuis binnen enkele uren na toediening van de prik. De Franse gezondheidsautoriteiten zien echter geen aanleiding om aan meer te denken dan aan toeval.

Gezwollen okselklieren

Voor de meeste mensen zijn de bijwerkingen van de vaccins overigens mild en tijdelijk: hoofdpijn, spierpijn, vermoeidheid, irritatie van de prikplek. Zeldzamer zijn gewrichtspijn, rillingen, misselijkheid, koorts en gezwollen okselklieren. 

Overigens treden de milde bijeffecten weer wel wat vaker op na toediening van de tweede prik, blijkt uit de cijfers die Pfizer aan de gezondheidsautoriteiten overhandigde.

Lees ook

Vier keer heeft de Gezondheidsraad nu advies uitgebracht over de vaccinatiestrategie, en al vier keer luidt dat in steeds duidelijker bewoordingen: vaccineer eerst de ouderen.

Wat eerst niet kon, gebeurt nu toch: zes verpleeghuis- en zes gehandicaptenorganisaties beginnen maandag met het inenten van hun bewoners met het vaccin van Pfizer.

In de ouderenzorg is grote onrust ontstaan over de ‘vaccinatievoordringers’. Zorgmedewerkers die wel een vaccinatieafspraak hebben staan, maar daar volgens de afspraken geen recht op hebben.

In Italië bedreigen antivaxers online artsen die het vaccin namen. Ondanks de pandemie schreeuwt de antivaccinatiebeweging nog even hard als voorheen.