Wat betekent het aftreden van het kabinet voor de aanpak van de coronacrisis? Politiek commentator Frits Wester legt het uit.
Verandert de val van het kabinet iets aan de aanpak van de coronacrisis?
"Nee, want ook een demissionair kabinet moet gewoon al het nodige blijven doen, en kan dat ook. Ook na de verkiezingen die nu gepland staan voor 17 maart wordt het kabinet demissionair voor de duur van de formatie van een nieuw kabinet en is de coronacrisis nog lang niet voorbij. Ook dan zullen ze blijven doen wat nodig is."
Is het uniek, tijdens een crisis aftreden?
"Het is niet nieuw dat het kabinet aftreedt om een collectieve verantwoordelijkheid te tonen voor iets wat heel erg is misgegaan. Denk aan het laatste kabinet-Kok, dat vlak voor de verkiezingen van 2002 aftrad na de presentatie van een rapport over alles wat misgegaan was met de missie van Nederlandse blauwhelmen in Srebrenica. Maar aftreden tijdens een crisis zoals nu met corona hebben we nog niet eerder meegemaakt."
Welke partijen of ministers lopen het meeste risico door af te treden (of juist niet)?
"Het gaat om het nemen van verantwoordelijkheid voor het collectief falen van onze overheid in al haar geledingen. Dan heb je het over de verantwoordelijkheid van de verschillende kabinetten-Rutte. Daar hebben veel partijen deel van uitgemaakt, dus die worden allemaal geraakt. Ook bijvoorbeeld PvdA-leider Lodewijk Asscher, die daar als minister deel van uitmaakte. In die zin is het gedeelde smart. Het neemt natuurlijk wel de glans weg van premier Rutte, om nét niet de eindstreep te halen. Maar je kunt het ook omdraaien en zeggen: het siert de man juist dat hij deze collectieve verantwoordelijkheid zo vorm wil geven."
Hoe zit het met de partijen in de Tweede Kamer, kunnen die het kabinet wegsturen?
"Dat kan altijd. Als een meerderheid het vertrouwen opzegt, is het klaar. Maar ook als maar één van de regeringspartijen wil dat het kabinet aftreedt, is het klaar. Dan implodeert het kabinet gewoon."
Wat is het effect voor de verkiezingen?
"Ik denk redelijk gering. Het gaat om een heel ernstige zaak, waarvan veel gezinnen de dupe zijn geworden. Het raakt het vertrouwen in onze overheid. Maar – en dat doet niets af aan de ernst – heel veel mensen hebben er helemaal geen last van gehad. Die kijken bij de verkiezingen dan ook naar andere zaken. Zoals corona en hun eigen besognes."
