Trump: "Afzetting zou tot een immense woede leiden", FBI waarschuwde voor "oorlog" vóór aanval op Capitool

"Ik wil geen geweld", zo zei president Trump vandaag in de tuin van het Witte Huis als reactie op de heisa na de gewelddadige bestorming van het parlementsgebouw door zijn aanhangers vorige week. Daarbij zijn vijf doden gevallen, zowel aanhangers als politiemannen. 

Bekijk hier een fragment uit de toespraak van Donald Trump (en lees voort onder de video):

Trump ligt nu in het vizier van twee gelijktijdige afzettingsprocedures door de Democraten in het Congres: een via "impeachment" door het Congres en een waarbij vicepresident Mike Pence met steun van ministers en Congresleden Trump meteen zou opvolgen voor enkele dagen. Dat laatste maakt weinig kans, want Pence en Trump hebben voor het eerst sinds de bestorming opnieuw gepraat en willen de samenwerking voortzetten.

De president had ook een waarschuwing voor het Congres: een poging tot afzetting zou volgens hem leiden tot "een immense woede" bij de bevolking en dus de spanningen nog verder op de spits drijven. Trump verweet de Democraten ook "de grootste heksenjacht uit de geschiedenis" tegen hem te voeren. Hij ontkende ook dat hij zijn aanhangers tijdens een toespraak vlak voor de bestorming had opgejut. "Ik heb niets verkeerds gezegd", klonk het. Trump is ook boos op de sociale netwerken Facebook en Twitter omdat die zijn accounts geblokkeerd hebben om "oproepen tot geweld te vermijden". 

De Amerikaanse legerleiding heeft in een gezamenlijke mededeling de bestorming van het Capitool sterk veroordeeld en gezegd dat Joe Biden op 20 januari de nieuwe opperbevelhebber van het leger zal worden. 

Het is opvallend dat de verschillende stafchefs op deze manier hun stem laten horen. "De gewelddadige rellen in Washington D.C. waren een directe aanval op het Congres en de grondwet", klinkt het. Ze voegden er nog aan toe dat ze de grondwet zullen blijven beschermen. 

Intussen blijkt dat de Amerikaanse federale recherche FBI wel degelijk signalen had ontvangen dat Amerikanen van plan waren op 6 januari naar Washington te komen en bereid waren daar geweld te plegen. Een FBI-kantoor in Virginia waarschuwde een dag voor de bestorming van het parlement in Washington dat extremisten zich voorbereidden op geweld en "oorlog", schrijft The Washington Post.

De federale politiedienst had eerder gezegd geen informatie te hebben dat iemand kwaad in de zin had. De bestorming ontaardde uiteindelijk in geweld, waarbij vijf doden vielen.

Het FBI-document verwijst volgens de krant naar een discussie op internet waarin mensen worden opgeroepen "klaar te zijn om te vechten". "Het Congres moet glas horen breken, deuren horen slaan en bloed van hun Black Lives Matter- en antifa-slaafsoldaten moet vloeien", citeert de Washington Post. Ook zouden mensen kaarten hebben gedeeld van tunnels bij het Capitool en plaatsen waar ze elkaar konden ontmoeten.

De informatie van het kantoor in Norfolk is de dag voor de aanval gedeeld met FBI-officials in Washington, zegt een anonieme medewerker tegen de krant.

Meer uitleg van onze Amerika-correspondent Björn Soenens in "Het Journaal", lees voort onder de video:

President Trump en zijn vicepresident Pence hebben elkaar gisteren voor het eerst sinds de rellen aan het Capitool gesproken, dat bevestigen bronnen aan CNN en verschillende persagentschappen. De relatie tussen de twee kende na de bestorming van het Capitool een absoluut dieptepunt. Pence was naar verluidt woest op de president over de gebeurtenissen, die hem en enkele familieleden die in het Capitool aanwezig waren in gevaar gebracht hadden. 

Pence is daar ontsnapt aan de meute die hem een "verrader" noemde omdat hij weigerde om de verkiezing van Joe Biden te dwarsbomen. Pence gaat overigens naar de eedaflegging van Biden, Trump niet.

Het gesprek tussen Trump en Pence zou "goed" verlopen zijn. Ze zouden de komende werkweek (hun laatste in het Witte Huis) besproken hebben. "Ze hebben beloofd om hun werk voort te zetten voor de rest van hun ambtstermijn", bevestigen bronnen. 

Het lijkt er dus minder en minder op dat Pence het beruchte 25e amendement zal inroepen. Dat amendement betekent dat de president uit zijn ambt gezet kan worden, omdat hij onbekwaam wordt geacht om nog verder te regeren. 

De Democraten hebben vicepresident Pence een ultimatum gesteld: wellicht komt er vannacht (onze tijd) in het Huis een stemming over de resolutie waarin Pence gevraagd wordt om Trump opzij te schuiven en tijdelijk zelf het presidentschap waar te nemen. De afgevaardigden zitten daar nu al over samen. Daarna heeft Pence 24 uur de tijd om daarmee akkoord te gaan en Trump onmiddellijk af te zetten. 

Als hij dat niet doet, willen de Democraten in het Congres een nieuwe impeachment-procedure opstarten tegen president Trump.

Pence heeft tot nu toe geen publiekelijk standpunt ingenomen over dat 25e amendement, en het gebruik ervan dus ook niet volledig uitgesloten. Maar de kans dat hij ermee instemt, lijkt bijzonder klein, zeker na dit enigszins verzoenende gesprek met Trump in het Witte Huis.

Bekijk hieronder de journaalreportage met een vooruitblik op de stemming van de congresleden over het 25e amendement en lees daarna verder:

De Trump-administratie heeft intussen in haar laatste week in het Witte Huis Cuba weer op de lijst gezet met landen die terrorisme steunen. Amerikaans minister van Buitenlandse Zake Mike Pompeo wil zo "het regime van Castro verantwoordelijk houden voor zijn kwaadaardig gedrag." 

Een democratische afgevaardigde in het Huis noemde de beslissing dan weer "een nieuwe stunt van president Trump en Pompeo om de aantredende Biden-administratie een hak te zetten op hun weg uit het Witte Huis."

Ook de Cubaanse minister van Buitenlandse Zaken Bruno Rodrígez sprak van "politiek opportunisme". Hij haalde via Twitter hard uit naar de VS en had het over een "hypocriete en cynische benoeming van Cuba als een staat die terrorisme sponsort". 

In 2015 haalde de voormalige Amerikaanse president Barack Obama Cuba nog van de terrorismelijst. Hij normaliseerde de relaties tussen beide landen en bracht als eerste Amerikaanse president sinds de Cubaanse revolutie in 1959 een officieel bezoek aan Cuba. Obama noemde de eerdere pogingen van de Verenigde Staten om Cuba af te sluiten van de rest van de wereld "een mislukking". 

Trump voerde een harder beleid ten opzichte van Cuba, maar verkozen president Joe Biden, die vicepresident was onder Obama, heeft eerder al gezegd dat hij de relaties tussen Cuba en de VS wil verbeteren. De beslissing van de Trump-administratie om Cuba weer op de lijst te zetten met landen die terrorisme steunen, kan dat nu mogelijk bemoeilijken.

Intussen heeft een derde minister van de Trump-regering zijn ontslag aangekondigd. Het gaat over waarnemend minister van Binnenlandse Veiligheid, Chad Wolf. 

In een brief aan het personeel van het ministerie zegt Wolf dat hij zijn ontslag betreurt en dat het zijn bedoeling was om aan te blijven tot het einde van de ambtstermijn. "Maar recente gebeurtenissen hebben de beslissing nodig gemaakt", klinkt het.

Wolf, sinds november 2019 in functie, uitte vorige week kritiek op de "tragische" bestorming van het Capitool door aanhangers van president Donald Trump. In zijn brief maakt hij daar geen melding van. Het is dus niet duidelijk of dat de hoofdreden is van zijn vertrek.

Hij is wel de derde minister die opstapt, sinds de gewelddadige bestorming van het Capitool. Ook minister van Onderwijs Betsy De Vos en Transportminister Elaine Chao zijn al weg. Zij lieten wel duidelijk weten dat ze dit deden uit protest tegen de bestorming van het Capitool.

Het vertrek van Wolf komt er op een moment dat er nieuwe bezorgdheid is over mogelijk geweld in aanloop naar de eedaflegging van de verkozen president Joe Biden, die op 20 januari in de Amerikaanse hoofdstad plaatsvindt.

De veiligheidsmaatregelen voor de eedaflegging van Biden worden fors opgeschroefd. En de veiligheidsdienst FBI waarschuwt voor gewapende betogingen in alle 50 staten en de hoofdstad Washington D.C., in de aanloop naar de eedaflegging.

De Capitol Police, die instaat voor de beveiliging van het Capitool, wil ook koste wat het kost vermijden dat er bij de eedaflegging van Biden op 20 januari agenten werken die "op 6 januari hun werk niet hebben gedaan", zegt Democratisch Congreslid Tim Ryan. De politiedienst bekijkt wie er "op kleine of grote schaal" geholpen zou kunnen hebben bij die aanval. Van zeker tien agenten wordt onderzocht of ze hebben meegewerkt met de bestorming van het Capitool. 

Twee agenten van de Capitol Police zijn geschorst. De ene agent nam een selfie met een radicale Trump-aanhanger. De tweede zette tijdens de rellen een pet op met de Trump-slogan "Make America Great Again". 

Bekijk ook de journaalreportage over de waarschuwingen door het FBI, in een interne memo, voor nog meer geweld: