Al jaren is het niet meer mogelijk om over je hypotheekrente te onderhandelen. De tarieven en voorwaarden zijn volgens de landelijke hypotheeknormen gelijk voor iedereen en de rentepercentages kun je zelf online vergelijken. Toch maken de meeste huizenkopers gebruik van een hypotheekadviseur, wat vaak tussen de 2.000 en 3.000 euro kost. Die kosten mag je niet meenemen in de hypotheek en dat geld moet je dus op zak hebben.
Als je het zelf wil regelen, moet je kunnen aantonen dat je voldoende verstand van zaken hebt.
Maar het hoeft niet. "Je kunt je hypotheek ook helemaal zelf fixen. Dan ga je voor een zogenoemde execution-onlyhypotheek en dat regel je online", vertelt Lana Gerssen, voorzitter van de vakgroep Wonen van makelaarsvereniging NVM. "Mijn indruk is wel dat de meeste kopers een expert in de arm willen nemen. Als je het zelf wil regelen, moet je bovendien kunnen aantonen dat je voldoende verstand van zaken hebt."
Toets om het zelf te mogen doen
Dat gebeurt in de vorm van een ervarings- en kennistoets onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Je kunt te maken krijgen met een vraag als: hoeveel jaar is de hypotheekrenteaftrek bij de meeste banken aftrekbaar? Of: kun je een hypotheek oversluiten naar een andere aanbieder als je hebt gekozen voor een rentevaste periode van tien jaar?
Als je de test niet haalt, krijg je wellicht het bericht dat je je hypotheek niet zelf mag regelen bij de geldverstrekker in kwestie. Dit is echter een advies; de test is niet wettelijk bindend. Toch kun je je afvragen of het verstandig is om zelf je hypotheek te regelen als je de test niet haalt.
Maar wat is het uitzoekwerk dat een hypotheekadviseur je uit handen neemt en waarop moet je letten als je het toch zelf wil doen? "Het gaat niet alleen over de maandlasten, maar ook over dingen zoals: mag je je hypotheek verhogen en mag je eerder aflossen? Hoe toetst de bank onze inkomens als we uit elkaar gaan en mogen we rentemiddeling toepassen als de rente daalt?", zegt Fleur Kroonbergs, hypotheekadviseur en financieel planner.
Andere dingen die je beter vooraf kunt uitzoeken, zijn de mogelijkheden om de hypotheek te verhogen en extra af te lossen en de fiscale gevolgen van geld lenen.
Ook een hypotheek zelf regelen is niet gratis
Zelf een hypotheek regelen kan niet bij alle geldverstrekkers. Je kunt het rechtstreeks via een bank doen of via aanbieders zoals Executiononlyhypotheek.com en Hypotheek24.nl.
Helemaal gratis is dat overigens nooit: ook bij execution only betaal je tussen 500 en 1.000 euro aan afsluitkosten. Soms is ook een overlijdensrisicoverzekering verplicht. Daar ben je tussen de 10 tot maximaal een paar honderd euro per maand aan kwijt - afhankelijk van variabelen zoals je leeftijd, het verzekerde bedrag, de looptijd, of je rookt, et cetera - plus eenmalige afsluitkosten tot zo'n 100 euro. Onder de streep kun je zo'n 1.500 tot 2.500 euro besparen door je eigen hypotheekadviseur te zijn.
In sommige levensfases zitten er overigens meer haken en ogen aan een hypotheek dan in andere. Dit is bijvoorbeeld het geval als je zelf een huis bouwt, als je gaat scheiden of bij een starterslening. Vooral dan kan het verstandig zijn om toch een adviseur in te schakelen.
Dit geldt ook als je aan een huis wil komen in een heel gewilde regio. Of je in staat bent om zonder financieringsvoorbehoud een bod uit te brengen, kan in dergelijke gebieden bepalend zijn. Om dat voor elkaar te krijgen, is een hypotheekadviseur ook een aanrader.