Andere landen zijn begonnen met vaccineren: ‘Dag van hoop’

Duitsland

Om als continent eenheid en solidariteit uit te stralen, riep Europees Commissievoorzitter Von der Leyen de lidstaten vorige week op allemaal vanaf dezelfde datum te beginnen met vaccineren. Vrijwel alle landen gaven aan die oproep gehoor, behalve Duitsland, Hongarije en Slowakije, die zaterdagavond al hun eerste prikken zetten. In Duitsland viel de eer ten beurt aan de 101 jaar oude Edith Kwoizalla uit Halberstadt. De bejaarde vrouw glimlachte volgens aanwezigen achter haar mondkapje tijdens de vaccinatie.

Van alle Europese landen heeft Duitsland verreweg het meeste voorwerk gedaan. Veel landen zijn nog bezig met het optuigen van de inentlocatie, maar in Duitsland stonden al 430 enorme sportzalen paraat, waarvan de grootste locatie in Berlijn tot wel 20 duizend Duitsers per dag kan vaccineren - een mega operatie die wordt aangevuld met mobiele teams die bij bijvoorbeeld verzorgingstehuizen op bezoek gaan.

Dat ook Hongarije zaterdag al van start ging met het vaccinatieprogramma was opmerkelijk. Dat land baarde eerder opzien door, tegen het advies van het EMA in, een rits Russische vaccins te bestellen, omdat de Europese vaccinatiestrategie te lang duurde. Een paar weken later zijn de eerste burgers al ingeënt met het Pfizer vaccin, terwijl het land nog geen beschikking heeft over doses Sputnik V.

Frankrijk

Het staat landen vrij te beslissen aan wie ze hun eerste coronavaccins toedienen. Sommige landen beginnen bij het zorgpersoneel, anderen bij de zieken, Frankrijk startte zondag in twee verzorgingstehuizen voor ouderen. Van de eerste 19.500 Pfizer-doses die zaterdagochtend aankwamen in Parijs, werden de eerste twee prikken vervoerd naar een verzorgingstehuis in Sevran, nabij de hoofdstad, en een soortgelijke instelling in Dijon.

De start van de vaccinatiecampagne ging in Frankrijk gepaard met veel posters, slogans en grote woorden uitgesproken door veel politici. Het land heeft weliswaar een duidelijk plan welke groep burgers wanneer gevaccineerd moeten worden, de grote vraag is alleen: willen die burgers wel een vaccin?

De anti-vaxbeweging is in Frankrijk groot. De twee uur durende complotdocumentaire ‘Hold-Up’ werd online al miljoenen keren bekeken en uit de meest recente peilingen blijkt dat slechts 40 procent van de bevolking momenteel bereid is zich te laten vaccineren. Dat terwijl ten minste 60 procent de ondergrens is om het virus onder controle te krijgen.

België

België en Luxemburg begonnen geen dag eerder, zoals Duitsland en Hongarije, maar beginnen juist een dag later met het inenten van hun eerste bewoners. Dat is in het geval van België opmerkelijk, omdat alle Europese vaccins die zondag zijn toegediend, afkomstig zijn uit België. Niet voor niets ontvangt maandag een bewoner van het woonzorgcentrum Sint-Pieter in Puurs als eerste Belg een prik. Dat dorpje Puurs, zo’n 25 kilometer ten zuiden van Antwerpen, groeide de afgelopen weken namelijk uit tot brandpunt van de mondiale bestrijding van de coronapandemie, omdat de Europese Pfizerfabriek er staat. 

Dat betekent dat alle vaccins die vanaf zondag zijn toegediend in Europa, de afgelopen dagen vanaf een industrieterrein naast de N16 van Mechelen naar Sint-Niklaas werden vervoerd naar de rest van Europa. Volgens de Belgische krant De Morgen ging dat gepaard met buitengewoon veel voorzorg. Zo kreeg elke koeltruck een escorte meegestuurd van tenminste twee politiewagens.

Spanje

Hoewel ook Spanje zondag pas officieel is begonnen met prikken, liepen eerder al een een aantal Spanjaarden rond met het Pfizer-vaccin in hun lichaam. Namelijk een aantal mannen en vrouwen die weliswaar in Spanje wonen, maar werken in Gibraltar. Gibraltar is sinds 1704 Brits grondgebied en de Britten begonnen al een paar weken eerder met hun vaccinatieprogramma. Daardoor moesten mensen als José Antonio Villanueva, die werkt in een verzorgingstehuis in Gibraltar, begin december al hun mouwen opstropen.

De rest van de Spanjaarden komt vanaf vandaag aan de beurt. Het initiële plan was om, net als Nederland, op 4 januari te beginnen. Maar waar Nederland die deadline vier dagen naar achteren schoof, besloot Spanje juist te versnellen teneinde samen met de rest van Europa te starten. Alle 17 regio’s ontvingen de afgelopen dagen op hetzelfde moment hun doses opdat ze vandaag allemaal tegelijkertijd van start konden gaan. Volgend jaar augustus moet 60 procent van de 47 miljoen Spanjaarden gevaccineerd zijn.

Italië

Een belangrijk moment in het Italiaanse vaccinatieprogramma brak vorige week aan, toen het Vaticaan zei dat het voor Rooms-katholieken ‘moreel acceptabel’ is coronavaccins te ontvangen, ook al is bij het onderzoek naar sommige van die vaccins gebruik gemaakt van weefsel van geaborteerde foetussen. Of dat zelfbehoud is of niet - twee kardinalen bleken deze week positief in Vaticaanstad - inmiddels zijn de eerste 9750 doses Pfizer-vaccins onder veel gejuich gearriveerd in Rome. Toen de vrachtwagen de grensovergang bij Brenner passeerde werd dat zelfs live uitgezonden op tv.

In hetzelfde ziekenhuis waar begin januari de eerste twee corona patiënten van Italië werden opgenomen, werd zondagochtend – een dag die feestelijk is omgedoopt tot Vax Day – om 8 uur de eerste prik gezet in de arm van een verpleegkundige.

Italië snakt naar vaccinaties en doet er alles aan het inentproces zo goed mogelijk te coördineren. De doses die vanaf januari arriveren zullen daarom met behulp van 11 legervliegtuigen, 360 militaire voertuigen en 73 helikopters worden verspreid over 300 verschillende priklocaties in Italië. Daarmee is het land overigens nog niet klaar. Met de nu bestelde doses kunnen slechts 4,7 miljoen Italianen gevaccineerd worden, wat te weinig is om groepsimmuniteit te bereiken in een land met 60 miljoen inwoners.

Ierland

Eigenlijk hebben vrijwel alle EU-leden dit weekend de eerste koelwagens met vaccins verwelkomd en bijna overal ging dat gepaard met veel bombarie, zoals in Malta, waar een trotse premier de eerste kisten persoonlijk ophaalde vanaf het vliegveld. Het ging bij de meeste landen weliswaar om een kleine eerste lading van 9750 vaccins, maar vrijwel iedereen greep dit weekend de kans aan er een symbolische gebeurtenis van te maken.

In Slovenië, Tsjechië, Oostenrijk, Bulgarije, Kroatië, Roemenië – overal zijn ze zondagochtend begonnen met vaccineren. In Polen waren de eerste twee doses gereserveerd voor een arts en een verpleegkundige. In Bulgarije ging de eerste prik naar minister van Volksgezondheid en in Litouwen werd de eerste prik zondagochtend acht uur simultaan in vijf armen gezet verspreid over vijf ziekenhuizen in het hele land. Ook de Scandinavische landen begonnen zondag aan hun vaccinatieprogramma’s.

Eigenlijk is Ierland een van de weinige Europese landen die, net als Nederland, niet zaterdag, zondag of maandag aan het prikprogramma begint. Waar Nederland echter anderhalve week extra nodig heeft om alles in gereedheid te brengen (‘Onze procedures zijn zorgvuldig. Ik verzet me tegen het woord vertraging’, aldus de GGD-baas onlangs in de Volkskrant), hebben de Ieren iets minder zorgvuldigheid nodig. Zij beginnen woensdag met het toedienen van hun eerste 9750 doses.