Kamerdebat: gaat Nederland ook de wietteelt gedogen?

Wiet verkopen in een coffeeshop wordt in Nederland al jarenlang gedoogd, maar de productie van die cannabis is nog verboden. Vanmiddag om drie uur stemt de Tweede Kamer over een wetsvoorstel waarin ook de productie en aanvoer van deze softdrugs wordt gedoogd.

Jules van der Leeuw 21-02-17, 11:43 Laatste update: 21-02-17, 13:29

‘Gedogen’ betekent niet ‘legaliseren’. Bij legaliseren of reguleren zou de gemeente namelijk een vergunning moeten verlenen waarin staat dat de wietteler ontheven is van de Opiumwet en dus niet strafbaar is. Bij gedogen blijft de wietteler strafbaar, maar hij ontloopt vervolging als hij aan de voorwaarden van de gedoogbeschikking voldoet.

Voor het eerst in de parlementaire geschiedenis lijkt een nipte meerderheid in te stemmen met het reguleren van wietteelt. Een wetsvoorstel, ingediend door Vera Bergkamp (D66), lijkt steun te krijgen van de PvdA, SP, GroenLinks, Partij voor de Dieren, 50Plus en de groep Bontes/Van Klaveren. VVD, PVV, CDA, ChristenUnie en SGP zijn tegen.

In diverse gemeenten, waaronder Utrecht, Eindhoven, Heerlen, Nijmegen en Rotterdam is de afgelopen jaren nagedacht over mogelijke experimenten met gereguleerde wietteelt. Even leken deze experimenten te worden gedwarsboomd: een motie van CDA-Kamerlid Peter Oskam in 2015 riep de regering op te stoppen met de gemeentelijke productie van cannabis voor coffeeshops. De wietwet leek nog verder weg toen Kamerlid Magda Berndsen (D66), die zich sterk maakte voor meer regulering van cannabis, in september 2015 de Kamer verliet.

Gemeenten

Gemeenten staan te trappelen om de wietteelt te kunnen reguleren. Tientallen gemeenten ondertekenden de afgelopen jaren een manifest vóór regulering van cannabis. Op een congres van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten in juni 2016 spraken burgemeesters zich opnieuw massaal uit vóór experimenten met wietteelt. De voorstanders van de ‘wietwet’ zeggen dat ze steeds meer steun uit de maatschappij voelen: van de gemeentebesturen zou 90% het voorstel omarmen.

Vooral het bestuur in de grote steden ziet dat politie en justitie de handen vol heeft aan het opsporen en bestrijden van criminaliteit in de wereld van softdrugs. Ook de komst van de ‘wietpas’, die coffeeshophouders in de grensregio’s verplichtte om van hun zaak een besloten club te maken, werd geen succes. In 2012, nog geen jaar na de invoering van de pas, werd het plan alweer ingetrokken. Ondertussen was de drugsoverlast in Limburg juist toegenomen.

Kamermeerderheid

En nu lijkt een kleine Kamermeerderheid met de wietwet in te stemmen. De PvdA vindt het vreemd dat de verkoop van wiet wordt gedoogd, maar de teelt en de aanvoer ervan niet. ,,De wiet komt echt niet met een ‘tovertruc’ in de coffeeshops terecht’’, zegt Marith Volp (PvdA).

Voortaan zouden coffeeshophouders hun wiet moeten aankopen van 'vergunninghouders', die softdrugs in een gesloten systeem telen en waarbij de drugs op kwaliteit kan worden gecontroleerd door de overheid. Wietkwekerijen zonder vergunning worden opgespoord en ontmanteld.

Misdaad

Door de wietteelt voortaan te gedogen, wordt het kweken van cannabis uit de criminaliteit gehaald, weet Kamerlid Wouter Koolmees (D66). Door de wietproductie te reguleren, zullen de verdiensten van de georganiseerde misdaad afnemen, denkt ook parlementariër Michiel van Nispen (SP).

Tegenstanders van de wietwet vrezen dat criminelen door de regulering ‘spekkoper’ zijn. Ook denken ze dat de wet een verstrengeling van de boven- en onderwereld in de hand werkt. Ook is er de angst dat verdere regulering zal leiden tot normalisering van wietgebruik, en uiteindelijk meer verslaafde jongeren.