VVD maakte vrije woningmarkt een feest voor verhuurders, hel voor huurders

Het VVD-beleid om zogenaamd de woningmarkt uit het slop te trekken, heeft de afgelopen vijf jaar geleid tot een wildgroei van slechte en onwettige, tijdelijke huurcontracten. Ondertussen zijn de huurprijzen fors gestegen, verkeert de doorstroming vanuit de sociale huur op een historisch dieptepunt en is er vrijwel niets veranderd aan de leegstand van kantoorpanden. Dat blijkt uit onderzoek van onderzoeksplatform Investico en Vers Beton, voor De Groene Amsterdammer en Trouw.

In 2016 loodste toenmalig VVD-minister Stef Blok van Wonen zijn plan voor vergaande flexibilisering van de woningmarkt door de Tweede Kamer. Particuliere verhuurders mochten voortaan huurcontracten van een of twee jaar aanbieden waarna eenzijdig en zonder opgaaf van redenen de huurder op straat gezet mocht worden. Volgens Blok was die wijziging dé oplossing voor het woningtekort omdat het voor meer doorstroom in de volkomen op slot zittende woningmarkt zou zorgen. Flexibele contracten zouden wel een uitzondering blijven, zo stelde Blok destijds de Kamer gerust. In plaats daarvan zijn tijdelijke contracten inmiddels de norm.

In mei van dit jaar hield ook minister Kajsa Ollongren (D66, Binnenlandse Zaken) nog vol dat vaste contracten anno 2020 de norm zijn, maar uit het onderzoek van Investico en Vers Beton blijkt het tegendeel. De Groene Amsterdammer schrijft :

Investico en Vers Beton ontdekten ook dat de cijfers van de onderzoeksmonitor van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) sterk afwijken van die van andere onderzoeksbureaus. Zo is het aantal uitgegeven antikraakcontracten volgens het CBS bijvoorbeeld wel tien keer lager dan het in werkelijkheid is. Na doorvragen geeft het CBS inderdaad toe dat de gebruikte monitor ‘niet betrouwbaar genoeg om de ontwikkeling van de tijdelijke huurcontracten goed vast te stellen’ is.

Inmiddels maakt het kabinet plannen om jaarlijkse huurverhogingen aan banden te leggen, maar dat zet geen zoden aan de dijk zolang er niet wordt opgetreden tegen de tijdelijke contracten. Immers, bij een nieuwe bewoner vervallen de afspraken over huurverhogingen: ‘dit jaar kreeg een zittende huurder gemiddeld een verhoging van 2,4 procent voor de kiezen, een nieuwe huurder 9,5 procent, bijna vier keer zo veel’. Ondertussen lijkt een einde aan de door de VVD gedroomde flexibele huurmarkt ver weg: D66-minister Kajsa Ollongren werkt aan een wetsvoorstel dat het stapelen van tijdelijke contracten mogelijk maakt zonder dat er recht ontstaat op een vast huurcontract. De VVD slaat zichzelf ondertussen op de borst dat zij – samen met het CDA – het kraken van leegstaande panden illegaal hebben gemaakt en wil nu ook dat krakers via flitsuitzettingen binnen drie dagen op straat gezet kunnen worden.