Het is geen protest, ze knallen uit verveling, weet de politiechef

Verveling onder jongeren en onvrede over de coronamaatregelen verklaren waarom in veel gemeenten een flinke toename is te zien van vuurwerkincidenten. „In september en oktober registreerden we al een verdubbeling van het aantal meldingen van overlast met vuurwerk”, zegt politiecommissaris Ruud Verkuijlen. Hij is bij de Nationale Politie belast met de coördinatie van de jaarwisseling.

Suggesties dat jongeren met knallen, vernielingen en brandjes protesteren tegen het door de overheid afgekondigde algehele vuurwerkverbod, kloppen volgens Verkuijlen niet. De incidenten waren er al ruim voordat vorige maand het verbod op vuurwerk werd aangekondigd om de zorg te ontlasten. „Er is veel ongenoegen in de samenleving. Het afgelopen jaar is het jaarlijks aantal meldingen van agressie en geweld tegen agenten, normaal gesproken zo’n 10.500, met 20 procent gestegen; 40 procent van de incidenten betreft belediging.”

De vuurwerkrellen die zich de afgelopen week voordeden in plaatsen als Arnhem, Urk en Roosendaal zijn „uitgedoofd” door de „opschaling van de inzet van politiemensen en samenwerking met lokale bestuurders”, aldus Verkuijlen. „De jaarwisseling is voor ons reeds begonnen.” De politie zegt door samenwerking met gemeenten de afgelopen dagen wel steeds meer grip te krijgen op lastige jongeren. Verkuijlen zegt blij te zijn met bestuurlijke maatregelen zoals de uitvaardiging van gebiedsverboden en een verbod op groepsvorming. In Arnhem is vorige week iemand in de wijk Geitenkamp op last van de burgemeester uit zijn huis gezet wegens de verkoop van zwaar, illegaal vuurwerk. „Dat soort maatregelen helpen naast de normale strafrechtelijke aanpak enorm bij het tegengaan van overlast.”

Cobra-rotje

De politie wil de komende weken met extra grenscontroles voorkomen dat veel vuurwerk in Duitsland en België wordt aangeschaft. Handelaren proberen met bestelbusjes soms grote partijen naar Nederland te smokkelen. Verkuijlen zegt zich hier zorgen over te maken. „Eén cobra-rotje volstaat om de motorkap van een auto op te blazen. Je moet er niet aan denken dat een busje met duizend kilo in brand vliegt. Dit betekent dat er een fragmentatiebom afgaat op de snelweg, of nog erger, in een woonwijk.”

Er was begin dit jaar al afgesproken dat er voor het eerst een verbod wordt uitgevaardigd op het afsteken van knalvuurwerk en vuurpijlen door particulieren. Om die reden is er al sinds begin dit jaar een taskforce van de politie bezig om de illegale handel in vuurwerk in kaart te brengen. Eind september wist de politie in samenwerking met de Duitse collega’s in een loods net over de grens 53 pallets vol met zo’n 50.000 kilo professioneel vuurwerk in beslag te nemen. Het vuurwerk kwam uit China en was bestemd voor de illegale verkoop in Nederland. In Nederland is dit jaar al 45.000 kilo illegaal vuurwerk onderschept. „Dat is 15.000 kilo meer dan vorig jaar omstreeks deze tijd”, zegt Verkuijlen.

De politie zegt dat elk jaar „een vaste kern” van jongeren erop uit is met Oud en Nieuw te gaan rellen. „Verreweg de meeste mensen begrijpen gelukkig dat het vuurwerkverbod beoogt de druk op de zorg te verminderen.” De door corona toch al zeer drukke ziekenhuizen vreesden de toestroom van vuurwerkslachtoffers. Vorig jaar meldden zich in ziekenhuizen en bij huisartsenposten zo’n 1.300 mensen met vuurwerkletsel.

Strandvuren

Volgens Verkuijlen adviseert de politie de burgemeesters de veiligheid van de mensen die tijdens de jaarwisseling werken, de hoogte prioriteit te geven. „Hulpverleners en alle collega’s moeten veilig thuis komen.”

De politie houdt er ernstig rekening mee dat de afwezigheid van grootschalige evenementen tijdens de jaarwisseling ertoe zal leiden dat het op sommige plekken in het land onrustiger wordt dan anders het geval zou zijn.

Lees ook De voor- en nadelen van een totaal vuurwerkverbod

Verkuijlen: „Strandvuren of vuurwerkshows zorgen er in het algemeen voor dat het rustig blijft in bepaalde buurten. Er wordt door gemeenten gezocht naar manieren om bijvoorbeeld via sportactiviteiten met name de jeugd op een alternatieve manier bezig te houden. Iedereen wil het, maar het is lastig dit soort zaken te realiseren binnen alle beperkingen die in coronatijd gelden.” Volgens de politie is het onvoldoende mogelijk dergelijke activiteiten te begeleiden. „De politie is al overbelast en het is kort dag.”