Het wordt steeds lastiger om mezelf links te noemen

Het eerste dat opvalt aan de prachtige collectie van de Rotterdamse fotograaf Robert de Hartogh, die in de jaren zeventig en tachtig ontelbare foto’s maakte van gastarbeiders, is dat veel jonge vrouwen geen hoofddoek dragen. En als ze er wel een dragen, zijn het van die loszittende hoofddoekjes waar veel haar onderuit komt.

Vandaag de dag is het beeld anders. Hoofddoeken domineren. En niet zomaar hoofddoeken, maar hoofddoeken volgens de strikte uitleg van de islam, dat wil zeggen zonder zelfs een plukje zichtbaar haar. Je zou zeggen dat migratie naar een westers, seculier land als Nederland het tegenovergestelde effect zou hebben gehad. Waarom is dat niet gebeurd?

Het antwoord op die vraag zit deels besloten in het beleid van de Nederlandse overheid, van brandstof voorzien door linkse wetenschappers en intellectuelen. Toen duidelijk werd dat de ‘gastarbeiders’ bleven, werd het devies dat er meerdere culturen in Nederland zijn. Deze verschillen moesten worden erkend en gestimuleerd. Het onderlinge debat ging vooral over de vraag hoe je al die nieuwkomers het beste ‘verschillend’ en dus apart van de ‘autochtone’ bevolking kon houden.

Dat mondde uit in de Nederlandse politieke en wetenschappelijke consensus van ‘integratie met behoud van de eigen identiteit’. In 1981 was dat voor het eerst beleidsdoel in het Beleidsplan culturele minderheden in het onderwijs. Terwijl de rest van Nederland aan het ontkerkelijken was, stelde de Minderhedennota van 1983 ook nog eens dat „religie een functie heeft in de ontwikkeling van de zelfwaarde van etnische minderheden”. De ‘allochtoon’ moest dus in een religieuze identiteit gegoten worden, terwijl wit Nederland ontzuilde.

En dat ging voortvarend: de Nederlandse overheid haalde de meest nationalistische en/of orthodox religieuze organisaties uit de herkomstlanden naar Nederland. Zelfs de Turkse fascistische beweging van de Grijze Wolven krijgt vandaag de dag nog steeds gemeentelijke subsidie voor de integratie.

Wat mij persoonlijk frustreert, is dat elke keer als je bovenstaande geschiedenis uitlegt, nog voordat je zelf een waardeoordeel geeft, linkse, progressieve intellectuelen, collega’s en vrienden je uitmaken voor ‘islamofoob’. Of ze verwijten je dat je ‘extreem-rechts naar de mond praat’. Vraag je vervolgens waarom ze niet zo mild zijn over hetzelfde gedachtegoed van zwartekousenchristenen, dan komen de meest bizarre gedachtekronkels naar voren. Zo antwoordde een dierbare, zeer linkse collega eens: „Moslims hebben het al zo zwaar in Nederland, dus van hen kunnen we niet hetzelfde eisen.” Dat het juist islamofoob is om aan te nemen dat alle moslims zowel radicaal als zielig zijn, gaat er dan niet in.

Deze kwezelarij der lage verwachtingen is een pandemische ziekte onder bijna alle gelederen van links en progressief Nederland, kan ik u uit eigen ervaring vertellen.

Deze week hield Margreet Fogteloo in haar commentaar in De Groene Amsterdammer een pleidooi voor een zoektocht naar hoe je de radicale islam en het islamisme „binnen de rechtsstaat terugdringt zonder grondwettelijke vrijheden aan te tasten”. In het belang van iedereen, voegde ze er nog aan toe, dus ook die van gewone moslims. Ik ga geen namen noemen, maar Fogteloo’s milde, genuanceerde en zeldzaam consistente pleidooi voor emancipatie wordt, alweer, door te veel linkse intellectuelen gedemoniseerd als islamofoob.

Er is iets geknapt bij mij na het artikel van Fogteloo: ik besef nu pas echt hoe diep de betonrot van die linkse Nederlandse kwezelarij der lage verwachtingen is. En hoe venijnig. En hoe hypocriet – want geen millimeter van hetzelfde begrip voor het radicale christendom.

Doodmoe ben ik ervan, na ruim tien jaar diezelfde strijd te voeren. En, in alle eerlijkheid, ook spuugzat.

Het doet me pijn, maar het hoge woord kan er nu wel uit: in een land waar je door links genadeloos bij het grofvuil wordt gezet als je kritiek hebt op de radicale islam, wordt het steeds lastiger om mijzelf links te noemen.