Heb je al gehoord over de spannende strijd tussen Igor Dodon en zijn aartsrivaal Maia Sandu? Of Michaïl Saakasjvili die de steenrijke Bidzina Ivanisjvili van zijn troon wil stoten? Verkiezingsraces die dichter bij huis spelen, maar een stuk minder gevolgd worden dan de strijd tussen Trump en Biden. Waar komt die fascinatie vandaan?
Dinsdag 3 november is de datum waar niet alleen de VS maar ook de rest van de wereld al maandenlang naar toe leeft. Dan bepaalt Amerika of Donald Trump in het Witte Huis blijft zitten of dat Joe Biden de nieuwe Amerikaanse president wordt.
Maar het is lang niet de enige belangrijke verkiezing de komende dagen. In welke andere landen er nog meer gestemd wordt vertellen we je zo. Eerst de vraag waarom wij in Nederland zo gefascineerd zijn door wat er aan de andere kant van de Atlantische Oceaan gebeurt.
Tweede Wereldoorlog
Voor de oorsprong van die fascinatie moeten we terug naar de uitkomst de Tweede Wereldoorlog. "Toen was Duitsland de zwarte macht die gecontroleerd moest worden en voelde de Sovjet-Unie ook als de ander", legt hoogleraar Internationale Betrekkingen Anna van der Vleuten uit.
Voor een gevoel van veiligheid richtte de Nederlandse focus zich vanaf dat moment op Amerika." Een blik die volgens Van Der Vleuten resulteerde in het jarenlang omarmen van Amerikaanse invloeden zoals internet en muziek en andere populaire cultuur.
Ook de taal speelt een beslissende rol in die fascinatie. Met Engels is het vrij eenvoudig om goed te kunnen volgen wat er in de VS gebeurt. Dat verandert als je je wil verdiepen in bijvoorbeeld Duitsland of China. "En dat leidt tot een beperkte toegang tot informatie uit landen die voor ons wel erg van belang zijn", aldus Van Der Vleuten.
Live uitgezonden
De obsessie met de Verenigde Staten bereikt elke vier jaar een hoogtepunt. De Amerikaanse verkiezingen worden dan op de voet gevolgd, debatten tussen de Amerikaanse presidentskandidaten en de verkiezingen zelf 's nachts live op tv uitgezonden.
We leren iedereen kennen die van invloed kan zijn op de verkiezingen. Zoals vicepresidenten Kamala Harris en Mike Pence. Maar weten we ook wie de plaatsvervanger van de Duitse bondskanselier Merkel mocht ze bijvoorbeeld door het coronavirus geveld worden?
In dat geval neemt de vicekanselier, Olaf Scholz, haar plaats in. "Het gebrek aan interesse in wat er in omliggende landen gebeurt en wie er de dienst uit maken, is problematisch", aldus Van Der Vleuten.
"Op het eerste oog zijn sommige ontwikkelingen in onze buurlanden misschien minder sexy dan een strijd tussen Biden en Trump. Maar die kunnen wel een veel grotere impact hebben op ons dan wie er uiteindelijk in het Witte Huis zit."
Aanslag
Dat blijkt volgens de hoogleraar ook de afgelopen dagen weer met de terroristische aanslag in Nice. "Om te begrijpen wat er nu in Frankrijk aan de hand is moet je bijvoorbeeld begrijpen welke positie dat land in het Midden-Oosten inneemt. De Fransen zijn daar militair en politiek actief en mede daardoor een doelwit voor moslimextremisten."
Meer aandacht zou er ook moeten zijn voor de ontwikkelingen in de Europese Unie en de impact die een steeds machtiger wordend China op ons land heeft. "We moeten uit de groeve van stereotyperingen kruipen. Anders blijf je met oogkleppen op naar de wereld kijken en word je verrast wanneer er iets gebeurt dat ineens wel impact op je heeft."
Andere verkiezingen om in de gaten te houden
De Verenigde Staten is niet het enige land waar de komende dagen mogelijk een machtsverschuiving komt. Zo zijn er komend weekend presidentsverkiezingen in Ivoorkust. De hectiek in Amerika is er vergeleken met de verkiezingen in het Afrikaanse land niks bij.
De gemoederen liepen er de afgelopen dagen flink op. Tientallen mensen kwamen om bij heftig verkiezingsgeweld. Er is veel onvrede over de huidige president Ouattara. Zijn mandaat zit er na twee termijnen eigenlijk op. Maar vanwege een grondwetswijziging vindt Ouattara dat hij zou mogen blijven.
Kandidaat met celstraf
Ook de inwoners van Georgië mogen dit weekend naar de stembus. En in die parlementsverkiezingen is er een opvallende comeback. Want oud-president Michaïl Saakasjvili heeft zich gemeld als kandidaat voor het premierschap. Een stap die net zo opvallend als gewaagd is.
Want Saakasjvili voert geen campagne in Georgië maar vanuit Oekraïne. In zijn thuisland is een celstraf van negen jaar tegen Saakasjvili uitgesproken. Ondanks een achterstand in de peilingen op zijn steenrijke rivaal Bidzina Ivanishvili maakt de voormalige Georgische president wel een kans. Wat er met zijn celstraf gebeurt mocht Saakasjvili winnen is nog onduidelijk.
Gesteund door Poetin
En ook in Moldavië zijn het spannende dagen. Daar kiezen de inwoners dit weekend tussen de huidige en pro-Russische leider Igor Dodon en zijn uitdager en pro-Europese kandidaat Maia Sandu. Presidentsverkiezingen die de koers van het land voor de komende jaren zullen bepalen.
In de laatste peilingen heeft Dodon, openlijk gesteund door de Russische president Poetin, een lichte voorsprong op naaste belager Sandu. Onder de kiezers heerst veel onvrede omdat Moldavië nog altijd een van de armste landen van Europa is.
Onder druk
De focus te veel op Amerika houden heeft volgens Van Der Vleuten z'n prijs. "Daarmee ben je ook te afhankelijk van maar één land als partner. Zo zagen we de afgelopen jaren dat de VS onder president Trump zich veel minder bemoeit met internationale conflicten."
"Het land trok zich terug uit verdragen en andere samenwerkingen. En ook de onderlinge handel kwam onder druk te staan. Het toont de noodzaak om ons politiek en commercieel veel meer te verdiepen in andere landen en ons niet blind te staren op de VS."
Van Der Vleuten hoopt daarom dat na de Amerikaanse verkiezingen de aandacht weer wat meer naar de rest van de wereld gaat. Volgens haar van groot belang voor haar studenten, maar ook voor journalisten en mensen in het bedrijfsleven. "Het is niet zo dat in Amerika kokend water wordt uitgevonden. Er is echt wel meer dan alleen de VS."
