Rutte: Als de cijfers tegenvallen, zijn ‘draconische, langdurige maatregelen’ nodig
Om de daling van het aantal coronabesmettingen te versnellen, zouden draconische maatregelen moeten worden genomen. Die maatregelen kunnen nog heviger zijn dan tijdens de lockdown in maart, zei premier Rutte woensdag in debat met de Tweede Kamer. Zulke maatregelen zouden ‘enorme maatschappelijke gevolgen’ hebben en meer dan een paar weken moeten gelden.
Maarten van Ast & Peter WintermanLaatste update:28-10-20, 23:35
Lees ons liveblog terug onderaan dit artikel
Partijen in de Tweede Kamer waren ontstemd over het persmoment van dinsdagavond, waarbij premier Mark Rutte en minister Hugo de Jonge ‘tussen neus en lippen door’ verkondigden dat de huidige coronamaatregelen nog zeker tot in december duren. Rutte maakte tijdens het coronadebat duidelijk dat het kabinet nog niet heeft besloten dat de gedeeltelijke lockdown na half november wordt verlengd. ,,Nee, dat hebben we niet besloten. Maar als wij ons beginnen te realiseren dat er zicht komt op wat nodig is hierna, dan moet je dat ook delen met Nederland. Dat is wat we gisteren gedaan hebben.’’
De coronacijfers moeten flink omlaag om het virus onder controle te kunnen krijgen, aldus de premier. Dat betekent onder meer dat er niet meer dan 1200 besmettingen per dag mogen zijn. Rutte verwacht dat het nodig zal zijn om de gedeeltelijke lockdown te verlengen. ,,Ik weet dat het een lastige mededeling is. Het betekent dat het pakket misschien drie, vier weken langer duurt.’’ Rutte zegt dat het kabinet daarover volgende week dinsdag een besluit neemt. Als de cijfers de komende dagen tegenvallen, zijn ‘draconische, langdurige maatregelen’ nodig.
‘Weinig meelevend’
Tijdens het coronadebat eisten partijen - van oppositie én coalitie - opheldering over verlenging van de maatregelen. D66-Kamerlid Steven van Weyenberg - die de met corona besmette D66-fractievoorzitter Rob Jetten verving – was kritisch. ,,Als het klopt dat de maatregelen worden verlengd, is dat op een weinig meelevende manier neergezet’’, aldus Van Weyenberg.
Dit was een enorme mededeling, tussen neus en lippen door
Jesse Klaver, GroenLinks
Volgens de D66’er is er verwarring ontstaan over de verlenging. ,,Het werd tussen neus en lippen medegedeeld.’’ Later op de dinsdagavond, bij het praatprogramma Op1, zei staatssecretaris Mona Keijzer (Economische Zaken) dat de maatregelen níet zijn verlengd. D66 wilde weten hoe het nu zit: moet de horeca nu wel of niet de deuren gesloten houden tot in december?
Ook GroenLinks-leider Jesse Klaver vroeg om duidelijkheid. ,,Dit was een enorme mededeling, tussen neus en lippen door. Dan heb je de communicatie niet op orde. Dat was verkeerd.’’ SP-leider Lilian Marijnissen sloot zich aan bij de kritiek. SGP-leider Kees van der Staaij kreeg na het persmoment het gevoel dat de maatregelen ‘tot sint-juttemis’ van kracht blijven. ,,Wat is het perspectief?’’, vroeg hij zich af.
Zorgsalarissen
De oppositiepartijen zijn gekrenkt over het nieuws dat het kabinet niet van plan is om de zorgsalarissen extra te verhogen, ondanks een aangenomen motie van de Tweede Kamer. PVV-leider Geert Wilders diende tijdens het coronadebat een motie van wantrouwen in tegen Rutte en De Jonge. Die motie kreeg slechts steun van de SP, Forum voor Democratie en de drie zelfstandige Kamerleden Wybren van Haga, Henk Krol en Femke Merel van Kooten (in totaal 39 van de 150 zetels).
,,Er komt geen cent extra beschikbaar’’, klaagde Wilders. ,,De motie wordt dus gewoon niet uitgevoerd, dat is niet te geloven. We worden allemaal belazerd. Het is voor een klap in het gezicht van al die zorghelden. Ik eis namens al die zorgmedewerkers dat de aangenomen motie alsnog wordt uitgevoerd.’’ Ook SP-leider Marijnissen was boos. ,,Dit is onacceptabel. Het kabinet komt hier niet mee weg.’’
Er gebeurt al heel veel voor zorgmedewerkers, benadrukte minister Tamara van Ark (Medische Zorg) voorafgaand aan het debat. De lonen zijn volgens haar de afgelopen jaren al flink gestegen. ,,Ook voor 2020 en 2021 zijn behoorlijke cao-loonstijgingen afgesproken.’’ Daarnaast wil het kabinet een onderzoek naar knelpunten in de zorg afwachten. Ze wees ook op de toegezegde zorgbonus voor medewerkers die betrokken waren bij de zorg voor coronapatiënten. Volgens premier Rutte is het kabinet niet verplicht om de aangenomen motie uit te voeren. ,,Ik heb mij te verhouden tot een motie, ik heb mij er niet aan te houden’’, aldus Rutte in het debat. ,,Wij menen dat wij deze motie al uitvoeren.’’
Lockdown
In de Kamer wilden partijen weten wat het kabinet gaat doen om het groeiend aantal besmettingen te stoppen. De VVD zei te hopen dat een verdere lockdown niet nodig is. ,,Als de samenleving niet volledig op slot hoeft, dan moeten we dat ook alsjeblieft niet doen’’, zei VVD-Kamerlid Hayke Veldman.
Lees hieronder ons liveblog terug:
Liveblog
23:2728-10-2020
Dit liveblog is gesloten
Geen meerderheid voor de motie van wantrouwen van Wilders (PVV). Hij kreeg steun van SP, Krol, Van Kooten-Arissen, PVV, FvD en Van Haga.
Einde van het debat. Lees alles hieronder rustig terug, dit liveblog is nu gesloten.
Einde van de tweede termijn. Over alle moties wordt volgende week gestemd, met uitzondering van de motie van wantrouwen van Wilders (PVV). Daar wordt nu over gestemd.
22:4028-10-2020
Einde van de tweede termijn van de zijde van de Kamer. Voorzitter Arib schorst voor 15 minuten, daarna gaan de bewindslieden in op de moties.
Aansluitend wordt gestemd over de motie van wantrouwen van Wilders (PVV). ,,We hoeven niet te stemmen als de premier nu al opstapt'', grapt hij.
22:1728-10-2020
Wilders (PVV) dient een motie van wantrouwen in tegen premier Rutte, omdat het kabinet weigert zijn aangenomen motie voor extra salarisverhoging uit te voeren. De motie wordt mede ingediend door de SP.
Kansrijk is de motie niet:
Onze excuses
Helaas kunnen wij deze social post, liveblog of anders niet tonen omdat het één of meerdere social media-elementen bevat. Aanvaard de social media-cookies om deze inhoud alsnog te tonen.
22:1528-10-2020
Van Ark is klaar met haar beantwoording. Einde van de eerste termijn, we gaan meteen door met de tweede termijn. Daarin krijgen alle partijen nogmaals het woord en kunnen ze moties indienen.
22:0128-10-2020
Van Ark zegt toe het online loket voor het aanvragen van de zorgbonus langer open te houden. Aanvragen kunnen nu tot en met 6 november worden ingediend, een week langer. Er komen nog altijd heel veel aanvragen binnen, en zorginstellingen vragen om meer ruimte.
Volgens de meest actuele cijfers is er tot nu toe voor 1,48 miljard euro aan bonussen aangevraagd, door 7871 zorgaanbieders. In totaal gaat het om aanvragen voor 788.793 zorgprofessionals, waarvan 69.009 zzp/inhuur.
Onze excuses
Helaas kunnen wij deze social post, liveblog of anders niet tonen omdat het één of meerdere social media-elementen bevat. Aanvaard de social media-cookies om deze inhoud alsnog te tonen.
21:4528-10-2020
Ook de Jonge is klaar met zijn beantwoording. Door met minister Tamara van Ark (Medische Zorg). Wilders (PVV) meldt zich vrijwel direct en verwijt haar maar 'vier zinnen' te wijden aan het personeelstekort in de zorg. ,,U heeft het alleen maar over een campagne, dat kan toch niet waar zijn. U heeft zeven maand de tijd gehad om voorbereid te zijn op de tweede golf.''
De Jonge noemt de ict-storing bij het RIVM van vandaag, de tweede deze week, 'problematisch'. ,,We onderzoeken wat er nu precies mis gaat in die verschillende systemen'', zegt hij toe.
21:1128-10-2020
We gaan weer door met het debat. Geert Wilders (PVV) vraagt minister De Jonge wanneer hij denkt dat er voor het eerst een werkend vaccin verwacht wordt.
De Jonge, met de grootst mogelijke voorzichtigheid, vermoed in de eerste maanden van volgend jaar. ,,Als de klinische trials goed gaan tot het einde, en als toelating voldoende snel gaat, dan kan je ook de eerste toediening doen.''
20:2428-10-2020
Schorsing voor het diner
Kamervoorzitter Arib vindt de eerste termijn te lang duren. ,,Ik wil geen situatie krijgen waarbij de minister flauwvalt.'' Ze schorst tot 21.05 uur voor de dinerpauze.
20:0228-10-2020
Marijnissen (SP) bevraagt De Jonge over de testcapaciteit het het bron- en contactonderzoek, die volgens haar nog altijd niet op orde is.
De Jonge benadrukt dat de effecten van bron- en contactonderzoek met meer dan 10.000 besmettingen per dag gering is. Hij uit zijn bewondering voor het harde werk van iedereen die betrokken is bij het testen en bronnenonderzoek.
De Jonge benadrukt dat er geen testcapaciteit wordt ingekocht op basis van de vraag. Wat betreft sneltesten en 'andere gevalideerd materiaal' wordt er gewoon 'groot ingekocht'.
19:3228-10-2020
Ondertussen wordt bekend dat in nog eens drie regio's het aantal coronabesmettingen zo hoog is opgelopen dat de situatie er nu 'zeer ernstig' is. Het gaat om IJsselland, Flevoland en Noord-Holland Noord.
Deze drie regio's hebben nu hetzelfde risiconiveau als Amsterdam-Amstelland, Rotterdam-Rijnmond, Haaglanden, Utrecht, Hollands-Midden, Zaanstreek-Waterland, Zuid-Holland Zuid, Brabant-Zuidoost, Midden- en West-Brabant, Brabant-Noord, Kennemerland, Gooi en Vechtstreek, Gelderland-Midden, Gelderland-Zuid, Twente en Limburg-Noord.
Ook in Limburg-Zuid is het risiconiveau vandaag verhoogd. De situatie veranderde daar van 'zorgelijk' naar 'ernstig'. Ook Fryslân, Groningen, Drenthe, Noord- en Oost-Gelderland staan op dit niveau. Zeeland is nu de enige regio die nog op het niveau 'zorgelijk' staat, het op een na laagste risiconiveau. Geen enkele regio heeft het laagste niveau, 'waakzaam'.
19:1428-10-2020
Rutte is klaar met zijn beantwoording, we gaan door met minister De Jonge (Volksgezondheid).
18:5828-10-2020
Wilders (PVV) breekt een lans voor de ondernemers in de horeca. Hij vraagt het kabinet in gesprek te blijven met de branche en te blijven zoeken naar verlichting voor de sector. Dat zegt Rutte volmondig toe. ,,Ik ben het hier van a tot z mee eens'', zegt hij op het betoog van de PVV-leider.
18:3228-10-2020
Van Weyenberg (D66) hekelt nogmaals de communicatie over het verlengen van de maatregelen. ,,Ik snap de overweging, maar dit is niet goed.''
Rutte: ,,Ik vind dat het kabinet het land voorgaat in deze barre tocht met het virus, waarin nog zoveel onbekend is. We kunnen niet met zekerheid zeggen of de hamer werkt. Je hebt wel het inzicht dat als 'ie werkt, het nog niet is afgelopen half november. Dat inzicht moet je delen met Nederland, ook al weet je nog niet precies wat er dan volgt.''
Van Brenk (50Plus) vraagt premier Rutte naar berichten over zorgmedewerkers die verplicht zouden worden toch aan het werk te gaan terwijl ze klachten hebben. .
Rutte: ,,Medewerkers die positief getest zijn moeten niet werken en niet worden gedwongen te werken.'' Dat is de hoofdregel. Wanneer ze in afwachting zijn van een test, mag een medewerker in een noodsituatie aan het werk, mits ze geen klachten hebben en een chirurgisch mondmasker dragen, aldus de premier.
18:1428-10-2020
Van der Staaij (SGP) vindt dat antwoord niet zo 'geslaagd'. ,,Kan de publiekscommunicatie niet toch wat helderder?''
Nee, zegt Rutte volmondig. Hij herhaalt dat nog onduidelijk is wat de effecten zijn van de maatregelen, dus dat een voorspelling nog niet mogelijk is. Hij neemt de voorgestelde formulering van Van der Staaij ('Hou er ernstig rekening mee dat de maatregelen langer duren') mee als feedback.
17:4828-10-2020
Rutte gaat verder. Hij gaat eerst in op gisteravond. ,,De komende dagen zal moeten blijken of het pakket leidt tot voldoende effect.'' Als er geen daling van het aantal besmettingen komt, volgt mogelijk een extra pakket. Bij daling moet opnieuw gekeken worden of kan worden afgebouwd of dat de verlaging moet worden versneld. Bij alles moet vooraf goed gekeken worden naar de gevolgen, aldus Rutte.
,,We hebben nog niet besloten dat het huidige maatregelenpakket tot na half november zal duren.'' Geen besluit, maar wel een vooruitblik op wat er mogelijk kan gebeuren, legt hij uit.
17:3928-10-2020
Na Marijnissen en Wilders reageert nu ook Klaver (GroenLinks) geprikkeld. Volgens hem neemt Rutte 'deze Kamer totaal niet serieus'. Hij wil dat Rutte eerlijk erkent dat hij de motie naast zich neerlegt.
Rutte herhaalt dat de regering 'zich moet verhouden' tot de motie, een verplichting tot overnemen van de motie is er niet.
Ouwehand (PvdD) hekelt de houding van Rutte en roept hem op 'te stoppen met dit spelletje'.
