Ik kreeg bijna 16.000 euro bruto per jaar voor een paar vergaderingen. Maar ik kon niet meer in de spiegel kijken

Maandag, iets na de middag. Wat in Gent begon, spreidt zich uit als een virus, een lelijke vlek die heel Vlaanderen besmeurt. Mijn maag ligt overhoop, de hetze hakt erin, het doet pijn. 

Politici werden de voorbije dagen platgebeld. “Hoeveel verdient u? Hoeveel mandaten? Wat doet u dan precies?” Wie niet antwoordt, is verdacht. Wie wel antwoordt, moet zich verantwoorden. 

Mijn collega Tom treint op dat moment naar zijn thuisstad voor zijn eerste lokaal overleg rond woonbeleid. Hij is er pas ingestapt, enthousiast, trots. Omdat hij de wereld – om te beginnen dicht bij hem – wil veranderen. Beter maken. Mooier maken. Hij post een selfie met de schepen van die Vlaamse middelgrote stad. “Zonder vergoeding?” – met een smiley – verschijnt meteen als reactie op zijn Facebook-pagina. Na al die extra duizenden euro’s die de revue gepasseerd zijn de afgelopen dagen, in kranten en op tv-journaals, is de vraag meer dan terecht. Grappig bedoeld of niet, Tom antwoordt dit: “Niels is schepen en dus is deze vergadering gewoon een deel van zijn job. Ik heb een halve dag vakantie genomen om hier te kunnen zijn.” 

Wereldvreemde realiteit

De wereld rondom mij veranderen: dat wou ik ook, toen ik in 2004 met volle overtuiging de politiek instapte. Maar ik ontdekte snel een ‘wereldvreemde’ realiteit, toen de gemeenteraad mij in 2007 als vertegenwoordiger koos voor het bestuur van de intercommunale Sibelgas en financieringsconstructie IBG. Nietsvermoedend werd ik gebombardeerd tot ondervoorzitter.

Vergoeding per jaar? Samen 15.871,71 euro bruto. Wat werd van mij verwacht? Vier avonden met drie vergaderingen van telkens een kwartier, uiteraard met drie zitpenningen. Twee handtekeningen per jaar waarvoor de chauffeur van Sibelgas telkens naar mij toe reed. Eén studiereis (mét zitpenning) naar windmolenpark C-power, dat we – eens in Oostende – enkel op film zagen. Afsluiter? Het restaurant.

Kabaal

Dit is geen politiek van de vorige eeuw. Ook vandaag is het nog de politieke zeden. En dan is deze intercommunale in vergelijking met heel wat andere nog aan de goedkope kant. Uiteraard streek ook ik zitpenningen op in die periode. Wie zonder zonde is, werpe de eerste steen. Maar ik schaamde mij er zo hard voor dat ik het overgrote deel weg schonk aan beursstudenten. Tot ik in de zomer van 2011, bij de zoveelste statutenwijziging om deze nepconstructie in stand te houden, mezelf niet langer in de spiegel kon kijken. Ik stapte gedegouteerd op en ja, ik maakte er kabaal over. Maar zaken echt in beweging krijgen, dat lukte me niet.

Bijverdienen is één zaak. Cumuleren een ander. Vorig jaar verliet ik het Brussels Parlement om mij volledig te concentreren op mijn schepenambt. Waarom? Simpel: ik had geen tijd meer om alles grondig door te nemen. Toen ik op een dag door weer en wind van de gemeente naar het parlement fietste, besliste ik om te stoppen. Nog geen seconde spijt gehad, ik geniet weer met volle teugen van mijn job, mijn engagement.

Geen excuses meer

Ik wil niets vergoelijken, ik oordeel niet over anderen, ik spel niemand de les. Maar één ding wil ik wél: trots blijven. Trots om mensen te vertegenwoordigen, om mee te bouwen aan mijn stad, op mijn beroep. 

Ik hoop dat elke politicus – wat zijn of haar overtuiging ook is – voluit gaat voor een zaak die niet de eigen zaak is, maar het collectieve belang. Alleen door de openheid, de soberheid en het professionalisme te installeren dat mensen van de politiek verwachten, kunnen we over de partijgrenzen heen het vertrouwen herstellen. Open kaart spelen en duidelijke regels opstellen die van zulke excessen definitief verleden tijd maken, is wat nu én snel moet gebeuren. Geen excuses meer. Zodat al degenen die zich belangeloos uit idealisme of voor een correct(e) zitpenning/loon inzetten, zich niet meer hoeven te verantwoorden. Zodat dat engagement wél wordt beloond.