Nog steeds zijn er geen lichtpuntjes in zicht. Op zijn vroegst aan het eind van deze week zal voor het kabinet helder genoeg zijn wat het effect is van de maatregelen die twee weken geleden werden afgekondigd. Als de cijfers niet omlaag gaan, lijken strengere maatregelen onafwendbaar.
De huidige 'gedeeltelijke lockdown' zal dan wellicht plaats maken voor regels die het openbare leven nog sterker raken en op sommige punten zelfs verder kunnen gaan dan de beperkingen van afgelopen voorjaar. Anders dreigt de zorg het niet langer aan te kunnen.
Een serieuze waarschuwing aan het adres van het kabinet komt van crisisexpert Gert-Jan Ludden. "Mensen zien hun bestaan in elkaar storten. We moeten perspectief bieden. Mensen moeten het perspectief hebben dat ze weer vrijheden gaan krijgen."
Enorme hoge prijs
Vandaag meldde het RIVM 10.353 nieuwe bevestigde coronabesmettingen en 26 nieuwe sterfgevallen. Het kabinet vindt het nog te vroeg om conclusies te trekken uit de besmettingscijfers, maar hoopt op een kentering.
Als het uitgangspunt van het beleid nog steeds is het beschermen van ouderen en zorgen dat de zorg het aankan, dan moet je natuurlijk met strengere maatregelen komen, zegt Ludden. "Maar er staat wel flink wat tegenover een strengere lockdown. Daar betaalt de samenleving een enorm hoge prijs voor, omdat de instituties het niet aankunnen."
De samenleving heeft een soort garantie nodig, zegt de crisisexpert. "Maar die krijgen we natuurlijk niet. Dat maakt het buitengewoon lastig. Je ziet overal in de wereld de weerstand enorm toenemen. Als je geen perspectief kunt koppelen aan zo'n hoge prijs wordt het buitengewoon lastig."
"Strengere maatregelen en minder contacten zullen zich vertalen naar betere cijfers", zegt Ludden. "Dat geloof ik onmiddellijk, maar de prijs die de samenleving betaalt, is gigantisch."
Hand in eigen boezem
Ludden heeft felle kritiek op het kabinet dat volgens hem niet naar de samenleving luistert. "Adviezen uit de samenleving worden geëlimineerd." Ludden denkt dat de samenleving best bereid is om een strengere aanpak te accepteren. "Maar dan willen ze ook zekerheid dat het beter gaat daarna. Dat betekent beter testbeleid, beter bron- en contactonderzoek, enzovoorts."
"De samenleving ziet dat de overheid niet thuis geeft. De spanning neemt toe, en we bieden nul garanties. Je kunt het zien als een crisis van de instituties."
"Groepen die zich minder aan de coronaregels houden, jongeren of mensen uit de achterstandswijken die we moeilijk bereiken, daarbij moeten we uitkijken met zeggen: ja samenleving jullie luisteren niet. Want langzamerhand vertrouwt de samenleving de instituties niet meer zo. Daardoor ontstaat weerstand. Die samenleving ziet ook dat de overheid het niet op orde heeft, en die steekt geen hand in eigen boezem."
Ludden vindt dat de overheid alleen maar pleisters plakt. "We moeten strakker in de regie gaan zitten. Dat heeft men nooit willen doen. Nu is het twee over twaalf. En nu is de vraag: kan het nog wel? Ik zie dat de hele samenleving kapot gaat."
