Dubbele klap dreigt: hogere premie en minder pensioen

De vijf grootste pensioenfondsen van Nederland maakten gisteren bekend hoe ze er voor staan. En dat is niet al te best. Alleen bpf Bouw, het pensioenfonds voor de bouwsector, is veilig. Daar zit voor elke euro aan pensioenverplichting 1,06 euro in kas. Bouw kan de pensioenen hierdoor zelfs licht verhogen. De metaalfondsen PMT en PME zijn ook uit de gevarenzone op dit moment. Maar ze zitten net boven de streep van 90 procent dekkingsgraad, dus helemaal gerust zijn ze nog niet. Uiteindelijk moet op 31 december de balans worden opgemaakt. Wie dan onder de 90 procent dekkingsgraad zit, moet korten.

ABP en PFZW zitten al het hele jaar aan de verkeerde kant van de streep. Beide fondsen, goed voor zo’n zes miljoen deelnemers, moeten volgend jaar de pensioenen verlagen als de financiële situatie niet verbetert. ,,Zoals het er nu voor staat, is de kans op pensioenverlaging voor volgend jaar reëel. Bij de huidige stand zou dat voor een gemiddeld ABP-pensioen van 700 euro netto ongeveer 15 euro netto per maand zijn”, laat ABP-voorzitter Corien Wortmann-Kool weten in het kwartaalbericht van het ambtenarenfonds.

Bij PFZW dreigt een korting op de pensioenen van 1,5 procent. En dat is niet alles. Peter Borgdorff, directeur bij PFZW, waarschuwt dat een premieverhoging waarschijnlijk is. De premie die werkenden betalen is al jaren onvoldoende om de beloofde pensioenen waar te maken. ABP heeft al aangekondigd de premie te verhogen en ook andere grote fondsen, zoals de metaalfondsen, denken aan een premieverhoging.

Dat betekent dat werkenden straks meer premie betalen en ook nog een korting op hun pensioenaanspraak krijgen. Ook als de pensioenen niet gekort worden is er koopkrachtverlies. Door de penibele financiële situatie kunnen de meeste pensioenen niet worden aangepast voor inflatie.

Er zijn twee oorzaken dat de Nederlandse pensioenfondsen het slecht doen. Ten eerste is dat de lage rente. Hoe lager de rente hoe meer geld de fondsen in kas moeten houden om de pensioenen te betalen. En die rente blijft maar dalen, ook in de coronapandemie. Daarnaast hebben de fondsen veel last van de instorting van de aandelenmarkten in het eerste kwartaal. De beurzen hebben zich daarna wel hersteld, maar ABP en PFZW hebben nog steeds een negatief rendement op hun beleggingen dit jaar.

Jarenlang hebben pensioenfondsen en politiek de kortingen voor zich uitgeschoven. Met de invoering van een nieuw pensioenstelsel zijn kortingen ook minder vaak aan de orde, hopen de pensioenfondsen. Dat nieuwe stelsel wordt vanaf 2022 geleidelijk ingevoerd. Het was de pensioensector er veel aan gelegen om kortingen te voorkomen voor de invoering. Kortingen zijn slecht voor het vertrouwen in het nieuwe stelsel.

Dat is het probleem bij het huidige stelsel. Ondanks dat de pensioenkassen jaarlijks voller raakten, werden de pensioenen niet verhoogd. Dat tastte het vertrouwen in het stelsel aan. Toch werd het Nederlands pensioensysteem deze week door pensioenadviesbureau Mercer opnieuw uitgeroepen tot beste pensioenstelsel ter wereld. Toch zegt de pensioenadviseur dat de invoering van een nieuw stelsel verstandig is. Juist omdat er weinig vertrouwen is in het huidige stelsel.

Bekijk al onze economische video's in deze playlist.