GroenLinks: zorgpremie naar 10 euro per maand, belasting omhoog

Dat is één van de voorstellen uit het verkiezingsprogramma dat zaterdag is gepresenteerd in Pakhuis De Zwijger in Amsterdam. De partij stelt daarin het klimaat centraal en pleit voor een ‘systeemverandering’. Partijleider Jesse Klaver spreekt van een ‘helder groen en modern links’ programma. In het voorwoord stelt hij dat GroenLinks deel wil uitmaken van een ‘zo links mogelijke’ nieuwe regeringscoalitie. ,,Daarom zoeken wij al voor de verkiezingen de samenwerking op met andere linkse en progressieve partijen.”

De partij wil een einde maken aan korte vluchten naar bijvoorbeeld Brussel, Parijs en Londen en die vervangen voor treinverbindingen die ‘elk uur’ moeten vertrekken. Een belasting op in Nederland gekochte tickets moet ‘veelvliegen’ ontmoedigen. Ook lanceert GroenLinks ‘burgerberaden’, waarin gewone mensen meepraten over de aanpak van de klimaatcrisis. Zo moet ‘iedere inwoner van Nederland een stem krijgen in het aanpakken van de klimaatcrisis’.

Groente en fruit worden goedkoper doordat de partij de btw daarop wil schrappen. Vlees zal daarentegen veel meer gaan kosten. In tegenstelling tot het vorige verkiezingsprogramma wil GroenLinks de btw op vlees niet verhogen, een ‘vleestaks’, maar moeten ‘alle kosten’ worden doorberekend in de vleesprijs, ‘dus ook de natuur- en klimaatschade’. Hoeveel een gehaktbal of biefstukje gaat kosten, zegt de partij er niet bij. Ook mag in 2025 alleen vlees worden verkocht als het minimaal 1 ster van het Beter Leven Keurmerk hebben. In 2035 moet al het vlees drie sterren hebben.

Op tal van terreinen wil GroenLinks vooral mensen met een smalle beurs tegemoetkomen. Zo gaan de bijstand en het minimumloon omhoog en moeten veel meer mensen in een sociale huurwoning kunnen wonen door de inkomensgrenzen te verruimen. Ook in de vrije sector worden huren wettelijk beperkt: de overheid gaat voor meer dan 90 procent van de woningen de maximale huur bepalen, is het idee.

_{Tekst gaat verder onder de foto}

Rijken en grote bedrijven krijgen juist de rekening gepresenteerd. Zo komt er voor miljonairs een extra belasting en wil GroenLinks een ceo-heffing opleggen op salarissen en bonussen van meer dan vijf ton. Daarnaast is er een voorstel om elk inkomen even hoog te belasten, of dat nou uit arbeid, vermogen of een eigen bedrijf komt. In het huidige belastingstelsel wordt inkomen uit werk het zwaarst belast.

Behalve van de zorgtoeslag wil GroenLinks ook af van de kinderopvangtoeslag en het kindgebonden budget. Kinderopvang wordt vier dagen in de week gratis (buitenschoolse opvang wordt zelfs helemaal kosteloos) en voor gezinnen met kinderen komt een aparte tegemoetkoming waar ook de kinderbijslag in opgaat. De huurtoeslag blijft in de plannen wel overeind. De hypotheekrenteaftrek wordt versneld afgebouwd.

Donderdag werd al bekend dat GroenLinks iedereen die 18 jaar wordt een ‘startkapitaal’ van 10.000 euro wil geven. Ook moet er een nieuwe studiebeurs komen van maximaal 400 euro per maand. Alleen studenten uit gezinnen met een inkomen tot 100.000 euro per jaar kunnen daar aanspraak op maken.

Niet alle plannen raken de portemonnee: zo wil GroenLinks aanpassing van de abortuswetgeving. Zo moet abortus uit het Wetboek van Strafrecht, wordt de verplichte bedenktijd afgeschaft, komt de abortuspil beschikbaar bij de huisarts en wordt de pil vergoed door het basispakket. Ook wil de partij hard optreden ‘tegen intimiderende demonstranten bij abortusklinieken’.

GroenLinks zegt verder te willen bouwen aan een rookvrije generatie door de accijnzen op tabak te verhogen. Parken, speeltuinen en terrassen worden helemaal rookvrij. Daarnaast wil de partij meer migranten van buiten Europa opnemen dan nu het geval is. Daarbij gaat het niet alleen om vluchtelingen, maar ook arbeidsmigranten van buiten de EU. Met landen van herkomst moeten afspraken worden gemaakt om onderdanen hier te laten werken in sectoren waar krapte is.

GroenLinks presenteerde onlangs de plannen voor de komende verkiezingen, hierin dus ook de 10.000 voor elke 18-jarige: