Is er een lachmilitie of tekstmarechaussee op komst? Ik begon hevig te zweten
Na fictiepersonages, standbeelden, strips, straatnamen, gebakjes, cartoons over religie lijkt nu ook humor aan de beurt om aan politiek-correcte deconstructie te worden onderworpen. En desnoods aan (zelf)censuur. Een voorbeeld hiervan werd door de satirische ‘Spitting Image’ van de BBC en ITV gegeven. De legendarische Britse ‘puppet show’, een serie waarin bekende mensen door hun karikaturale poppen worden vervangen, maakte tussen 1984 en 1996 furore en werd zelfs tot ver buiten het Verenigd Koninkrijk immens populair. Na 24 jaar afwezigheid maakte het tv-programma afgelopen weekeinde zijn rentree.
Dat humor niet altijd fijnzinnig is, zag je al in de trailer. Daarin verschijnen de poppen van Boris Johnson en Donald Trump naakt in een sauna waar ze hun anus aan het volk tonen. Als Poetins pop arriveert, slaat hij met zijn penis de veel kleinere pielemuisjes van die twee.
Toch ging de verontwaardiging niet over deze scène, maar over de pop van klimaatactiviste Greta Thunberg: hoe durfden de makers te spotten met een ‘kind’ van 17 jaar dat ook nog met autisme kampt? Frappant is juist dat de zeer korte optredens (in totaal 31 secondes) van de Greta-pop in het 23 minuten durende programma, niet beledigend, maar zelfs grappig waren. Als weervrouw voor een kaart van Europa zegt Thunberg rustig “en nu voor morgen en de rest van de eeuwigheid ...” en dan in schreeuw vol razernij “heet!”. De makers verwerpen de kritiek, zijn niet van plan om zichzelf te censureren en noteren dat Thunberg op Twitter haar eigen pop van een like heeft voorzien. Zal het helpen?
Huidskleur kan inderdaad een privilege zijn
Niet alleen jeugd en ziektes kunnen de correcte gemoederen bezighouden, maar ook huidskleur. We weten nog hoe die flauwe grap van de blanke Johan Derksen over zwarte rapper Akwasi een ware media-aardbeving ontketende: bekende Nederlanders furieus terwijl Oranje-internationals en bedrijven aankondigden het tv-programma voortaan te gaan boycotten. Akwasi zelf, die met haattweets en een optreden op de Dam impliciet tot geweld opriep, zag zijn strafbare acties op 11 september door een rechter geseponeerd. Vijf dagen later kreeg hij door NPO-radiozender FunX een speciaal voor hem gemaakte ‘Power Award’ omdat hij “een held en het boegbeeld in de strijd tegen ongelijkheid is”.
Huidskleur kan inderdaad een privilege zijn. Zaterdag in Tijdgeest las ik dat ook blanke-mannelijke-heteroseksuele-cabaretiers die grappen maken over personen of groepen (zwarten, feministen, radicaal activisten of orthodoxe moslims) hun immense privileges misbruiken. Recensent Ivo Nieuwenhuis: “Daarmee miskennen ze niet alleen hun eigen geprivilegieerde status, maar blokkeren ze ook de mogelijkheid voor minder geprivilegieerde groepen om tegenspraak te bieden”.
Bij het idee dat, na de gedachtepolitie van George Orwell, er mogelijk ook een lachmilitie of een teksmarechaussee zullen komen om cabaretiers of columnisten te beperken in hun creativiteit, begon ik hevig te zweten. Want ik ben helaas man, blank en heteroseksueel met zzp-privileges.
Drie keer per week werpt columnist Sylvain Ephimenco zijn blik op de actualiteit. Lees zijn columns hier terug.