VideoHet kabinet wil dat Nederlanders in het hele land vanaf nu een mondkapje gaan dragen in publieke binnenruimtes, zoals supermarkten, horeca, musea en stations. Het is een ‘dringend advies’. Dat heeft premier Mark Rutte vandaag laten weten tijdens het coronadebat in de Tweede Kamer.
Maarten van Ast & Peter WintermanLaatste update:30-09-20, 20:01
De hoofdregel is: zet binnen een mond- en neusmasker op. In het café, restaurant, de winkel, een overheidsgebouw, parkeergarage, station. Als u gaat zitten, kunt u het afzetten
Premier Rutte
Premier Rutte richtte zich tijdens het debat tot alle Nederlanders: ,,Het kabinet adviseert dringend om in publieke binnenruimtes een niet-medisch mond- en neusmasker te gebruiken. Dan zullen er heel veel vragen bij u ontstaan. Die gaan wij proberen de komende dagen zo goed mogelijk allemaal op een rijtje te zetten. Maar de hoofdregel is: zet binnen een mond- en neusmasker op. In het café, restaurant, de winkel, een overheidsgebouw, parkeergarage, station. Als u gaat zitten, kunt u het afzetten.’’
Het gaat nadrukkelijk om een advies, niet om een plicht, benadrukt Rutte. Dat betekent dat horeca-ondernemers en winkeliers niet verplicht zijn de regel te handhaven. Wel hebben ze de vrijheid klanten te weigeren die geen mondkapje dragen.
De oproep van Rutte is een flinke ommezwaai van het kabinet. Eerder zag de premier de noodzaak niet in van zo’n landelijke maatregel. Maar onder druk van een ruime meerderheid in de Tweede Kamer komt die er nu toch. Ook regeringspartijen VVD en CDA zijn om. Veel partijen riepen het kabinet op om het mondkapjesadvies - dat tot vanmiddag alleen gold voor Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Eindhoven - zou worden uitgebreid. Sommige partijen opperen om mondkapjes ook op middelbare scholen in te voeren, maar dat vindt het kabinet niet nodig.
De precieze details over het landelijke mondkapjesadvies volgen uiterlijk vrijdag, 18.00 uur. Premier Rutte zegt dat het coronavirus zich nog altijd niet laat temmen, en dat ingrijpen daarom nodig is. ,,Wij dansen met een partner die zich nauwelijks laat leiden, maar aftikken is geen optie.’’ Toch wil hij positief blijven. ,,De dag komt dat we weer normaal met elkaar kunnen omgaan. Maar dan moet er een vaccin zijn, of tenminste voldoende medicatie.’’
‘Niet hard genoeg ingegrepen’
Sinds dinsdagavond zijn de coronamaatregelen in Nederland flink aangescherpt. Zo moet de horeca om 22.00 uur de deuren sluiten en is er geen publiek meer toegestaan bij sportwedstrijden. PvdA-leider Lodewijk Asscher vindt dat het kabinet ‘een gok’ neemt. ,,Ik denk dat je sneller en meer zou moeten doen om de gezondheid én de economie te beschermen’’, aldus Asscher. Hij denkt dat de ‘kans nul is’ dat de maatregelen over drie weken versoepeld kunnen worden. PVV-leider Geert Wilders stelt dat Nederland de grip op het virus kwijtraakt.
Maar premier Rutte vindt niet dat hij te laat is met de nieuwste coronamaatregelen. Wel erkent hij dat de afgelopen tijd wellicht niet hard genoeg is ingegrepen in gebieden waar het coronavirus snel om zich heen greep. Een vraag die voorligt is volgens Rutte of de aanpak in de zorgelijke regio’s wel ‘stevig genoeg was’, aangezien het aantal besmettingen daar toch hard is blijven oplopen. ,,Niet alles gaat goed’’, zegt Rutte.
Lees hieronder alles rond het debat terug in ons blog.
Liveblog
19:4430-09-2020
Dit liveblog is gesloten
De beantwoording is klaar, waarmee er een einde is gekomen aan de tweede termijn en dus aan het debat. Volgende week dinsdag zal worden gestemd over de ingediende moties.
Verschillende Kamerleden doen mondkapjes op voordat ze de plenaire zaal van de Tweede Kamer verlaten.
We gaan verder, de bewindslieden krijgen het woord voor de beoordeling van de moties.
19:1030-09-2020
De Kamerleden zijn klaar met hun tweede inbreng en moties. Voorzitter Arib schorst voor tien minuten. Daarna zullen de bewindslieden de moties beoordelen.
19:0730-09-2020
Dijkhoff (VVD) dient namens vrijwel de gehele Kamer een motie in waarin staat dat de partijen tijdens de coronacrisis niet meer meerdere dagen per week tot diep in de nacht inhet Kamergebouw willen wachten op een hoofdelijke stemming. Volgens de VVD-fractievoorzitter moeten Kamerleden 'het goede voorbeeld' geven.
PVV-leider Wilders het daar niet mee eens. Hij vindt dat Kamerleden met 6000 euro per maand genoeg krijgen betaald om hun werk te doen. Wachten op een hoofdelijke stemming, ook als dat toch diep in de nacht is, hoort daarbij. ,,Dit is ons vak'', zegt hij.
18:4330-09-2020
Voor wie zich afvroeg waarom Femke Merel van Kooten-Arissen niet aanwezig is vandaag: ze zit ziek thuis.
Onze excuses
Helaas kunnen wij deze social post, liveblog of anders niet tonen omdat het één of meerdere social media-elementen bevat. Aanvaard de social media-cookies om deze inhoud alsnog te tonen.
18:3430-09-2020
Minister Van Ark is klaar, einde van de eerste termijn van de zijde van de Kamer, we gaan direct door met de tweede termijn. Daarin kunnen Kamerleden onder meer moties indienen.
18:1330-09-2020
Klaver (GroenLinks) probeert het nog een keer, maar Van Ark blijft benadrukken dat de beroepsgroep zelf een afweging mag maken. Aan de voorraad ligt het niet, benadrukt ze opnieuw.
De Jonge is klaar, nu volgt minister Tamara van Ark (Medische Zorg) voor haar deel van de beantwoording. Ze benadrukt dat de mondkapjes op dit moment verplicht zijn in verpleeghuizen in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag, maar dat het op andere plekken wel kan. Er is voldoende voorraad. Dat het daar niet verplicht is, volgt op het OMT-advies rond verpleeghuis en is vervolgens uitgewerkt door de beroepsgroep.
De vraag voor Marijnissen (SP) blijft staan: ,,Als schaarste nu geen rol speelt, wat is er dan tegen om tegen zorgverleners te zeggen dat ze preventief beschermende middelen kunnen krijgen?''
Van Ark: ,,Juist vanaf het begin hebben vakbonden als beroepsgroep gestreden voor eigen afweging. Die aanvragen hebben we ook gekregen.'' De bewindsvrouw wil niet toornen aan de uitwerking van de beroepsgroep. Schaarste speelt geen rol, en mag dat ook nooit spelen, benadrukt ze.
17:3430-09-2020
De Jonge gaat nu in op het testbeleid. Op dit moment worden er ongeveer 40.000 testen per dag afgenomen. De minister hoopt dat dat aantal begin oktober op 56.000 ligt en eind die maand op 70.000.
De minister gaat ook in op de veelbesproken corona-app. ,,Hij is klaar en wordt volgende week besproken.''
17:0830-09-2020
Minister De Jonge krijgt het woord. Hij benadrukt dat over twee weken weer gekeken wordt of de huidige maatregelen afdoende zijn.
De Jonge erkent dat er meer behoefte is aan voorspelbaarheid rond mogelijke maatregelen, als regio's in bepaalde risico-niveau's komen. Hij belooft verbetering, hoewel een eenduidig systeem vooralsnog uitblijft, omdat het kabinet kiest voor 'maatwerk'.
De bewindsman stelt dat gedragsdeskundigen al worden geraadpleegd bij de communicatie. Onder anderen Azarkan (Denk) vroeg daar om.
Korte schorsing, daarna krijgt minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) het woord voor zijn deel van de beantwoording.
16:5230-09-2020
Volgens Rutte geldt het advies een mondkapje te dragen eigenlijk 'overal waar je de hemel niet ziet'. De premier noemt winkels, musea, gemeentehuizen, stations, vliegvelden, parkeergarages, benzinestations. Bij de kapper, schoonheidsspecialist en andere contactberoepen moet zowel de dienstverlener als de klant een mond-neuskapje dragen.
Hoewel het in principe geldt voor restaurants, cafés, theaters en concertzalen, hoeft het mondkapje niet gedragen te worden als iemand zit, omdat een stoel of kruk dan op 1,5 meter afstand gezet kan worden.
Ook voor middelbare scholen komt er een uitzondering. ,,Want daar geldt al dat de leraar 1,5 meter afstand moet houden van de leerlingen.''
16:5030-09-2020
Rutte wil ook dat winkeliers de mogelijkheid krijgen om mensen die geen masker dragen, te weren. ,,Winkeleigenaren willen wij niet verantwoordelijk maken voor de handhaving, helemaal niet. We willen ze wel de gelegenheid geven om te zeggen: ik wil dat je zo'n ding om doet, anders kom je niet binnen.''
16:1930-09-2020
Rutte doet een landelijk advies voor het dragen van mondkapjes in publieke binnenruimtes, zoals winkels en horeca. Het advies geldt dus niet voor buitenruimtes. Het is een ‘dringend advies’, zegt hij erbij. Geen verplichting dus, maar dat zou later alsnog kunnen, benadrukt de premier.
Uiterlijk vrijdag 18.00 uur wil Rutte daar alle details over bekendmaken. Het roept nogal wat vragen op, bijvoorbeeld op stations, waar een advies geldt, terwijl het eenmaal in de trein om een verplichting gaat.
Een Kamermeerderheid had vanmiddag al gevraagd om zo'n landelijk advies. Tot nu gold die alleen voor de regio's Amsterdam, Rotterdam en Den Haag, die als 'zorgelijk' aangemerkt zijn. De Kamer vindt dat onduidelijk.
Rutte verwijst naar minister Van Ark (Medische Zorg) voor de beantwoording rond de mondmaskers in de verpleeghuizen. Asscher en Klaver zien het liefst een schorsing zodat Rutte zelf op de kwestie in kan gaan, maar dat staat voorzitter Arib niet toe.
15:5130-09-2020
Klaver (GroenLinks) wil van Rutte weten waarom het kabinet nog steeds niet is overgegaan tot een mondkapjesplicht in alle verpleeghuizen. Ook Asscher (PvdA) en Marijnissen (SP) begrijpen dat niet.
15:2430-09-2020
Wilders (PVV) benadrukt dat 'als je even drukt op de zorgsector', die meteen in de problemen komt. ,,Het is te makkelijk om mensen hiervan de schuld te geven, terwijl het eigenlijk zit in het onvoldoende waarderen en financieren van de zorg in Nederland.''
Asscher (PvdA) vraagt of Rutte vindt dat de maatregelen te laat komen. Dat vindt hij niet. Wel moeten er lessen worden getrokken. Zo vindt hij achteraf bezien dat het vorige pakket maatregelen, toen een aantal regio's de status 'zorgelijk' krijgt, steviger had gemoeten. Toen moest onder meer de horeca een uur eerder dicht. ,,Niet alles gaat goed'', erkent de premier.
15:1030-09-2020
We gaan weer door, premier Rutte krijgt het woord. ,,Nog altijd weet eerlijk gezegd niemand wanneer er een einde komt aan deze periode'', zegt hij inleidend. ,,Dat is lastig, en het wordt steeds lastiger. De coronamoeheid slaat toe.''
Rutte benadrukt dat het nodig is om 'stug vol te houden', totdat er een eind in zicht is. ,,In de zomer konden we korte tijd dansen met het virus, maar we zitten nu in een tijd dat de hamer toch weer tevoorschijn moet komen.'' Dat vraagt volgens hem veel van 'onze koelbloedigheid en geduld'.
13:5630-09-2020
Schorsing tot 15.00 uur
Einde van het eerste termijn van de zijde van de Kamer. Voorzitter Arib schorst tot 15.00 uur voor de lunch, daarna zullen premier Rutte en minister De Jonge ingaan op de gestelde vragen.
