Met ingrijpend pakket maatregelen wil kabinet weer ‘voor het virus uitkomen’

‘Het aantal besmettingen loopt zó snel op dat we dreigen achter het virus aan te gaan lopen. Met een landkaart die steeds roder kleurt’, zei Rutte op de persconferentie. In plaats van regionaal in te grijpen, treft het kabinet nu daarom een aantal landelijke maatregelen ‘om weer voor het virus uit te komen’.

Thuiswerken keert terug als strenge norm. Rutte: ‘Werk thuis tenzij het echt niet anders kan. Deze maatregel heeft dit voorjaar heel veel effect gehad en we moeten dat nog een keer op dezelfde manier doen.’  Als in een werksituatie toch een bronbesmetting plaatsvindt, kan het kantoor of de werkplek voor 14 dagen worden gesloten.

Ook buiten het werk roept het kabinet op de reisbewegingen weer te beperken. Rutte: ‘Dus stap niet in de bus of auto om te gaan winkelen met een vriendengroep. Winkelen is geen uitje, doe het alleen.’

Het sociale verkeer wordt overal beperkt. Voor activiteiten buiten geldt een maximum aantal deelnemers van 40 personen. Binnen mogen maximaal 30 personen in één ruimte zijn. Gezelschappen mogen niet groter zijn dan 4 personen, behalve als het een huishouden betreft. Met meer dan vier vrienden op een terras zitten mag dus niet meer, zei Rutte. Voor bezoek thuis gaat het dringende advies gelden om niet meer dan drie gasten (13 jaar of ouder) uit te nodigen, bovenop het eigen huishouden.

Uitzonderingen op de groepsgrootte gelden voor het onderwijs, strikt noodzakelijke werkbijeenkomsten, kerken en demonstraties. Voor zalen ‘met een groot cultureel belang’ kunnen de voorzitters van de veiligheidsregio’s ook een uitzondering maken.

Mondkapjesadvies grote steden

Het kabinet treft lichtere maatregelen voor ‘doorstroomlocaties’. ‘Plaatsen waar mensen simpelweg niet stilzitten, maar bewegen’, lichtte Rutte toe. Hij noemde winkels, musea, bibliotheken, pretparken, kermissen en dierentuinen. ‘Daar gelden de maxima van 30 en 40 niet, want dat zou tot bizarre situaties leiden.’ De veiligheidsregio’s bepalen in overleg hoeveel bezoekers op zulke locaties mogen worden toegelaten.

De detailhandel moet een verplicht deurbeleid voeren om te regelen dat binnen anderhalve meter afstand wordt gehouden. Voor Amsterdam, Rotterdam en Den Haag komt daar 'vanwege de hoge besmettingsgraad’ het advies bij om in de winkel een mondkapje te dragen. Dat wordt geen verplichting, maar winkeliers mogen klanten weigeren die het niet doen. Het Outbreak Management Team (OMT) is daarnaast gevraagd te kijken naar een nog bredere inzet van mondkapjes. Eerder op maandag was ook nog sprake van een reisverbod van en naar de drie grootste steden, maar daar besluit het kabinet dus niet toe.

Voor de supermarkten komt er een plicht om twee keer per dag een speciaal winkeluurtje in te voeren 'voor kwetsbare groepen’. Voor de uitwerking gaat het kabinet nog in gesprek met de sector.  Ook de normen voor de horeca worden opnieuw scherper. De nieuwe sluitingstijd wordt 22.00 uur, met een inloopstop vanaf 21.00 uur. Daarnaast grijpt het kabinet in in de sportsector. De komende drie weken vindt alle sport zonder publiek plaats, zowel de professionele variant (denk aan het betaald voetbal) als de amateursport. De sportkantines gaan dicht.

Als laatste maatregel stelt het kabinet de registratie zoals in de horeca vanaf dinsdag verplicht voor alle contactberoepen. ‘Dat kan dus ook bij de kapper of masseur gewoon met een schriftje bij de ingang’, zei Rutte. Het kabinet bekijkt nog of een dergelijke registratie ook op andere plekken, zoals gemeentehuizen, een goed idee is.

De maatregelen gaan om dinsdag 18.00 uur in en zullen zeker voor de komende drie weken gelden. Daarna ‘volgt een nieuw weegmoment’, zei minister De Jonge (Volksgezondheid) op de persconferentie. ‘Dat is feitelijk een T-splitsing. Of we slagen erin het aantal besmettingen te laten dalen, en dan kunnen we kijken hoe we weer terug kunnen naar die regionale aanpak, met meer maatwerk per regio. Of we slagen er niet in en dan zijn er hardere maatregelen nodig, die ons dichter bij die intelligente lockdown vergelijkbaar met dit voorjaar brengen.’

‘Dweilen met kraan open’

Over het algemeen 'gebruiken we ons gezonde verstand’, stelde minister De Jonge. ‘En toch. De treinen worden voller, op de weg is het weer drukker, en dat zoveel mogelijk thuiswerken schiet er steeds meer bij in.’ Soms gaat het ‘echt mis’. ‘Feestende mensen thuis, in cafés, in parken. Dat zijn echt niet alleen studenten en jongeren. Mensen met klachten blijven lang niet altijd meer thuis.’ Soms blijkt dat mensen met klachten of die in quarantaine moesten nog heel veel mensen hebben gezien. ‘Dan wordt het dweilen met de kraan open.’

Onder de streep is het ‘gewoon niet goed’ genoeg, aldus De Jonge. Momenteel zijn er ruim 100 duizend besmettingen in Nederland. Het aantal nieuwe besmettingen per dag ligt op zo’n 3.000, een verdubbeling vergeleken met vorige week. Grijpt het kabinet niet in, dan raken volgende week ruim 5.000 mensen besmet. ‘Dat is die exponentiële groei waar we het eerder over hadden.’ De druk op de zorg neemt daardoor veel te snel toe.