Als er een lockdown wordt ingesteld om een uitbraak van het coronavirus in te dammen, gaat dat op basis van prognoses op lokaal, nationaal en wereldwijd niveau.
Het probleem is dat je de ontwikkeling in absolute cijfers maar voor vier weken kunt voorspellen.
Daarom proberen wetenschappers nu te voorspellen hoezeer factoren als immuniteit, de effectiviteit van vaccins en menselijk gedrag de relatieve cijfers beïnvloeden. De absolute cijfers geven het aantal besmettingen weer, en relatieve cijfers laten bijvoorbeeld zien met hoeveel procent het aantal besmettingen daalt als iedereen een mondkapje draagt.
In een onderzoek gepubliceerd in Science hebben wetenschappers van de Princeton University een model ontwikkeld dat de rol van o.a. maskers, groepsimmuniteit en superverspreiders vijf jaar vooruit inzichtelijk maakt.
Zo kunnen onderzoekers het coronabeleid in de toekomst beter bijsturen.
Vaccins roeien COVID-19 niet meteen uit
Of een vaccin een sterke immuunreactie tegen het coronavirus oproept en hoe lang het werkt, zijn vragen die van belang zijn voor de rol van het virus in de toekomst.
Dit soort onbekende factoren hebben de wetenschappers verwerkt in een zogeheten scenariomodel met een aantal aanpasbare parameters, dat de ontwikkeling van de coronapandemie voorspelt.
De onderzoekers hebben een interactieve versie, van het model uitgebracht, waarin de verschillende parameters bij te stellen zijn. Zo worden de besmettingen op korte en lange termijn in kaart gebracht in New York, Jakarta en Delhi.
Ook als een aanzienlijk deel van de inwoners van een grote stad (hier New York) is ingeënt, kunnen er nu en dan uitbraken ontstaan, waarbij sommige mensen opnieuw worden besmet (secondary infection) en anderen voor het eerst.
Drie belangrijke parameters zijn echter nog onbekend:
- De graad van immuniteit door een vaccin of eerdere infecties.
- Het belang van leeftijd en geslacht voor de immuniteit.
- Het belang van virusmutaties.
Als de circa 175 vaccins die ontwikkeld worden zo effectief zijn als verwacht, zullen ze volgens het model na een periode van terugkerende uitbraken de epidemie uiteindelijk beteugelen of bedwingen. Maar dat kan jaren duren nadat het vaccin verstrekt is.
Corona voorspellen als het weer
De berekeningen kunnen ook laten zien welke preventieve maatregelen het grootste effect hebben.
Zo bleek uit het model dat superverspreidingen, zoals tijdens concerten, beurzen en voetbalwedstrijden, op termijn geen noemenswaardige invloed op de besmettingsgraad hebben.
Het model laat ook zien dat het langer kan duren voor de pandemie onder controle is als er veel weerstand is tegen vaccinatie, mondkapjes en afstand houden.
De wetenschappers bevelen aan dat prognoses in de toekomst gebaseerd worden op een breed scala aan modellen, die samen een goed beeld geven – zoals bij het weer.