Trumps gedrag doet er niet echt toe
Bent u ook zo benieuwd wie de Amerikaanse presidentsverkiezingen gaat winnen in november? Iedereen met meer hersencellen dan een half radijsje denkt dat de al vier jaar stuntelende en raaskallende Trump kansloos zou moeten zijn, zelfs tegen de hoogbejaarde en slaperige Joe Biden.
In opiniepeilingen is Biden aan de winnende hand, vooral omdat veel mensen zo langzamerhand inzien dat Trump extreem slecht manoeuvreert in de coronacrisis met een wereldrecord van 200.000 Amerikaanse doden, meer dan het aantal slachtoffers in de Eerste Wereldoorlog en de Vietnamoorlog bij elkaar. Alles wat Trump tot nu toe heeft gezegd of gedaan tijdens de epidemie leidde tot meer chaos en verwarring. Maar ook Trumps falen om fatsoenlijk te reageren op Black Lives Matter en zijn reeks blunders in de buitenlandse politiek dragen bij aan de overtuiging dat het niet tot een tweede termijn van deze president zal komen.
In de VS weet je het echter nooit. Het zou zomaar kunnen dat in de laatste weken voor de verkiezingen de Amerikanen van gedachte veranderen en tegen beter weten in Trump toch in het zadel houden. Veel Amerikanen stemmen meer met hun onderbuik dan met hun hersenen en dat maakt opiniepeilingen onvoorspelbaar. Een andere reden dat de opiniepeilingen het vaak mis hebben in de VS, is dat niet een meerderheid van stemmen de overwinning bepaalt maar een meerderheid van de kiesmannen. Een minimale overwinning in een staat levert 100 procent van de kiesmannen op. Bij herhaling is aangetoond dat dit de uitkomst van de presidentsverkiezingen tamelijk onvoorspelbaar maakt, niet alleen in moderne tijden maar bijvoorbeeld ook bij de volledig onverwachte overwinning van Harry Truman op Thomas Dewey in 1948.
Toch is er een solide manier om met zekerheid te voorspellen wie de verkiezingen gaat winnen. Want nog meer dan met hun onderbuik stemmen Amerikanen met hun portemonnee. De Amerikaanse Standard and Poor (S&P) index reflecteert het koersverloop van de 500 belangrijkste Amerikaanse beursfondsen. Dit was in de afgelopen eeuw een extreem accurate voorspeller van de winnaar van de verkiezingen. Als de S&P in de drie maanden voor de verkiezingen omhooggaat, dan wint de zittende president (of zijn partij) maar als de koersen dalen, dan wint de tegenstander. In de afgelopen vijftig jaar heeft de S&P de winnaar altijd correct voorspeld, behalve in 1980 toen de zittende president Jimmy Carter van uitdager Ronald Reagan verloor ondanks een stijgende S&P. Deze uitzondering komt waarschijnlijk door het toen recente nationale trauma van een vernederende en desastreus verlopen reddingspoging van Amerikaanse gijzelaars in de Iraanse hoofdstad.
Niet gezond verstand, coronavirus, Russische hackers of Chinese manipulaties bepalen wie de volgende president van de Verenigde Staten wordt. Zoals gebruikelijk is geld voor Amerikanen het enige wat echt telt.
Marcel Levi is Ceo van University College London Hospitals. Daarvoor was hij bestuursvoorzitter van het AMC.
Reageren? m.levi@parool.nl