OM wil betalen om uitzending documentaire tegen te houden

Het Openbaar Ministerie wil de uitzending van een documentaire van de publieke omroep tegenhouden en is bereid de makers ervoor te betalen. Een gesprek hierover tussen het OM, de publieke omroep en producent Selfmade films zou komende woensdag plaatsvinden, maar is recent door de omroep en de makers afgezegd.

Het OM wil geen afzonderlijke vragen beantwoorden, maar stelt zich „te beraden op eventuele te nemen stappen. Hiervoor zullen we in overleg met Selfmade treden, ook over eventuele kosten en hoe hiermee om te gaan.”

Het gaat om de documentaire ‘Nederland Fraudeland’ waarin opsporingsdienst FIOD wordt gevolgd in hun onderzoek naar belastingfraude door landelijke sushiketen Sumo.

Het OM hield de opnames geheim voor de verdachten én de rechter. Om die reden zijn de horecaondernemers in juli van dit jaar veroordeeld voor de fraude, maar kregen zij geen straf. Het OM had de integriteit van het strafproces in gevaar gebracht, oordeelde de rechtbank. Beide partijen gingen in hoger beroep, dat nog plaats moet vinden.

Lees ook zonder dat de verdachten dat wisten

Druk op omroep en producenten

Het OM oefent al ruim een jaar druk uit op de omroep en de producenten om – met succes – talloze scènes te laten verwijderen of sterk aan te passen. Toen duidelijk werd dat de omroep de film nu echt zou gaan uitzenden, stelde het OM de betrokkenen voor om te komen praten. Het OM meent dat „de uitzending van de documentaire een nog grotere inbreuk van de privacy oplevert dan de rechtbank nu heeft vastgesteld over het opnemen van de documentaire.”

Het gesprek werd gepland op woensdag 30 september bij het OM in Rotterdam, waarbij de landsadvocaat, de advocaat van de omroep en enkele andere betrokkenen aanwezig zouden zijn.

De omroep wil net als het OM geen afzonderlijke vragen beantwoorden. Wel wil ze kwijt dat het OM „geen veto” heeft op uitzending van de documentaire. „De beslissing om uit te zenden is aan KRO-NCRV.” Het OM denkt daar anders over. Eerder zei een woordvoerder dat „zolang FIOD en OM niet akkoord zijn met de inhoud van de documentaire”, deze niet zou worden uitgezonden.

Volgens de omroep is er nog geen „geld of schadeloosstelling geboden” door het OM „om niet tot uitzending over te gaan”. Met de productie van de documentaire is volgens betrokkenen naar schatting zo’n twee ton aan kosten gemoeid.

Lees ook bij verfilming van fraudeonderzoek Sumo

Nu uitzending in zicht is, beraden ook Sumo-oprichters Chi Ho Lam en Xin Wang zich op stappen. Hun woordvoerder spreekt van „trial by media”. De ondernemers eisten in een kort geding al eens om inzage van het beeldmateriaal en dreigden de omroep met een dwangsom van 10 miljoen euro. Die zaak verloren ze.

Om de film gereed te maken voor uitzending heeft KRO-NCRV Sumo donderdag per mail op negen punten om wederhoor gevraagd. Sumo kreeg tot 6 oktober de tijd om te reageren.